Succesvolle visarenden.

wat een uitstraling heeft deze visarend

De visarenden hebben in de Biesbosch weer een supergoed broedseizoen achter de rug. Het is alweer het derde seizoen op rij dat de visarend in Nederland, in de Biesbosch broedt. De twee koppels hebben ieder een of meer jongen grootgebracht. Een van de twee nesten zit niet eens zo verborgen in een van de hoogspanningsmasten en een ander nest zit in de Hardenhoek in een bosje omringd door dode bomen. De bomen zijn doodgegaan door het hoge water in dat deel van de Noordwaard.

De visarenden hebben een mooie "vorkboom" uitgekozen en zijn van een flinke afstand toch goed te zien. Ik gebruik daar wel mijn telescoop voor anders is het niet te doen. De vogels zaten altijd wel in de buurt of op het nest maar zijn nu uitgevlogen en kunnen  overal en nergens zitten. Ze vinden, is dan wel een uitdaging en vaak ook een toevalstreffer. Veel leuker ook dan naar een vast plekje gaan, de telescoop richten en..... afvinken die vogel.


een mooie ruisvoorn in de klauwen

Afgelopen week gebeurde het gelukkig ook dat de vogel op een geheel andere plek opdook. Boven in een boom langs de Merwede, aan de rand van de Biesbosch. De vogel zat in de top met een ruisvoorn in de klauwen. Een prachtig beest met de uitstraling van een heerser van het gebied en dat istie ook.

Hij heeft alleen van de zeearend wat te duchten maar volgens mij kunnen ze prima naast elkaar leven en maken ze elkaars leven niet zuur. De zeearenden pakken net zo makkelijk een gansje als de visarenden een ruisvoren pakt en ze zullen elkaars prooien zeker niet afpakken.

Nog een kleine maand en alle visarenden zijn vertrokken naar Afrika om daar de winter door te brengen. Die trek zorgt nog wel even voor een visarendenpiek in de Biesbosch. Er zullen de komende weken nogal wat visarenden korte tijd doorbrengen in dit gebied en extra reserves opbouwen voor de lange tocht. "Onze" visarenden krijgen er dan even wat voedselconcurrenten bij, maar dat is geen enkel probleem als je ziet hoeveel vis hier zit. Vanaf de bruggetjes kun je diep in het heldere water vaan de Noordwaard kijken en dan zie enorme scholen voorns voorbijtrekken.

Wil je meer weten van deze uitstekende visser, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/visarend

Jonge steltkluten.

jonge steltkluut met "vale" poten in de Muggenwaard

Nog nooit zaten zoveel steltkluten in de Biesbosch, als dit jaar. De afgelopen jaren zat steeds ergens wel een koppel steltkluten in de Biesbosch, in de polder Donderzand, de Vijfambachten of in de Muggenwaard. Dit jaar zaten zeker vier koppels in de Biesbosch en minstens een koppel is ook tot broeden gekomen. Ik hoorde al een keer dat een koppel met drie jongen in de Muggenwaard rondliep en gisteren zag ik in diezelfde Muggenwaard twee jonge steltkluten rondstappen. Volgroeid maar nog lang niet op kleur. De poten waren grijs/gelig en het "verenbovendek" was nog niet mooi zwart gekleurd.

De steltkluut is een vogel die net als de cetti's zanger vanuit het zuiden naar het noorden zijn leefgebied uitbreid. De vogels passen zich vrij gemakkelijk aan aan onze omstandigheden en nu de winters niet al te streng zijn, lukt dat steeds beter. Ook dit is weer zo'n vogel die nu op het punt van vertrekken staat. Op naar het warme zuiden waar het leven goed is. Die zien we pas eind maart begin april weer terug.

volwassen steltkluut ook in de Muggenwaard

De steltkluut zit in Nederland aan zijn meest noordelijke verspreidingsgrens en je moet dan in totaal denken aan een koppeltje of 25, veel meer zullen het niet zijn en zoals het er nu naar uitziet, is de Biesbosch een aardig steltkluten bolwerk aan het worden. Ze houden wel van die uitgestrekte ondiepe moerasachtige gebieden. De Muggenwaard bijvoorbeeld, is uitgestrekt, ondiep en erg rustig. De oevers zijn niet al de dicht en hoog begroeid, dus alle omstandigheden voldoen aan het steltkluten wensenlijstje.

Nog maar een paar jaar geleden sprong ik na een melding van steltkluten in de auto en reed met loeiende sirene naar de Biesbosch, nu hoeft dat niet meer want vrijwel elk bezoekje aan het gebied levert wel een paar steltkluten op. Niet dat het gewoon wordt, nee het is en blijft een supermooie waarneming.

Wil je meer weten van het knapste klutenfamilielid, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/steltkluut

Kanariegele kwikstaarten.

een koppeltje gele kwikken

In het voorjaar kijk altijd weer naar het moment uit dat de gele kwikken arriveren. Meestal zie ik de eerste vogels in de polder en de afgelopen paar jaar was dat in de Willemspolder tijdens een rondje met de weidevogelbescherming. Dit jaar was dat begin april en dat is nu nog maar amper vijf maanden geleden en nu alweer staan de vogels op het punt te vertrekken. Net als zoveel zangvogels zijn deze vogels een groot deel van het jaar in het buitenland en zijn ze maar even hier om te broeden.

Tijdens die broedperiode weten ze zich goed ver-borgen te houden en zijn ze niet zomaar even waar te nemen. Je moet er moeite voor doen en letterlijk de velden ingaan, dan willen ze nog wel eens alarmerend de lucht ingaan. Met wat speurwerk kom je ze in elke polder wel tegen. Net als koe-reigers zitten ze dan in de buurt van grazend vee en vangen daar de opvliegende insectjes.

gele kwik met op de voorgrond een witte kwikstaart

Afgelopen week zag ik op meerdere plekken genoeg gele kwikstaarten en dat is dan het teken dat de rui achter de rug is, het verenkleed weer in goede conditie is, de jongen uitgevlogen zijn en het aanstaande vertrek daar is. Tot over acht maanden zou ik zeggen.

Altijd weer jammer om al die vogels te zien vertrekken, nou ja, ze zijn ineens weg en dan kun je zoeken wat je wil maar vinden ho maar. Als dieven in de nacht.....

Ze volgen de kust naar het zuiden, steken bij Gibraltar over naar Afrika en dan door naar de Sahel. In het komende voorjaar, als ik weer naar de telpost in Breskens ga, hoop ik ze weer terug te zien komen. Begin april tot halverwege mei komen daar duizenden gele kwikstaarten over. Een spektakel waar je u tegen zegt.

Wil je meer weten vaan deze kanariegele vogel, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/gele-kwikstaart

Tamme uil?

de kerkuil op een insectenblok

Jammer om een uil te zien die een groot deel of zelfs zijn hele leven al in gevangenschap heeft doorgebracht. Afgelopen week zat een waarschijnlijk ontsnapte kerkuil met de leren bandjes nog om de poten in de IVN Natuurtuin. Op de een of andere manier zei zijn instinct hem dat hij er vandoor moest gaan. Een onzekere toekomst en misschien wel zijn dood tegemoet, maar alles beter dan in gevangen-schap leven. Een nietszeggend leven, zonder doel en geen uitdagingen of avontuur. Liever zelf prooien vangen in plaats van ingevroren eendagskuikens eten ofzo. Niets meemaken, altijd maar op een stok in de schuur, dag in dag uit, balen en het is gewoonweg dierenmishandeling.

Hij had een goed keuze gemaakt om bij "ons" in de natuurtuin zijn heil te zoeken, hij moet geweten hebben dat de tuin een veilige haven was. Zijn baasje zal hem hier niet snel vinden. Maar dat is dus allemaal makkelijk gedacht en gezegd want heeft deze prachtige kerkuil ooit wel eens zelf een prooi gevangen en belemmeren die leren bandjes zijn bewegingsvrijheid niet? Na verloop van tijd werd het de uil ook te druk en vertrok hij. Ik ben benieuwd of deze vogel het gaat redden, ik moet eerlijk zeggen dat ik er een hard hoofd in heb.

Oranjepolder, jachtgebied van de kerkuil?

Hij is nog te fit om zich weer levenslang op te laten sluiten en gaat er, als je in de buurt komt, onherroepelijk vandoor. En gelijk heeft hij. Maar wat zou het jammer zijn als hij op den duur het loodje legt door honger of door andere bedreigingen. Ik snap er ook maar weinig van dat iemand zo'n prachtig dier als huisdier neemt. De vogel was ook geringd(blauwe ring om de linker poot) en dat zou dan duiden op een in gevangenschap geboren vogel en dus legaal in het bezit van een "liefhebber", als je daar dan van kunt spreken.

Hoe mooi zo'n vogel ook is, ze horen niet in een kooi en zijn pas echt mooi als je ze in de vrije natuur tegenkomt.
Wil je meer weten van deze geheimzinnige verschijning, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kerkuil

Drogen de roeken op?

roekenkolonie in maart van dit jaar

Het broedseizoen is voor de meeste vogels alweer voorbij en breken er andere tijden aan. Van die broedvogels die allang klaar zijn, is de roek er een van. Ik moest weer aan de kolonievogel inventarisaties in maart en april denken toen ik vanmorgen de roeken in een grote groep op een pas geoogste akker zag zitten.
De jonge roeken hangen nog steeds in de buurt van de ouders rond, in de hoop nog iets lekkers te krijgen. Het zijn er heel wat en ik ben dan ook zeer benieuwd wat daar het komend halfjaar van overblijft. De kolonies waar deze vogels broeden, liggen in een soort driehoek rond de Oranjepolder.

een roek met een knappe kop

Aan de zuidkant bij de Gamma aan de Statendamweg, aan de noordkant bij Knooppunt Hooipolder aan de A59 en aan de westkant, aan het randje van de Oranjepolder ligt nummer drie. Bij elkaar goed voor 169 nesten en bij elkaar opgeteld lijkt dat heel wat maar in 2014, nog maar vijf jaar geleden, waren dat er nog 210. Een afname van 20% vind ik erg veel en dat is meer dan de 15% overall afname van de twaalf kolonies die ik sinds 2012 inventariseer. 

Zou de afname van dit jaar te maken hebben met de droogte van het afgelopen jaar? Die vraag speelde even door mijn hoofd. Roeken voeden zich, anders dan zwarte kraaien en kauwen met zaden en insecten uit de bodem en die bodem was afgelopen jaar erg droog en hard. Roeken zijn veel meer insecten- en zadeneters.


De insecten zoals engerlingen en emelten zitten dan een stuk dieper en waren vrijwel onbereikbaar voor de roeken. Ook zaden waren volgens mij een stuk moeilijker te vinden. Kauwen en kraaien hadden het wat makkelijker omdat het alleseters zijn en ook met grote droogte is er altijd wel ergens iets eetbaars te vinden.

Over een half jaar, als ik mijn tel-rondes weer loop, zal het duidelijk worden of de afname doorzet of dat het aantal roeken zich herstelt. De afgelopen jaren is het aantal nesten redelijk stabiel geweest en waar in een kolonie het aantal nesten in de loop der jaren kleiner werd, groeide het aantal nesten in een andere kolonie. Ik hoop werkelijk dat het aantal weer wat toeneemt want zeg nou zelf, de kop van een roek straalt toch veel meer uit dan de kop van een kraai of kauw?

Wil je meer weten van deze deftige en statige koloniebroeder, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/roek

Steenlopers gearriveerd.

steenloper of turmstone

Zo richting de herfst wordt het bij ons in Nederland voorzichtig aan wat drukker met steltlopers. Het overgrote deel van de stelt-lopers broedt niet in Nederland en komt hier alleen om te overwinteren. De meeste van deze vogels broeden veel noordelijker en komen hier als het "thuis" te koud is en veel sneeuw ligt. In het noorden is het alleen tijdens de broedperiode leefbaar en zijn er voldoende insecten om van te leven of de jongen te voeden.

De afgelopen weken zagen we de groen-pootruiters al terugkomen en een paar dagen geleden waren de steenlopers ook terug. Elke soort heeft zo zijn eigen tijdschema. Bonte strandlopers die je normaalgesproken nog lang in het voorjaar ziet, zijn nog niet in grote aantallen terug, die komen nog, ze zijn er al wel maar in kleine aantallen

paarse strandloper op de brouwersdam

Paarse strandlopers, goud- en zilverplevieren blijven ook langer weg en daar moet je deze maand moeite voor doen om ze te zien. Het zijn sowieso geen gemakkelijke soorten, je moet er echt voor naar Zeeland en dan vind je ze bij Plan Tureluur en paarse strandlopers alleen op de strekdammen of de Brouwersdam.

Maar de steenloper(turnstone in het Engels) is dan toch weer terug en is met wat geluk nog in zomer-kleed te bewonderen. We kennen de meeste steltlopers van hun winterkleed en nog net in deze tijd kun je ze nog even in hun zomerkleed bewonderen. Zilverplevieren, steenlopers en zwarte ruiters zien er in hun zomerkleed prachtig uit.

De Engelse naam van de steenloper, turnstone past veel beter bij de vogel want hij kan geen steentje of schelpje voorbij lopen of het moet even omgedraaid of opgetild worden.
In deze tijd komen de vogels aan die hier overwinteren maar vertrekken ook heel veel vogels die het in de winter hier te koud vinden of te weinig voedsel kunnen vinden. Die vogels vertrekken dan weg naar het zuiden.

Wil je meer weten van de steenloper, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/steenloper

Kleine zilvers in beweging.

Bijschrift toevoegen

De kleine zilverreiger is weer volop te zien. Ook al zitten er in Nederland maar een stuk of 300 tot  maximaal 500. Ze broeden niet bij ons in de buurt en mogelijk is de Delta het dichtstbij gelegen broedgebied. Nu het broedseizoen er voor deze reigers opzit, zie je ze weer hier in de buurt rondhangen. In de Noordwaard bij Werkendam is de kans nog het grootst, langs de Bandijk staan al een paar weken vier kleine zilvers in een klein plasje. Lekker ondiep er moet wel genoeg kleine vis inzitten want ze houden het daar goed uit. Ik stop elke keer als ik daar langs rij want het zijn prachtige vogels en veel kleiner als je zou denken.

Bijschrift toevoegen

Wat verderop staan ook altijd brandganzen en die zijn net zo groot. Van reigers heb je altijd het idee dat het grote vogels zijn en dat is dus niet altijd zo, de koereiger, ook een regelmatige gast in de Noordwaard is ook een klein beestje en net zo groot als de kleine zilver. Alleen de purper-, blauwe-, en grote zilverreiger zijn aanzienlijk groter.

Wat mij ook opviel is dat de kleine zilverreigers nu al elkaars gezelschap opzoeken en niet wachten tot de winterperiode. Dit in tegen-stelling tot de grote zilverreigers, die nu nog alleen op pad gaan. De purperreigers staan op het punt van vertrek, zo rond 25 augustus trekken ze in de avonduren in grote groepen naar het zuiden. Een goed idee om rond die tijd 's-avonds eens wat vaker omhoog te kijken.

De kleine zilverreigers trekken niet zo ver weg als de purpers, ze gaan naar zuid Europa en er zijn zelfs kleine zilvers die helemaal niet wegtrekken. Die zie ik in de winter dan meestal ergens langs de kust. Maar ook niet in grote aantallen, nee, je moet er echt wel moeite voor doen om ze te zien. Des te meer is het nu genieten van deze bijzondere reiger met gele tenen. Ja want in de vlucht is hij daar wel het makkelijkst aan te herkennen.

Wil je meer weten van deze kleine witte reiger.\, klik dan op de link;
 https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kleine-zilverreiger

Vliegenvangers in Surae.

open vlakte in Dorst

In de Boswachterij Dorst vliegen nu nog veel jonge vogels rond, enkele weken tot enkele maanden oud en geen van allen volledig op kleur. De meesjes zijn vaalgeel en de donkere of lichtblauwe tekening is amper zichtbaar. Ook jonge roodborstjes, gekraagde  roodstaarten en roodborsttapuiten zien er op een afstandje hetzelfde uit en geen van deze vogels zingt in deze tijd van het jaar. Het determineren van de soorten wordt er daarom niet makkelijker op en kost extra tijd.

grauwe vliegenvanger

Afgelopen vrijdagochtend had ik ook weer zo'n apart momentje op de grote open vlakte waar vroeger de roeivijver lag. Bij de drie vrijstaande bomen zit altijd wel iets en dat was deze ochtend ook weer het geval. Ik zag wel dat het een vliegenvanger was maar twijfelde en noteerde een onzekere waarneming op naam van de bonte vliegenvanger en liep een klein stukje verder. In de volgende boom opnieuw een onzekere waarneming maar nu van een grauwe vliegenvanger. (de grauwe vliegen-vanger is niet echt  grauw en de bonte is niet echt bont, om het makkelijk te maken).

Op een afstand van amper dertig meter dus twee soorten vliegenvangers waarvan ik dacht dat het mogelijk om een en dezelfde soort zou kunnen gaan, waarvan de grauwe vliegen-vanger een mogelijk jonge bonte vliegenvanger was. Nog niet op kleur en net als zoveel jonge vogels geheel bruin zonder uitgesproken tekening en kleur.


bonte vliegenvanger

Leuk om in twijfel te staan en op die manier uitgedaagd te worden om beter te kijken, details te zoeken en afwegingen te maken. Natuurlijk had ik mijn vogelgids niet bij, waarom neem ik die niet mee? Dat komt zo vaak voor, net als je iets nodig hebt, heb je het thuis of in de auto liggen, foto camera, vogelgids of telescoop.  De vogelgids thuis ga uitsluitsel en het ging dus wel degelijk om twee verschillende vliegenvangers op amper dertig meter afstand van elkaar.

Wil je meer weten van deze 2 vliegenvangers, klik dan op de link; https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/grauwe-vliegenvanger
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bonte-vliegenvanger

Nieuwe tuinvogel.

zomaar boven onze tuin

Vanuit de tuin vogels spotten is niet zo'n spectaculaire bezigheid. Middenin een woonwijk heb je dan te maken met het "gangbare" werk. Denk dan bijvoorbeeld aan huismussen, houtduiven, koolmezen, torteltjes, groene specht, heggenmusjes, ekster en af en toe een winterkoninkje en roodborstje. In de winter komen daar nog wel een paar mooie soorten bij zoals groenlingen, puttertje en heel soms een kramsvogel. Vanuit de luie tuinstoel de lucht in turen levert wel eens wat moois op, sperwer, buizerd, ooievaars, gierzwaluwen en boerenzwaluwen.

Ik denk dat ik hiermee zo'n tachtig procent beschrijf en als je daar oog voor blijft houden, maak je wel eens kans op een hele bijzondere waarneming. Zo werd ik onlangs nog gebeld dat er een rode wouw onze kant uitvloog die ik jammer genoeg niet heb kunnen ontdekken. En gisteren was het dan zover, ik had de jackpot te pakken, want zo zie ik deze waarneming. Er vloog vrij laag, recht boven onze tuin een volwassen zeearend over.

een dag eerder in de Biesbosch

De zeearend gebruikte zijn vleugels niet en cirkelde ont-spannen boven de wijk. Hij cirkelde langzaam richting A27 en verdween uit het zicht. Ik geloof niet dat ik de vogel ook maar een vleugelslag zag maken. Het was goed te zien dat het om een volwassen exemplaar ging, de witte staartveren geven aan dat het om een vogel gaat die minstens vier jaar oud is. Men neemt dan gemakshalve aan dat de vogel volwassen is maar het kan dan zelfs nog tot zijn zevende levensjaar duren voordat de vogel geslachtsrijp is. Het verenpak van deze vogel is niet helemaal gaaf meer en dat geeft ook aan dat de vogel wel wat schade heeft opgelopen tijdens de broedperiode.

Het kan dus een vrouwtje zijn die nu in de rui wat oude veren vervangt voor nieuwe. De kans is trouwens vrij groot dat het om een zeearend gaat die in de Biesbosch thuishoort, waar al sinds 2012 succesvol voor nageslacht wordt gezorgd. De twee Biesbosch koppels hebben tot 2018 maar liefst twintig jonge zeearenden grootgebracht en ook dit jaar is weer een succesvol jaar geweest met twee legsels.

Wil je meer weten van de "vliegende deur", klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/zeearend