Volop houtduiven.

houtduif

Vorige week woensdag was ik in de Boswachterij Dorst en zag die ochtend dat de vogeltrek in volle gang was. Flinke groepen vogels vlogen relatief laag over de Boswachterij, in een strakke lijn Zuidwaarts. Vooral vinken, koperwieken en houtduiven vlogen over.

En die houtduiven vallen eigenlijk nooit echt op. Ik ben gewend om overal wel houtduiven te zien. Hier in de wijk, onze tuin en de Oranjepolder en ook in de Boswachterij, maar nooit in de aantallen van afgelopen week. 

Op een gegeven moment ben ik de duiven gaan tellen en kwam al snel op enkele honderden overvliegende houtduiven. Ook de koperwieken en vinken vlogen met tientallen over en in dezelfde richting als de duiven. Duidelijk de vogeltrek in volle gang. 

Oversteek van Falsterbo, Zweden 

Dat houtduiven in het najaar wegtrekken wist ik wel maar er blijven in de winter ook veel houtduiven hier. Dus zo opvallend is dat niet. Nu vermoed ik dat een deel van onze duiven naar Zuid Europa vliegt en veel Scandinavische en Oost Europese houtduiven naar hier komen en hier overwinteren of ook direct doorvliegen naar het Zuiden, dat kan ook. In een goed jaar overwinteren hier bij ons tussen de 1 en 2 miljoen houtduiven, Alsof het niks is!

Als ik kijk naar de aantallen getelde duiven bij het vogeltrek station Falsterbo in Zweden verklaart dat gelijk een hoop. Inmiddels zijn daar ruim 660.000 houtduiven de smalle zeestraat tussen Zweden en Denemarken overgestoken en het kan niet anders dan dat daar een flink deel van bij ons in Nederland over komt.

En we zijn er nog niet, de trek gaat nog wel even door. Maar het zijn er tot nu toe wel meer dan in de afgelopen jaren. In 2021 vlogen 290.000 duiven Zuidwaarts en in 2020 waren dat er 782,000.  2019 was een topjaar met bijna een miljoen duiven en 2020 was het slechtste jaar met 260.000 exemplaren. Een verklaring voor die grote schommelingen kan ik niet bedenken.  Het zal vrijwel zeker een combi zijn van een strenge winter en weinig voedsel.

Wil je meer weten van deze onopvallende jaarvogel, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/houtduif

Gestreepte strandloper overgewaaid.

gestreepte strandloper

Alweer een paar jaar geleden was een gestreepte strandloper in de Noordwaard neergestreken. Deze zeldzame dwaalgast uit Noord Amerika verbleef hier een paar dagen en trok toen weer door, naar ik vermoed het warme Zuiden. Hij was vermoedelijk op doortrek want waar moet je anders naartoe in dit koude landje.

Een paar weken geleden was ik op Texel en daar deed een tweede kans zich voor om deze mooie steltloper te zien. Hij zat lekker dichtbij in een pas aangelegd natuurgebied van Natuurmonumenten. Ook deze keer verbleef de vogel daar alweer een paar dagen en deed denk ik hetzelfde als destijds de "Brabantse" vogel deed. Opvetten, uitrusten en dan door naar de volgende bestemming. Misschien maakt hij nog een korte tussenstop in de Biesbosch, wie weet?

De gestreepte strandloper is minder gestreept dan bijvoorbeeld een watersnip maar met een beetje fantasie zie je toch wel wat strepen over zijn rug lopen. Maar de meeste strepen lopen verticaal over de borst en daar dankt hij zijn naam aan. De snavel is niet erg lang en licht gebogen en de poten zijn geel-groen gekleurd. Allemaal van die kenmerken die je ook aan andere steltlopers doet denken. 

De combinatie van deze kernmerken maken dus dat dit de gestreepte strandloper is maar ik moet eerlijk zijn dat ik die vogel ondanks de bovenstaande beschrijving er niet zomaar uitpik. Nu hadden we het geluk dat de vogel eenzaam en alleen in een plas langs de rand foerageerde want anders was hij nog eens niet opgevallen. Maar we hadden geluk en konden hem van redelijk dichtbij bewonderen. Genieten!

Wil je meer weten van deze zeldzame doortrekkende steltloper, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/gestreepte-strandloper

Желтобровая овсянкa is de weg kwijt.

Желтобровая овсянка (geelbrauwgors)

De vogel was even landelijk nieuws. Honderden vogelaars uit heel Nederland waren naar Drenthe gereisd om de geelbrauwgors te zien. Wij waren toevallig op vakantie in Drenthe en verbleven vlakbij de plek waar deze dwaalgast was neergestreken. 

Wat later in de middag ben ik gaan kijken of ik ook een glimp van dit beestje kon opvangen. En zoals dat altijd gaat als er iets bijzonders te zien is, barste het ook nu van de fotografen en vogelaars.  Het viel mij erg mee dat iedereen op gepaste afstand van de gors stond. Hij trok zich van al die belangstelling niets aan en at rustig verder van de oogstresten in de berm van de weg. Precies in de bocht waar de boer het erf van de boerderij oprijdt. Die vogel houdt het hier nog wel even vol.

Route in vogelvlucht 
Oost Siberië-Zuid China

Deze geelbrauwgors komt oorspronkelijk uit Oost Siberië en had eigenlijk naar Zuid China moeten vliegen want daar overwintert hij normaalgesproken. Er moet iets mis zijn met zijn GPS systeem want anders komt hij hier niet terecht. Ik vermoed dat een geslaagde terugreis er niet in zal zitten. 

De afstand die hij nu heeft afgelegd is twee keer zo ver dan wat de bedoeling is. Reken voor de reis van de Novosibirsk in Oost Siberië naar Lanzou in Zuid China in vogelvlucht ruim 2.600 km. Nu heeft hij van Novosibirsk naar Bunne in Drenthe 5.752 km gevlogen, dat is even wat anders en dat verklaart misschien zijn eetgedrag. Hij schranst continu door en je ziet hem bijna dikker worden. 

Deze gors is iets kleiner dan onze rietgors maar dan moet ik ze toch echt naast elkaar zien want zo valt dat verschil niet op. Dit is waarschijnlijk een 1e kalenderjaar mannetje en nog niet helemaal uitgekleurd. 

Deze vogel is nu, voor zover bekend, pas voor de tweede keer in Nederland gezien. De vorige keer was dat in 1982 op Schiermonnikoog. En de ontdekking toen, zal niet zoveel mensen op de been hebben gebracht als nu. We hadden toen nog geen waarneming.nl of social media. Deze dag hebben, schat ik, ruim 400 vogelaars de vogel gezien en vooral gefotografeerd. Zeker de moeite waard maar niet de moeite waard om vanuit Oosterhout de reis hiernaartoe te ondernemen. Vijf uur in de auto om een vogeltje te zien is toch iets teveel van het goede. Nee, dan is zo'n toevalstreffer op vakantie een uitkomst. 

Grauwe pijlstormvogel voor de kust.

een stevige Westenwind

Met een stevig briesje uit het Westen of liever nog het Noordwesten, komen de meest mooie zeevogels onder kust. Het nadeel van zo'n stevige wind is dat je de kijkers niet makkelijk stil en stabiel kunt houden en erger nog, je amper iets ziet van de sterk tranende ogen.

Neemt niet weg dat ondanks die ongemakken, zo'n zeedag de mooiste plaatjes oplevert. Een jagende grote jager achter een meeuw aan of een groep voorbij razende zwarte zee eenden, het maakt niet uit, alles is bijzonder voor een "binnenlander".

Van de meeste gangbare zeevogels is de Jan van Gent wel de bekendste en de grauwe pijlstormvogel is dan wel de minst bekende. Toch vliegen die in deze tijd volop langs de kust alleen moet je ze wel opmerken. Ongeveer de helft zo groot als een jan van Gent met ongeveer hetzelfde silhouet maakt dat je je hier zo in kunt vergissen. 

grauwe pijlstormvogel

Deze zeevogel is echt een globetrotter en reist de hele wereld over. Als je hem ziet vliegen, snap je ook wel hoe hij dat doet. De wind is zijn grote hulpmiddel en stuurt hem van Noord naar Zuid en van Oost naar West over de wereldzeeën. Hij zeilt of liever gezegd, hij keilt vaak in een kantelende vlucht voorbij. Zo zagen wij ze een kleine twee weken geleden over de Noordzee vliegen. 

De vogels die nu even langs onze kust vliegen zijn weer op weg naar het Zuidelijk halfrond om daar naar de broedgebieden te gaan. Bijna niet voor te stellen maar ze broeden bijvoorbeeld in Nieuw Zeeland en komen dus na het broedseizoen naar het Noorden en verblijven dan zelfs nog veel Noordelijker dan de in onze Noordzee.

Wil je meer weten van deze globetrotter, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/grauwe-pijlstormvogel

Sneeuwgorzen op het strand.

sneeuwgorzen

Om een sneeuwgors te zien, moet je in het winterhalfjaar naar de kust en dan nog is het een grote gok of de ontmoeting lukt. Het zijn nooit grote aantallen en ze zitten nooit vast op een plek. Heel soms verblijven ze wel op een grote en redelijk verlaten kuststrook zoals de Kwade Hoek maar ook dat is geen garantie.

Afgelopen december kwam ik ze zomaar tegen op het strand van Cadzand en in de jaren ervoor nooit. Afgelopen weekend zag ik ze op het strand van de Eierlandsedam op Texel. En niet te weinig ook, er vlogen makkelijk veertig vogels onrustig heen en weer. Met het prachtige weer van afgelopen weekend, trokken veel vakantiegangers naar het strand en je kon mooi zien dat de meeste mensen deze bijzondere vogeltjes niet eens in de gaten hadden. 

Ze zigzagden tussen de wandelaars door en konden op een rustig stukje even foerageren om vervolgens weer op te vliegen omdat een hond, blokart(een soort skelter met een zeil)of spelende kinderen met hun ouders langs liepen. 

De sneeuwgorzen waren, voor zover ik kon zien allemaal in winterkleed en er zat geen spierwitte man in zomer kleed tussen. Het broedseizoen en ruitijd zijn al geruime tijd voorbij, dus zien wij hier alleen de winterkleden. De vogels zijn zo ook prachtig maar lastig te benaderen dus een paar goede foto's maken blijft meestal bij een wens.

Ze komen uit het hoge Noorden en overwinteren bij ons en zijn vanaf half oktober in Nederland. Afgelopen weekend, 8 en 9 oktober, was dus echt aan de vroege kant en behalve deze sneeuwgorzen zagen we ook de eerste strandleeuweriken over zee op het eiland arriveren. Nog zo'n zeldzame wintergast die je alleen aan de kust tegenkomt.

snel heen en weer vliegende sneeuwgorzen

De sneeuwgorzen zijn hier dus alleen om te overwinteren en hoe het met de soort gaat, is daar moeilijk aan af te lezen. Dat ze hier naartoe komen heeft meer te maken met de beschikbaarheid van voedsel in hun broedgebied. Als er weinig voedsel is dan zien we ze vaker en in grotere aantallen maar als er genoeg te eten is, zullen vele vogels niet zover afzakken en zien we ze een stuk minder. Dus vooral genieten van de spaarzame momenten.

Wil je meer weten van deze prachtige winterse verschijning, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/sneeuwgors

De niet zo gekraagde roodstaart.

vrouwtje gekraagde roodstaart

De vrouwtjes van de gekraagde roodstaarten vallen amper op. Soms, en dan vooral in deze tijd als er niet meer gebroed wordt en de vogels wat minder verborgen leven, wordt ik door het uiterlijk van deze vogel wel eens op het verkeerde been gezet. Want als je de rode staart niet ziet, kan het van alles zijn en is een vergissing zo gemaakt. De vogel heeft een beetje het uiterlijk van een roodborst zonder rode borst en gedraagt zich net als een vliegenvanger. 

De mannetjes zijn zo uitgesproken gekleurd en getekend dat vergissen onmogelijk is en dat geldt trouwens voor veel vogels maar de vrouwtjes van de soms kleurrijke mannetjes kunnen zo anoniem zijn en zo onopvallend leven dat je echt goed moet opletten met welke soort je te maken hebt. Ik zag dit vrouwtje samen met twee ander vrouwtjes in het struikgewas zitten en ik vermoed dat zij samen op trek waren want daar is het immers tijd voor. De vogels volgen de kustlijn en vliegen overdag naar het Zuiden. 

jonge gekraagde roodstaart, net
zo anoniem als zijn moeder

Op 1 oktober was de Euro Bird Watch en werden al die overtrekkende vogels geteld, van Noorwegen tot West Afrika toe. Op al die telposten is door vrijwilligers zorgvuldig geteld en ik ben benieuwd naar de resultaten. Het is altijd indrukwekkend om die aantallen te lezen. Zo zag ik dat in de afgelopen paar weken al meer dan 50.000 sijzen vanuit Scandinavië naar het Zuiden zijn getrokken. Nog even en dan zitten ze ook weer in Dorst.

Zij nemen dan de plekjes in van bijvoorbeeld die gekraagde roodstaarten en vliegenvangers. De sijzen van afgelopen winter zaten met name in het Lariksbos en het waren op sommige momenten wel meer dan honderd. Dat zal met die gekraagde roodstaarten niet snel het geval zijn want ik denk dat die meer in kleine groepjes doortrekken.

Overigens zijn de jonge gekraagde roodstaarten net zo anoniem als hun moeder, ze hebben alleen wat meer stippeltjes op de kop en borst. Vrouwtjes zijn egaal bruin gekleurd net als zoveel kleine bruine vogeltjes. Opletten dus.

Wil je meer weten van deze onopvallende vrouwtjes, klik dan op de link,

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/gekraagde-roodstaart

Euro Birdwatch 2022.

vogeltrek 

Zaterdag 1 oktober werd de Euro Birdwatch gehouden. Elk jaar wordt de EBW in het eerste weekend van oktober gehouden. Langs de gehele Westkust van Europa worden op telposten alle voorbijtrekkende vogels geteld. 

In Nederland worden ruim honderd telposten bemand. Vorig jaar trokken het in heel Europa op die bewuste dag meer dan zeven miljoen vogels voorbij. En dan te weten dat die trek een aantal weken aanhoudt en ook 's-nachts doorgaat. Dan hebben we het dus op meer dan tien miljoen vogels als het niet meer is.

Totaal in Nederland 

De West Brabantse Vogelwerkgroep bezet een telpost bij Breda, de Vogelwerkgroep Biesbosch telt vanaf de Dordtse Biesbosch en zo zijn er nog wel een paar hier in de buurt. De trek verloopt dus over een breed front over Nederland en dat gaat dan steeds verder naar het Westen in een steeds smallere strook langs de kust en zo verder Zuidwaarts richting Afrika.

Tijdens de EBW telling verbaasde ik mij over de enorme aantallen zanglijsters. Steeds vlogen op redelijke hoogte golven van tien tot dertig zanglijsters over. Tussen al die zanglijsters zaten ook flink wat koperwieken, merels en een incidentele beflijster. 

De zanglijsters vlogen in een soort los verband op redelijke afstand van elkaar terwijl de koperwieken er juist voor kozen om groepjes vrij dicht bij elkaar te blijven. 

De ervaren tellers waar ik tussen stond herkenden elk geluidje en konden met gemak de soortnaam benoemen. Zelfs de individuele beflijster die in een groep zanglijsters meevloog werd op zijn roepje herkend en daarna door de verrekijker ook gezien en bevestigd. Zelfs de buidelmees die langs de rivier voorbijtrok werd gesnapt. Zijn enkele roepje werd gehoord en herkend. Later werd de geluidsopname beluisterd en kon je roepende buidelmees goed horen. Dat was nog eens een scherpe vogelaar die dit vogeltje herkende. Om jaloers op te zijn.

Achteraf bleek dat die dag landelijk een topdag voor zanglijsters te zijn en langs onze telpost is ruim 6% van het landelijke aantal. In de bijna veertig jarige geschiedenis van trektellen was dit pas de tweede keer dat zoveel zanglijsters hier passeerden. 

Wil je meer weten van de Euro Birdwatch, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/help-mee/kom-zelf-in-actie/tel-mee/euro-birdwatch?

Zoeken langs de kust.

JO717, larus fuscus intermedius

Bijzondere meeuwen vind je eigenlijk alleen maar langs de kust en natuurlijk ook op zee. In het binnenland leven ook veel meeuwen en ook wel wat bijzondere soorten zoals de zwartkop-, geelpoot- en pontische- meeuw maar voor de echte bijzondere soorten moet je toch aan de kust zijn. Dwergmeeuwen, vorkstaartmeeuwen en drieteenmeeuwen zijn echte ¨zeemeeuwen¨ die je in het binnenland eigenlijk niet tegenkomt. 

Maar behalve deze meeuwensoorten, verblijven aan de kust ook beide mantelmeeuwensoorten die oorspronkelijk hier niet vandaan komen. De kleine- en grote mantelmeeuwen uit Scandinavië trekken in het najaar ook naar het Zuiden en blijven dan soms ook bij ons voor langere tijd aan de kust hangen. Het klimaat is hier toch wat milder dan in  het Noorden van Scandinavië. 

grote mantelmeeuw, geboren op 4 juli 2019
in Skinnfellskjæret, Arendal Noorwegen

Het probleem is dat je deze officiële ondersoorten niet een, twee, drie kunt herkennen of ze moeten geringd zijn. En dat is natuurlijk een sport op zich om die ringen af te lezen. Afgelopen week lukte het om de ringen van twee Noorse meeuwen af te lezen. Een noorse kleine mantelmeeuw, ringnummer JO717 en een grote mantelmeeuw met ringnummer J17AE. De noorse kleine mantelmeeuw is een officiële ondersoort en heeft de Latijnse naam larus fuscus intermedius, terwijl ¨onze¨ kleine mantelmeeuw larus fuscus heet.

De noorse kleine mantlmeeuw is op 29 juni 2008 in Storøytåa, Mandal, Vest-Agder, Noorwegen geringd en zit nu bij ons aan de kust. Volgens mij is deze vogel met zijn 14 jaar al aardig op leeftijd en houdt hij het goed vol.

De geringde noorse grote mantelmeeuw is een stuk jonger, ik heb zijn levensloop opgezocht en hiernaast geplaatst. Hij heeft nu bijna het volwassen kleed  en alleen op de kop kun je nog wat grijze streepjes zien en die gaan de komende tijd ook verdwijnen en krijgt hij een spierwitte kop en is dan met vier jaar een volwassen meeuw.

De komende maanden loont het zeker om de meeuwen aan de Zeeuwse kust eens goed onder de loep te nemen. Sowieso is het leuk om de verschillende soorten te zoeken en dan ook nog eens op jacht te gaan naar geringde vogels. Via de site www.ringmerking.no kun je de ringen melden en ook gelijk de levensloop van de vogel inzien. Een aanrader!