Canadezen in het bos

Canadezen in het bos

Het afgelopen najaar en ook nu weer, slaapt een grote groep canadese ganzen in de boswachterij Dorst. Ze hebben het voormalige zwembad als slaapplaats uitgekozen en dat zou je zo een, twee, drie niet verwachten. Bij grote groepen ganzen denk je al snel aan grote, uitgestrekte polders of de Noordwaard in de Biesbosch. En aan slaapplaatsen van ganzen denk ik dan al snel aan de spaarbekkens in de Biesbosch.

Het zijn er een stuk of driehonderd plus. In de grote groep van vorig jaar zaten nogal wat exemplaren met een halsband en door deze ganzen op www.geese.org te melden, kwam ik er achter dat ze in Tilburg en Den Bosch waren "geringd" en op waarneming.nl ontdekte ik dat ze overdag gemeld worden in Tilburg, de wijk Reeshof. Waar deze grote groep in de zomer slaapt is me nog niet duidelijk geworden maar in het najaar en winter kiezen ze dus voor het voormalige zwembad om de nacht door te brengen.

Een goede keus volgens mij want je kunt je bijna geen stillere plek voor de nacht voorstellen dan dit bos. In de groep van dit najaar zitten geen ganzen met halsbanden, dus waar die beesten van vorig jaar gebleven zijn is mij een raadsel. Het zal heus wel dezelfde groep zijn maar misschien wisselt de samenstelling regelmatig. Morgenvroeg weer eens goed in de groep speuren of er deze keer wel een halsband bijzit.

Als het licht wordt beginnen de ganzen wat onrustig rond te zwemmen en worden ze ook steeds luidruchtiger, tot er een soort startsein gegeven wordt en alles de lucht ingaat. Op weg naar de ontbijttafel. Een half uur na zonsopkomst is alles weg en is de rust wedergekeerd en is het zwembad weer van de meerkoeten.

Wil je meer weten van deze zogenaamde bosgans, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/grote-canadese-gans

Ringmussen in de Oranjepolder.

5 ringmussen in het najaarszonnetje

In de Oranjepolder leeft al jaren een flinke groep ringmussen. Ze zijn zeer honkvast en bezetten de kruinen van een rijtje knotwilgen langs de Vissersweg. Vanaf het vroege voorjaar tot ver in de herfst verblijven ze hier en hoor je ze al van grote afstand tsjilpen. Als het echt wintert, vertrekken ze richting de woonwijk en zoeken ze het gezelschap van de huismussen op. De groepen mengen en gezamenlijk struinen ze tuinen en voedertafels af op zoek naar eten.

De ringmussen onderscheiden zich hier dus van de huismussen die een heel jaar door in hetzelfde gebied blijven. Die zitten zomer en winter in dezelfde klimop- of beukenhagen. De ringmus houdt dus van het echte buitenleven en laat zich alleen maar leiden door het voedselaanbod. Ik heb er overigens geen benul van hoe het met deze populatie mussen gesteld is. Naar mijn idee is de omvang van de groep al jaren stabiel. Gemiddeld wordt zo'n musje een jaar of drie dus de groep ververst met een flink tempo.

huismusvrouwtje

In het voorjaar heb ik nog een sterk staaltje van mussenmoed kunnen zien. In een van de solitaire populieren aan de Kromgatweg had een koppel buizerds een groot nest gebouwd. Van een flinke afstand keek ik vrijwel dagelijks naar de vorderingen die de buizerds in het broedseizoen maakten. En toen ik op een ochtend daar weer met de verrekijker stond, zag ik ringmussen aan de onderkant van het buizerdnest het nest inklimmen.


moeilijk te zien, maar de
ringmus nestelt in het buizerdnest

Ik had al eens gehoord dat ring-mussen wel eens vaker inwonen bij andere nestelende vogels maar bij een roofvogel inwonen, dat was nieuw voor mij. Het was geen op zichzelf staande waarneming, want de dagen erna lette ik er op en zag steeds weer de ringmussen druk in de weer aan de onderkant van het inmiddels grote buizerdnest.

Heel apart want ze brengen een groot deel van het jaar samen door in de knotwilgen en tuinen in de buurt, maar broeden doen sommigen dus klaarblijkelijk liever in afzondering van soortgenoten. Het lijkt ergens op commensalisme waar de ene soort voordeel van de ander heeft en de ander geen last of voordeel heeft van de eerste.

Wil je meer weten van de dappere ringmus, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/ringmus

Najaarstrek op gang.

kolganzen zijn er ook al

Gisteren, donderdag 20 september genoten we nog van een zomerse dag. De herfst en winter lijken nog ver weg maar dat kan zomaar omslaan. Vanmorgen viel het er dan ook met bakken uit, geen weer om vogels te spotten.

In het hoge noorden hebben de vogels de knoop al doorgehakt en zijn naar het zuiden vertrokken en zelfs al gearriveerd in de Boswachterij Dorst. Op drie plekken in het bos zag en hoorde ik de eerste sijzen van het seizoen. Een groep van 42 stuks vloog op en vloog al roepend van berkentop naar berkentop. Ook de appelvinken zijn al terug, alhoewel die hier het hele jaar te zien en te horen zijn. De appelvinken zoeken elkaar in het najaar wel op en trekken in de winter samen op. Dat maakt het wel eens stuk makkelijker om deze schuwe en verborgen levende vogel te zien.


grote zaagbek
nog zo'n typische wintergast


Ik twijfel nog een beetje maar volgens mij hoorde ik 's-avonds laat ook een kolgans roepen. Hoog in de lucht klonk de schrille roep van de gans, veel scherper en sneller dan de roep van een grauwe gans. Die roept op een lagere toon en laat nog twee korte kreten na de roep horen. De kolganzen komen al sinds het begin van deze maand binnen, nog wel in kleine aantallen maar ze zijn onderweg. Ook de toendrarietganzen, brilduikers en grote zaagbekken worden al gemeld.

Dus ondanks de nog zomerse temperaturen is de najaarstrek van de wintergasten al volop op gang en over niet al te lange tijd zit ons land weer helemaal vol met overwinteraars. Afgezien van het slechte weer ben ik toch wel weer blij dat het zover is en wordt vogelkijken weer een uitdaging.

Nieuwe bewoner van de polder?

de witte patser in volle glorie

Afgelopen weekend zijn de watervogeltellingen weer begonnen en dat betekent een stevige wandeling van 14 kilometer door de Oranjepolder. Elke maand, rond de 15e, worden alle watervogels in de Oranjepolder en op de twee grote plassen bij Raamsdonksveer geteld. De eerste wandeling van het seizoen is altijd een lastige want al het blad zit nog aan de bomen en struiken waardoor het zicht op de sloten en waterlopen zoals Het Kromgat beperkt is.

Ik weet zeker dat ik daardoor de nodige water-vogels mis. Waterhoentje en meerkoeten zitten in de rietkragen en als ze zich niet laten horen, ontdek ik ze ook niet. De aantallen liggen in september dan ook altijd een stuk lager dan in de komende maanden. Maar naast mijn spiedend oog voor watervogels ben ik ook altijd alert op andere mooie poldervogels. En deze keer viel mij een opvallende buizerd op.

vroege wandeling in de polder

Deze buizerd is vrijwel helemaal wit alleen de vleugels zijn bruin gekleurd. De vogel stond kaarsrecht tegenover een geheel bruine buizerd en het leek erop dat er een non verbale discussie gaande was. Wie is groter en sterker en maak dat je wegkomt leek de vogel met zijn houding te willen zeggen. Ik zie elke dag altijd wel een stuk of drie buizerds in de polder rondvliegen of op paaltjes zitten maar deze witte kende ik nog niet.

Het kan een doortrekker zijn of een jonge buizerd van dit jaar die hier zijn territorium probeert te vestigen. Maar dan zal hij toch van goede huizen moeten komen want de vaste bezetting van de polder zal niet snel wijken.
Die middag ben ik nog maar eens gaan kijken of hij nog in de polder rondvloog en jawel hoor in dezelfde akker als die ochtend stond de witte patser nog parmantig in het zonnetje te pronken. Het wit spatte van zijn verenpak af, hij was van meer dan honderd meter al te zien.
Het zou een mooie aanwinst voor deze winter in de polder zijn, makkelijk te spotten en te volgen. En dan leer je ook weer wat zo'n vogel dagelijks in de polder uitvreet.

Wil je meer weten van deze succesvolste roofvogel van Nederland, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/buizerd

Vreemde vliegende valk.

koolzaadvelden, valkparkieten paradijs

Enige tijd geleden kwamen in dit blog de exoten al eens ter sprake. Ik heb het dan over nijlganzen, fazanten, parkeenden, monniks- parkiet en zwarte zwanen om er maar een paar te noemen. Aan mijn lijstje waargenomen exoten in het veld is weer een soort toege-voegd.

In de Oranjepolder vliegt namelijk alweer een paar maanden een valkparkiet rond. Je hoort hem al van ver en hij lijkt het hier wel naar zijn zin te hebben. De houtduiven moeten niets van hem hebben en vliegen steeds op als hij al schreeuwend aankomt vliegen. Het is een grijze valkparkiet met witte vleugelranden en schouder.

een gezin valkparkieten in Australië

De valkparkiet komt oorspronkelijk uit Australië en wordt hier als volièrevogel gehouden. In Australië vind je de valkparkiet in grote getalen in agrarische gebieden, dus wat dat betreft is hij hier wel op zijn plaats. We kennen naast de grijze variant ook de witte met een geel en oranje kop. Aardig om te weten is dat het geen parkiet maar een kleine kaketoe is met de prachtige Latijnse naam Nymphicus hollandicus.

Met het warme weer van de afgelopen maanden, zal deze vogel zich makkelijk in leven weten te houden. Zeker de restjes koolzaad op de akkers waar hij nu dagelijks te zien is, voorzien hem van voldoende voedsel.

valkparkiet begin 1800
toen al een tam huisdiertje

Ik vermoed dat deze vogel is gaan vliegen omdat de baasjes op vakantie moesten en geen oppas konden vinden. In de Lage Vuchtpolder bij Teteringen zag ik de afgelopen tijd een blauwe en een gele grasparkiet vliegen. Ook daarvan denk ik dat ze het veld moesten ruimen toen de eigenaars op vakantie wilden. Typische verschijnselen van deze tijd van het jaar en jammer dat mensen zo met huisdieren omgaan.

De komende maanden worden spannend voor dit beestje, gaat hij de herfst en de winter overleven? De monniksparkieten in Ouddorp zijn winterhard net als de halsbandparkieten in Den Haag waarvan de aantallen steeds maar toenemen. Deze vogels komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en Azië.

Wil je meer weten van deze kleine kaketoe, klik dan op de link;
https://nl.wikipedia.org/wiki/Valkparkiet

Porseleinhoen laat zich zien.

porseleinhoen in de Biesbosch

Dit jaar heb ik voor het eerst sinds jaren en jaren weer eens een porseleinhoen gehoord. De laatste keer was in 2012 tijdens de purperreigertelling in de Sliedrechtse Biesbosch. Het leek erop dat de Biesbosch geen goede leefomstandigheden voor het porseleinhoen bood.

Een paar jaar geleden zijn een in de Brabantse Biesbosch ingrijpende werkzaamheden uitgevoerd en is het gebied voor een aantal bijzondere en ook zeldzame moerasvogels langzaam aan steeds geschikter geworden Dat ontdekte ik dit voorjaar toen ik tijdens de broed-vogel inventarisatie(BMP telling) een porseleinhoen hoorde roepen. Een geluid dat je, als je het eenmaal een keer gehoord hebt, nooit meer vergeet. Men schat overigens dat er in heel Nederland nog geen 300 broedparen broeden.

Een porseleinhoen in het voorjaar horen is al heel wat en ik was er dan ook heel erg blij mee, maar een porseleinhoen zien, leek een onmogelijke opgaaf. Deze zeer schuwe en verborgen levende moerasvogels laten zich vrijwel nooit zien. Ik had mij daar al bij neergelegd, tot ik op waarneming.nl een paar keer zag dat in de polder Vogelzang in de Biesbosch porseleinhoentjes werden gezien en gefotografeerd.

de ondiep randen en rietkragen zijn hier ideaal

Een uitgelezen kans om er een te zien. Tegen de avond, windstil en bewolkt, ideaal om er een te spotten, stopten we bij de porseleinhoen hotspot. En vrijwel direct was het raak, maar liefst twee porseleinhoentjes kregen we in het vizier, foeragerend, in de rietkraag. Ze liepen voor het riet langs, verdwenen weer even en kwamen dan weer even in de modderbodem pikkend tevoorschijn.

Prachtige vogels die ook wel veel weghebben van waterhoentjes en waterrallen. De be-wegingen en bouw van de vogels is verge-lijkbaar alleen het verenkleed verschilt. Het porseleinhoen is warm bruin met zwarte en witte randen langs de veertjes waardoor ze wat gestippeld lijken. Een stevige rood/oranje snavel en groene poten. Vergissen is dan eigenlijk niet mogelijk.

Wil je meer weten van deze zeldzame moerasvogel, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/porseleinhoen

Geheimzinnige bosuil

vroege wandeling in het bos

Een echt vroege boswandeling levert altijd wat op, zo ook deze keer. Het begon al goed met een roepende goudvink en wat verder van mij vandaan, hoorde ik een zwarte specht roepen. Het typische zwarte spechten cru-cru-cru klonk in het nog halfduistere bos. Een goed begin van een mistige ochtend die later overging in een stevige regenachtige ochtend.

In het oude beukenbos, wat dieper in boswachterij, staat een oude niet zo gezonde beuk waar begin dit jaar tijdens een stevige storm een enorme tak van afbrak. Zeg maar dat een van de twee dikke zijtakken van de stam was gescheurd. Dat dit kon gebeuren was goed zichtbaar want in de stam zat een grote zwarte rotte opening en laat die opening nu een prima nestplaats zijn voor een liefhebber van holtes, de bosuil een echte holenbroeder. 

onopvallende bosuil

Al een paar keer dat ik daar voorbij wandel zit de bosuil diep in de opening net over de rand naar buiten te kijken. Ik hoop zo dat dit zijn definitieve nestplaats wordt want dan is hij in de loop van het seizoen mooi te volgen. Ze zijn zeer honkvast en ik zie deze bosuil nu alweer een maand of twee op deze plek, ik heb dus goed hoop. Het kan zelfs zo zijn dat deze bosuil zijn verdere leven in dit territorium blijft, over "honkvast zijn" gesproken!

Bosuilen ken ik vrijwel uitsluitend van hun roep wat dat doen ze in het winterseizoen met grote regelmaat. Zo hoorden we de bosuil regelmatig in het stadspark in de buurt van de muziektent, bij het klooster Sint Catharinadal en in de Biesbosch bij de Bloemplaat, Vijfambachten en Ruwen Hennip.

Met deze uil gaat het dus zo slecht nog niet, de aantallen blijven al een jaar of tien stabiel. De bosuil is ook niet bedreigd en wat misschien niet bekend is, is dat dit de meest voorkomende uil van Nederland en zelfs Europa is.

Wil je meer weten van deze grote onbekende veel voorkomende uil, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bosuil

Morinelplevier op de lijst gezet.

een ideale stoppelakker voor de morinel

Al heel wat jaren speur ik in Zeeland naar plevieren, goud- en zilverplevieren, bontbek-, kleine- en strandplevieren en met grote regelmaat zie ik ze ook. Als het seizoen maar juist is, kom je ze ook tegen bij Plan Tureluur, het eilandje Markenje en bij Noordervroon in Westkapelle. Behalve die ene, de morinelplevier, dat wilde maar niet lukken. In de nazomer trekken de morinellen door ons land op weg naar de overwinteringsgebieden en in het voorjaar komen ze opnieuw voorbij als ze gaan broeden in het uiterste noorden van Scandinavië en verder weg richting Rusland. Deze zeldzame doortrekkende vogels zie je dan langs de kust en zelden of nooit bij ons in het binnenland.


onopvallende en lastig te ontdekken morinelplevier

Afgelopen week zag ik regelmatig meldingen op waarneming.nl van morinelplevieren in Zeeland. Het moest er daarom maar eens van komen en op een dag, al vroeg in de ochtend, vertrokken we naar de kust. Met name bij Meliskerke werd alweer een paar dagen op rij een koppel gemeld dus dat werd het startpunt van die dag. Morinellen hebben een voorkeur voor kaal akkerland, een graanstoppelakker of een akker waar mais heeft gestaan.

Behalve die bewuste dag dus, want na lang speuren zagen het koppel tussen een groep goudplevieren in een grasakker staan. Qua formaat zijn ze even groot, ook de bouw is hetzelfde alleen de goudplevier mist de lange lichtgele

zomerkleed(L) en winterkleed(R)

tot in de nek doorlopende oogstreep en witte streep op de borst. Hét kenmerk van de morinelplevier. Een morinelplevier in broedkleed is heel wat makkelijker te herkennen. Dan is de borst en buik oranjerood en de kop is dan ook scherper getekend waardoor de oogstreep die tot in de nek doorloopt, helemaal goed opvalt maar die aanblik kun je in deze tijd wel vergeten. Het is in deze tijd een onopvallende vogel die geheel in de achtergrond kan opgaan.

Des te groter was de vreugde van de ontdekking van deze nieuwe soort voor mij. Eindelijk een morinelplevier en nog wel twee ook, goed in de lens van de telescoop maar net iets te ver weg voor een duidelijke foto. Die foto is wel gemaakt als bewijsfoto bij mijn waarneming.

Wil je meer weten van deze bijzondere passant, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/morinelplevier