Bijzondere groenpootruiter.

scherp getekende groenpootruiter

Afgelopen week was ik in het uitgestrekte natuurgebied, plan Tureluur bij Zierikzee. Een geweldig gebied om watervogels en steltlopers te bekijken. Elk jaargetijde laat weer andere vogels zien en deze tijd van het jaar is eigenlijk het minst interessant, veel vogels zijn nog in de broedgebieden ver weg en sommige vogels die hier gebroed hebben zijn alweer vertrokken om te overwinteren in warmere streken alhoewel wij hier qua weer niet echt te klagen hebben. Tropische dagen, de vijfentwintigste hittegolf ooit en geen druppel regen te bekennen, ook de komende dagen niet, pfffff.

Een van die vogels die deze dagen weer te zien is bij Tureluur is de groenpootruiter. Een middelgrote steltloper met, zijn naam zegt het al, groene poten. Verder is de vogel vooral wit met grijs en heeft een fors opgewipte snavel. Nederland is voor deze steltloper vooral een tussenstation en komt in het voorjaar hier om bij te komen van de lange vlucht van Afrika en door te trekken naar Scandinavië en verder. In de zomer en het najaar is de vogel weer hier om op te vetten om daarna de lange reis terug naar Afrika aan te kunnen. Ik zie ze ook regelmatig in de Biesbosch maar aan de kust zie je er toch duidelijk meer.

Vorige week zag ik een groenpootruiter in een uitbundig gestreept verenkleed waardoor ik begon te twijfelen of ik wel met een groenpoot te maken had. Even dacht ik met de terekruiter te maken te hebben want die komt als doortrekker ook bij plan Tureluur voor. En daarbij komt ook nog dat vrijwel dagelijks terekruiters gemelde worden bij de Dollart in Groningen, ze zijn er dus. Maar de kleur van de poten klopte niet en de verentekening was toch ook niet juist.

Al met al ben je toch een half uurtje aan het puzzelen, fotograferen en vergelijken.  Heel leerzaam en mooi dat binnen een soort, vogels ook nog kunnen verschillen in uiterlijk, 't zijn net mensen.

De groenpootruiter is in deze tijd naast de wulp, rosse grutto, scholeksters, kanoet en lepelaar de meest voorkomende steltloper in het gebied. De lepelaar is trouwens geen steltloper maar een familielid van de ibis. Nog even wachten en ook de goudplevieren arriveren met duizenden hier in het gebied. En zo af en toe zit er een zeldzaamheidje tussen, zoals begin dit jaar toen we hier een grauwe franjepoot ontdekten.

Wil je meer weten van de groenpoot, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/groenpootruiter

Horen koereigers hier thuis?

koereigers in Kenia

De afgelopen paar weken worden dagelijks een of meer koereigers in de Biesbosch gezien. Alleen in Friesland is ook nog een melding van een koereiger gedaan. Ik zag in de Oude Hardenhoek zelfs twee koereigers vlak bij elkaar staan en vandaag las ik dat er in de Biesbosch zelfs een jonge koereiger was gezien.

Heel apart dat in onze steken koereigers gezien worden en nog aparter is het vermoeden van een geslaagd broedgeval. Dat zou dan mogelijk op de Sassenplaat geweest kunnen zijn en dat zou dan daarmee het eerste succesvolle broedgeval in Nederland zijn. Ik ben benieuwd wanneer en of dit broedgeval ook bevestigd wordt. De koereiger is geen, al zou je dat wel denken, exoot maar een inheemse diersoort.

heel veel koereigers(en heilige ibissen)

De koereiger komt veel voor in het zuiden van
Europa en nog zuidelijker in Afrika. In Afrika hebben wij ze ook een grote aantallen gezien, op de rug van vee, tussen grote groepen ibissen en zelfs op nijlpaarden en neushoorns. Deze vogel doet mij zo Afrikaans aan en past voor mijn gevoel niet in onze streken. Dat deze vogels zich hier ook thuis voelen is alleen maar mooi en als je de berichten leest, nemen de aantallen alweer enige jaren toe. Tegenwoordig een gewone broedvogel in Frankrijk maar het eerste broedpaar was pas in 1968 vastgesteld en net zoals veel vogels trekt de soort langzaam maar zeker noordwaarts.

Net zoals de cetti's zanger en nijlgans om er maar een paar te noemen. Overigens, de bonte kraaien trekken ook noord- noordoostwaarts maar die schuiven steeds verder van ons vandaan. Dus deze leegte wordt weer opgevuld door een andere soort.

De koereiger dankt zijn naam aan zijn gedrag, hij vangt insecten vaak letterlijk tussen de poten van koeien. Koeien verjagen insecten die in het gras zitten en dan is het makkelijk om je maagje vol te eten. Een koereiger heeft er ook geen moeite mee om een kikker of muis te pakken en vindt overal wel wat eetbaars.

Wil je meer weten van deze kleine, bijna helemaal witte reiger, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/koereiger

Kunnen we het nog bont maken?

zo moet dat er in de polder dus uitgezien hebben

Bonte kraaien in overvloed, maar dan hebben we het over ruim 50 jaar geleden. Ongelofelijk maar waar, met de bonte kraaienstand is het hier in een razendsnel tempo bergafwaarts gegaan. En in de tachtiger jaren van de vorige eeuw, een jaartje of dertig geleden dus, waren ze vrijwel verdwenen en moesten we het doen met een incidenteel wintergevalletje, een bonte kraai die in de winter hier neerstreek en dan meestal in het noorden van ons land.

Enkele jaren geleden zijn we bezig geweest met het inventariseren van de winter- en broedvogels voor de nieuwe vogelatlas van Nederland. In de vorige vogelatlas werd nog gesproken over een paar honderd overwinterende bonte kraaien in het gebied tussen Raamsdonk, Oosterhout en Dongen. Het kwam en komt mij nog steeds ongeloofwaardig over. Ik heb ze hier werkelijk nog nooit gezien en ik let toch best goed op de vogelbeweging in dit gebied. En als ze hier dan wel zaten is het wel heel erg snel misgegaan met deze vogels.

mooie volwassen bonte kraai

In 2016 heb ik de voor mij eerste en enige bonte kraai in Brabant gezien en dat was in het buitengebied van Uden, niet eens hier in de buurt. Die teruggang van bonte kraaien werd nog eens uitvoerig beschreven in het blad LIMOSA dat uitgegeven wordt door SOVON.

Heel jammer dat we deze vogel in ons landschap moeten missen maar nog erger is het verdwijnen van de kuifleeuwerik uit ons gebied en die heb ik toen ik een klein manneke was dus wel massaal in de straten gezien. De laatste die ik zag, was tevens de laatste kuifleeuwerik van Nederland en die zat een tijdje in een nieuwbouwwijk van Den Bosch.

Ja we maken het nogal bont met onze verstedelijking en intensieve landbouw. Veel mooie vogelsoorten hebben het moeilijk en verdwijnen. Daarvoor in de plaats komen de exoten, die vinden het hier allemaal prachtig, grote canadeze gans, nijlgans, grote zilverreiger en koereiger.

Blauwe eieren?

purperreiger

Vorige maand besteedde ik nog aandacht aan de purperreigers in de Biesbosch en wat later zag ik de purperreigers ook in De Zouweboezem bij Lexmond. Een bijzondere reiger die je niet overal tegenkomt, in tegenstelling tot de blauwe reiger die je overal tegenkomt en die tot in onze tuin kwam om de vijver leeg te vissen. Dat zal 'm nu niet meer lukken want de vijvers zijn weg.

Een paar jaar geleden deed ik mee aan de nesttelling van de purperreiger kolonie in het Aert Eloyenbosch in het Sliedrechtse deel van de Biesbosch. We telden toen elf nesten, niet veel maar genoeg om de kolonie in stand te houden. Wat toen opviel, waren de grote blauwe eieren die in het nest lagen. Waarom zo blauw dacht ik nog? Ik wist dat roodborsten en lijsterachtigen ook blauwe eieren legden maar die verbergen hun nesten goed. En ook de roeken bij ons in de polder leggen trouwens blauwe eieren. Nee, blauw is niet bepaald een schutkleur en dat verwacht je toch niet van die schuwe reigers. En hoe komt het toch dat zoveel vogels blauwe eieren leggen?

purperreiger eieren

Daar is wel een verklaring voor. Het is namelijk zo dat deze licht-blauwe kleur ervoor zorgt dat niet teveel maar wel genoeg licht door de schaal doordringt, want de UV straling die in zonnestralen zit, is slecht voor een embryo. Hele donkere eieren laten nog minder licht door maar die hebben als eigenschap dat ze juist veel warmte opnemen en dat is ook niet goed voor een embryo. Nee, lichtblauw zorgt er juist voor dat een embryo precies genoeg licht en warmte krijgt voor een goede hersenontwikkeling en het schadelijk UV licht buiten de deur houdt

Veel vogels die juist blauwe eieren leggen hoeven ook niet echt bang te zijn voor roofdieren want deze nesten worden vaak op plekken gebouwd waar roofdieren slecht bij kunnen. Slim hoor. En purper-reigers zijn helemaal slim om hun nesten in dichte moerasbosjes te bouwen.

In de dierenwereld worden rovers vaak door felle kleuren gewaarschuwd dat het hapje giftig is. Misschien dat dat ook nog een rol speelt, alhoewel ik dat in dit geval durf te betwijfelen omdat nogal wat blauwe eieren geroofd worden. Ik vond aan het hele begin van het broedseizoen bij de roekenkolonie nogal wat leeggegeten eierschalen.

Wil je meer weten over vogeleieren dan is het boek "vogeleieren" van Tim Birkhead een aanrader.

Arenden in overvloed.

overvliegende volwassen zeearend met prooi.

Tussen al het berichtengeweld over de slangenarend die maar binnen bleven stromen, zat een berichtje wat amper de aandacht kreeg, wat het wel verdiende. Het was belangrijk nieuws voor de vogelaars van de Biesbosch. In het Dordtse deel van de Biesbosch waren twee jonge zeearenden uitgevlogen. Het lijkt wel of hier geen aandacht meer voor is. Er had voor hetzelfde geld ook kunnen staan, "twee houtduiven uitgevlogen op de Tongplaat".

Dat zijn dus de eerste jonge zeearenden in de Biesbosch van dit seizoen. In het Brabantse deel van de Biesbosch broedt ook een koppel zeearenden maar daar zijn nog geen berichten van uitge-vlogen jonge zeearenden gehoord.

En daarmee is ook dit jaar weer een succesvol jaar voor de Biesbosch arenden want ook de visarenden hebben weer drie jongen die op punt van uitvliegen staan. Ik zag ze deze week nog over de rand van het nest kijken.

rechts jonge visarendjes in het nest

Dat deze grote roofvogels het hier zo goed doen komt ook door de enorme hoeveelheid voedsel wat hier voorhanden is. Er zit enorm veel vis en er zitten ook enorm veel watervogels. De arenden lusten dat allemaal en visarenden vliegen maar een paar honderd meter om een verse vis voor de jongen te halen. De zeearend plukt waar hij maar wil een nijlgansje uit de lucht.

En nu deze week dan de derde arendsoort in het gebied, de slangenarend, gekeken naar zijn menukaart heeft die hier eigenlijk niets te zoeken maar als zomergast is het natuurlijk geweldig. Het geeft de rijkdom van de Biesbosch maar weer eens aan. Binnen een straal van 300 meter kun je met wat geluk deze drie arendsoorten spotten, wat een luxe!

Dankzij de ontwikkeling van de Noordwaard in het kader van "ruimte voor de rivier" is het gebied een stuk robuuster geworden en het steeds maar toenemende broedsucces is dan bijna verzekerd. Met de toename van onder andere deze arenden in dit gebied is de Biesbosch internationaal ook steeds meer van betekenis geworden.

Bijvoorbeeld, een heel groot deel van de Europese populatie grutto's foerageert in De Noordwaard als ze na een lange tocht uit Afrika terugkomen én als ze aan het eind van het broedseizoen weer opgevet en wel naar het zuiden vertrekken. Duizenden grutto's verzamelen zich in de Muggenwaard en laten zich makkelijk bekijken.

Wat gaat dat allemaal beteken voor de toekomst, wat gaan we nog meemaken? Het wordt steeds mooier en mooier.

Slangenarend in De Kroon.

zo mooi had ik hem niet verwacht

Op de Biesbosch app kwam een spectaculair berichtje binnen. Zondag namiddag was daar een slangenarend gezien. In de polders De Kroon en De Zalm, een grote, vrij kale vlakte met weinig struiken en alleen bomen aan de randen, daar was hij gezien. Een roofvogel die hier echt niet thuis hoort en daarom ook veel vraagtekens opriep. De foto op waarneming.nl bood uitsluitsel en de waarneming van deze bijzondere bezoeker werd daarmee bevestigd.

Normaal gesproken spring ik bij een bijzondere waar-neming niet gelijk in de auto en om dat wel te doen moet het wel heel bijzonder zijn en ook nog eens een soort zijn die mij iets zegt of aanspreekt. Voor de zwartkoprietzanger, die vorig jaar toch een week bij de polder Maltha rondhing, deed ik dat ook niet.

Dat doe ik voor deze slangenarend dus wel. De volgende dag werd deze imposante verschijning opnieuw gemeld en wilde ik hem toch graag met eigen ogen zien. Op de app kwam met regelmaat een foto en plaatsaanduiding voorbij

slangenarend speurend naar een prooi

dus het beest opsporen zou geen probleem zijn. Het gebied is mij heel goed bekend en er zijn maar een paar wegen die door dit gebied lopen. Ja, en zo'n bijzondere vogel trekt meer vogelaars aan dus was het zoeken niet meer dan kijken waar een groepje auto's geparkeerd stond.

Bij het gemaaltje bij de Ganzenwei stond een hele rij auto's en op het gemaal stond een mannetje of vijf, zes. Daar moet hij dus rondhangen en dat deed hij dus letterlijk. Hoog in de lucht hing de slangenarend boven het gebied, soms biddend en speurend naar een prooi dan weer zwevend naar een nieuwe stek.

Slangen worden hier niet gevangen maar wel kikkers en kleine zoogdieren. Met regelmaat viel hij als een steen uit de lucht en steeg na verloop van tijd weer op. Op een moment is hij anderhalf uur aan de grond gebleven en dat zou dus kunnen duiden op een prooi die wat groter is, een klein zoogdier of zo.

Maar wat een imposante verschijning is dit, de bruine kiekendief die even nieuwsgierig met hem opvloog, viel bijna in het niet. De slangenarend is zeker anderhalf keer zo groot en negeerde de kiekendief volledig. Dat beest is ver beneden zijn stand, nee, arenden dat zijn pas roofvogels en daarvan zitten nu dus drie soorten vlak bij elkaar, de visarend, de zee arend en nu dus ook een slangenarend. Ga vooral kijken!

Wil je meer weten van deze zeldzaamheid, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/slangenarend

Nachtzwaluw ruilen voor uilen.

 ransuil op wacht

De afgelopen weken is het onafgebroken zuid Europees warm, en genieten we van warme, zomerse avonden. En dan is dit dé periode dat nachtzwaluwen zingen of beter gezegd knorren want dat past beter bij het ratelende geluidje wat ze maken. Op het moment dat de schemer invalt beginnen ze te roepen en te vliegen. Ik had al een paar keer gehoord dat op de nieuw ontstane kapvlakten in de Boswachterij Dorst nachtzwaluwen waren gehoord en die wilde ik ook weer een keer horen.

Afgelopen vrijdagavond tegen half tien waren we in de Boswachterij en vonden een bos in rust. Het was er stil, geen wandelaars en amper nog zingende vogels. Een lijster en een roodborstje zongen nog een laatste slaapliedje en het werd donker. In deze tijd van het jaar met een heldere nacht wordt het niet echt donker en kun je toch verbazend veel zien. Je ogen wennen en passen zich aan en de verrekijker trekt nog wat extra licht naar binnen waardoor je een door het bos lopende ree prima kunt bekijken.


echt pikkedonker wordt het niet.

Maar na een paar uurtjes rondlopen en wachten werden we toch wat ongeduldig, zouden we al te laat in het seizoen zijn of zitten ze er dit jaar niet? Wel hoorden we een hoge, harde roep. Een korte heldere kreet die op de roep van een uil leek. Even checken op de telefoon en het bleek de roep van een jonge ransuil te zijn.

Mooi meegenomen want dat is geen alledaagse ontmoeting. Niet veel later hoorden we er twee tegelijk roepen en ze kwamen dichterbij, zelfs zo dichtbij dat ze vlak over ons heen vlogen en in de bomen om ons heen gingen zitten. Een paar keer roepen en de uilen vlogen weer naar de volgende boom en zo waren het er uiteindelijk een stuk of vijf die al roepend en vliegend voorbij kwamen.

Heel bijzonder om mee te maken en minstens zo leuk als een roepende nachtzwaluw in de Boswachterij Dorst vinden.

Boze buizerd

de open duinvallei bij Ouddorp

Afgelopen week was ik een beetje uit koers, niet in de Oranjepolder te vinden maar op en rond de stranden van Ouddorp. Mijn vroege ochtendwandeling liep ik daarom in de duinen van Goeree, vlak bij de Kwade hoek. Een prachtig uitgestrekte duinvallei met waterpartijen, struiken en vooral grote open, licht glooiende vlaktes. Ideaal voor veel vogels die normaal gesproken in heel verschillende biotopen voorkomen. Bijvoorbeeld de roerdomp en blauwborst met vlak daar in de buurt visdieven, zwartkopmeeuwen en overvliegende grote sternen.

dit jong lust wel een duifje

Aan de rand van de open vlakte staan wat eiken en vlieg-dennen en daarin huist een buizerdgezin. Ik had ze een paar weken eerder al gezien en die bewuste ochtend had de buizerd mij gezien. Van verre liet hij al horen dat hij mij gezien had en cirkelde op de thermiek mijn richting in. Het alarmroepje klonk harder en vaker en de buizerd had het duidelijk op mij voorzien. Het hele stuk dat ik langs de bomen, en langs het vermoedelijke nest of pas uitgevlogen jongen liep, volgde de buizerd mij.

Toen ik voor hem geen gevaar meer vormde, dook de buizerd en vloog werkelijk rakelings over mijn hoofd en hoorde ik een luid zoevend geluid. De vogel trok op in een steile boog omhoog, sloeg af naar rechts en verdween boven de bomen. Net zoals straaljagers dat in een "fly by" doen. Een machtig geluid en zicht en een serieuze waarschuwing aan mij om de volgende keer toch maar een andere route te kiezen.

De volgende dag zag ik een paar kilometer verderop ook een buizerd, die was niet bezig met mijn aanwezigheid maar wel met het jagen op een prooi. Dat had ik eerlijk gezegd ook nog nooit zo goed gezien. Een jonge houtduif moest er aan geloven en de moeder of vader houtduif deed nog een ultieme poging op het kind te redden maar dat was vergeefs. De buizerd nam dit malse hapje mee en vloog weg.

Maar dat was nog niet alles, diezelfde middag zag ik de buizerd weer, spiedend vanuit de lucht op zoek naar nog een prooi. En die prooi was snel gevonden, een duikvlucht het gras in en een jong konijntje was de sjaak en werd ook de lucht mee ingenomen. Ook deze buizerd heeft dus nog hongerige jongen. En wat een effectieve jager is deze buizerd toch, met ogenschijnlijk gemak werden twee flinke prooien op een dag gevangen.

Wil je meer weten van topjager, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/buizerd

A duck is watching you.

een spiedende eend?

Het moet niet gekker worden. Ik las een piep-klein artikeltje over een fobie. Nou zijn er vele fobieën, van veel voorkomende en bekende fobieën tot hele zeldzame fobieën. Zo'n hele zeldzame fobie die uit de vogelwereld komt is de fobie Anatidaefobie. Meestal neem ik fobieën serieus maar vanaf nu niet altijd meer.

Ik dacht eerst dat het om een flauwe grap ging maar niets is minder waar. Het is een echte erkende fobie, en schiet nog niet in de lach, die mensen kunnen hebben als ze "het gevoel hebben dat ze in de gaten gehouden worden door een eend".

Meestal heeft de persoon in kwestie als kind een traumatische ervaring met een eend gehad. De eend heeft je een keer gebeten of heeft je achterna gezeten en dat kan je dan op latere leeftijd nog steeds parten spelen. Je gelooft het niet maar sommige mensen kunnen zich ongemakkelijk voelen of misselijk worden of zelfs beginnen te transpireren wanneer ze geconfronteerd worden met hun grote angst, DE EEND.

Ik blijf het een gek verhaal vinden en kan me bij een eend alleen maar een gezellig waggelende en kwakende vogel inbeelden.
Een spinnen- of slangenfobie, ja daar kan ik me nog iets bij voorstellen maar een eenden fobie klinkt een beetje gek. En dat je door dit dier in de gaten wordt gehouden, gek toch?


........en als ze dan ook nog eens zo kijken........

Maar het bijzondere van dit verhaal is nu wel dat ik toch anders naar eenden kijk. Of beter gezegd, kijken de eenden nu anders naar mij, wat denken ze als ik voorbij loop? Houden ze mij nu ook al in de gaten of is het gewoon natuurlijk waakzaam gedrag. Nu begin ik toch een beetje te twijfelen, vooral aan mezelf.

Tip; kijk de komende tijd maar eens goed naar de eenden, maar ontwikkel dan geen fobie!