Nog een paar rietgorzen.

mannetje rietgors in winterkleed

In dit winterhalfjaar is het altijd wat lastiger om een rietgors te zien. De rietgors is een zogenaamde deeltrekker en dat wil zeggen dat niet alle rietgorzen in het najaar wegtrekken maar dat slechts een deel dat doet. Er blijven altijd nog wat rietgorzen achter al zijn dat er echt niet zo heel veel. Waarom een deel van de populatie naar het Zuiden trekt en een deel dat niet doet is mij niet duidelijk. 

Ik heb wel wat zoekwerk verricht maar kan er niet veel over vinden. Ook over aantallen is niet zoveel te vinden. Volgens SOVON zou ongeveer een derde of minder van de totale Nederlandse populatie blijven en de rest trekt weg. Tijdens deze trek vliegen ook nogal wat rietgorzen uit Noord Europa door ons land naar het Zuiden dus in oktober kunnen we tijdelijk wat meer rietgorzen zien.

vrouwtje rietgors

Afgelopen week zag ik op 22 november in de polder Lepelaar in de Biesbosch een van die overgebleven rietgorzen in een rietpluim zitten. In de rietpluimen vinden ze nog voldoende voedsel in de vorm van zaadjes en komen ze zo de winter wel door. 

Deze rietgors, een mannetje ziet er in dit deel van het jaar wel wat anders uit. De spierwitte kraag en scherp zwart afgetekende kop is nu bruin en dat maakt de vogel veel minder opvallend en lijkt zo ook wat meer op een vrouwtje. 

Het contactroepje is vaak de trigger om de rietpluimen goed af te speuren want dan is het beestje vaak wel ergens te vinden. Zingen doen ze voorlopig nog niet ook al zijn de rietgorzen vroege zangers en kun je ze begin maart al horen. 

rietgors in zomerkleed

Om een goed kans te maken op een waarneming van een winterse rietgors is de Biesbosch een van de plekken waar de kans vrij groot is. Met de uitgestrekte rietpolders en de vele rietkragen langs de watertjes, zijn hier volop plekken waar voldoende voedsel te vinden is en waar ook volop schuilgelegenheden zijn. Het is dan misschien wel een beetje saai of alledaags vogeltje wat ook nog eens geen spectaculaire zang heeft, het blijven toch interessante vogels om te spotten.

Wil je meer weten van deze deeltrekker, klik  dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/rietgors

Het hele jaar haviken.

volwassen havik

Een havik is een grote schuwe roofvogel maar hij is niet zo anoniem als hij zou willen. In de boswachterij Dorst hebben een paar koppels een vast territorium en als je maar vaak genoeg in de Boswachterij komt weet je ze wel te zitten. Want ook al denken ze dat ze anoniem in dit bos leven, maken ze te veel herrie om onopgemerkt te blijven, Haviken roepen veelvuldig, zeker in de vroege ochtend. Wat daar de betekenis van is weet ik niet maar het helpt wel om ze te vinden.

Als je dan wat dieper in de begroeiing komt kun je meestal het nest wel vinden. 

havik met twee jongen

En dat is geen klein nestje kan ik je vertellen. Jaar na jaar bouwen ze door en zo ontstaat een serieus nest waar de jonge haviken lekker veilig in rond kunnen wandelen. In Dorst heb je zeker drie territoria waarvan ik inmiddels twee nesten weet te zitten. Twee jaar geleden zag ik bij een van die nesten een jonge havik zitten. Ik hoopte op meer jonge vogels maar dat heb ik jammer genoeg niet kunnen vaststellen. Mogelijk is het bij dit koppel bij een jong gebleven. 

In ieder geval gaat het niet slecht met deze roofvogel want jaar na jaar zitten hier meerdere koppels. Ik weet niet goed waar de jonge vogels blijven, of die wegtrekken en ergens anders een eigen territorium veroveren. Ze zijn in ieder geval het hele jaar hier en dat is slecht nieuws voor de kleinere bosbewoners zoals eekhoorn, konijnen en vogels want die staan allemaal op het menu. 

Zo'n vijftig-zestig jaar geleden was dat wel anders toen de havik eigenlijk alleen maar voorkwam in grote stille natuurgebieden zoals de Veluwe. Vanaf toen is hij aan zijn opmars beginnen en nu leven er alweer een kleine tweeduizend broedparen in Nederland. Over een paar maanden als de baltsperiode weer aanbreekt is de Boswachterij een prima plek om de spectaculaire baltsvlucht van de havik te zien.

Ik kijk er nu alweer naar uit.

Wil je meer weten van de heerser van de Boswachterij, klik dan op de link;

 https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/havik

Naar de kust.

oeverpieper aan de kust(okt 2023)

Dit is de tijd om naast graspiepers en waterpiepers ook oeverpiepers te zien. Met die wetenschap in het achterhoofd ben ik extra scherp op aanwezige piepers in het binnenland maar vooral ook langs de kust want met name de oeverpiepers kun je langs de kust zien.Waterpiepers daarentegen vind je weer wat makkelijker in het binnenland.

Dat lijkt een makkelijk ezelsbruggetje maar schijn bedriegt. In beide leefgebieden komen ook graspiepers voor en een vergissing is dan snel gemaakt. Afgelopen week zaten aan de kust een paar oeverpiepers in een grote groep graspiepers en dan moet je toch goed opletten. Als je dan niet weet dat waterpiepers hier hoogstwaarschijnlijk niet zitten is een vergissing snel gemaakt. 

waterpieper in winterkleed

Want oeverpiepers en waterpiepers lijken sterk op elkaar. Zeker als de waterpieper in winterkleed is want dan komt het echt op de kleine details aan. Als de waterpieper nog een zweem van zijn zomerkleed heeft is het gelijk een stuk makkelijker want dan ziet hij er echt anders uit.

In winterkleed hebben de piepers veel overeenkomsten. Opvallend bij de waterpieper is de duidelijke lichte oogstreep die ver voorbij het oog doorloopt. Graspiepers en oeverpiepers hebben geen duidelijke oogstreep. 

Om het een beetje makkelijker te maken, houd ik drie onderdelen in de gaten, de oogstreep, de kleur van de poten en de strepen of tekening van het verenkleed. Waar de graspieper een duidelijke gestreept rug patroon heeft, hebben oever- en waterpiepers een veel egaler rugpatroon

graspieper

De poten van de graspieper zijn helder roze gekleurd daar waar de poten van de water- en oeverpieper donker gekleurd zijn. Verder zijn de oever- en waterpieper een stuk bleker dan de warm geelgroene graspieper. Alhoewel dat een spannende is want het licht en de plek verwarrend kunnen zijn.

Met een paar van die specifieke kenmerken kom ik er meestal we aan uit. Het is in de winter altijd opletten geblazen maar wel veel leuker als je precies weet wat de verschillende kenmerken zijn.

Wil je meer weten van de winterse oeverpieper, klik dan op de link; https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/oeverpieper

Kleine jager jaagt voorbij.

kleine jager op het strand van Texel (okt 2022)

Als de wind maar goed staat, dan is de kans een stuk groter om vanaf de zeedijk bij Westkapelle een jager te zien. Dit jaar is de kans op een grote jager uiterst klein omdat de vogelgriep gigantisch heeft huisgehouden in de broedgebieden van de grote jagers. Veel vogels zijn samen met hun jongen aan deze ziekte gestorven. Dat maakt het wel weer iets makkelijker om de voorbijvliegende jagers uit elkaar te houden. Een paar weken geleden zagen we daar bij de telpost een middelste jager voorbijvliegen en afgelopen donderdag zag ik verschillende kleine jagers voorbijvliegen. Ik hoopte stiekem nog op een kleinste jager want die prijkt jammer genoeg nog niet op mijn soortenlijst.

een kleine jager aan het werk

De jagers verraden hun aanwezigheid door achter meeuwen aan te jagen net zolang totdat die hun amper verteerde maaltijd uitbraken. Lekker makkelijk consumeren voor die jagers, ze hoeven zelf dus niet veel moeite te doen om vis of schelp- en schaaldieren te vangen. Ze blijven een meeuw eindeloos achtervolgen en de meeuw moet al zijn vliegkunsten uit de kast halen om zo'n jager van zich af te houden. Die jacht van de jager ziet er spectaculair uit en is ook prachtig om te volgen. Uiteindelijk geven de meeuwen het op en braken ze hun laatst genuttigde maaltijd ten einde raad uit. 

De drie kleine jagers die ik deze ochtend zag vliegen waren volgens mij juveniele vogels. Ze waren voornamelijk donkerbruin en hadden vrijwel geen lichte onderdelen. Alleen de witte vlakken op de vleugeluiteinden waren zichtbaar. 

jager op zee.

Een volwassen kleine jager heeft een lichte hals en borst/buik en alleen de bovendelen zijn donker gekleurd. De vogels zijn nu hier te zien omdat ze vanuit het arctisch gebied naar het Zuiden trekken. Deze maan zijn ze nog redelijk goed te zien maar dan is het toch weer voor een tijdje afgelopen. 

In het voorjaar, als de vogels weer terugkomen gebeurt dat veel anoniemer en zijn ze veel moeilijker waar te nemen. Ik denk dat ze dan verder op zee zitten en ook veel sneller doortrekken. Dat komt natuurlijk omdat de broeddrang in het voorjaar veel groter is dan de najaarstrek als het niet om broed territoria gaat.

Wil je meer weten van deze jager op zee, klik dan op de link:https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kleine-jager

Kleine mantels op pad.

adulte kleine mantelmeeuw

Hier in het binnenland zijn de meeste kleine mantelmeeuwen al vertrokken en om ze nog te kunnen zien is een reisje naar de kust een goed idee. Aan de kust en dan met name langs de zeedijk bij Westkapelle en net achter de dijk bij Noordervroon zitten nu nog genoeg kleine mantelmeeuwen. De komende weken vertrekken de meesten en wordt een waarneming van een kleine mantelmeeuw een zeldzaamheidje. Alhoewel er door de milde winters steeds meer vogels de gok wagen en hier blijven.

De zwartkopmeeuwen zijn op een paar vogels na al vertrokken, de dwergmeeuwen, vorkstaart- meeuwen en drieteenmeeuwen zijn nu op trek en van die laatste soort zijn er in de winter langs de kust altijd nog wel wat van te vinden. 

drieteenmeeuw op trek

Van de drie laatstgenoemde meeuwen is de drieteen in de winter hier nog wel het meest vertegenwoordigd. Afgelopen week heb ik vanaf de zeedijk bij Westkapelle behoorlijk wat drietenen en dwergmeeuwen langs zien trekken maar dat is nu wel ver gedaan. 

De kleine mantels zijn zover nog niet en het is nu ook heel leuk om tussen die meeuwen naar ringen te speuren. Daar zitten dan weleens meeuwen tussen met zwarte ringen met witte letters. Het gaat dan vaak om Noorse kleine mantelmeeuwen die meedoen met een onderzoek van de Universiteit van Kristiansand. 

Zo zag ik in april van dit jaar een geringde kleine mantel in Zeeland met zo'n Noorse ring. De witte letter-cijfercombinatie begon met een "J" en dat geeft aan dat hij in Noorwegen geringd is.

Noorse kleine mantelmeeuw

Afgelopen week zag ik wel een paar zilvermeeuwen met ringen, een met een groene ring en een met een gele ring maar ik kon ze maar gedeeltelijk aflezen. Soms zitten ze net iets de dik in de veren of staan ze net ongelukkig in een groep waardoor je niet alle letters en cijfers kunt aflezen. 

Wil je meer weten van deze deftige meeuw, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kleine-mantelmeeuw

Kanariepietje achter de duinen.

Europese kanarie

Tijdens de vogeltrek, die nu zo'n beetje op zijn eind loopt, trekken altijd wel een paar bijzonderheden Zuidwaarts. En dat gebeurt dan ook nog wel eens als ik in de buurt ben. Niet geheel toevallig natuurlijk maar ik pik zo altijd wel iets leuks mee. Dit jaar was dat in maart de Siberische waterpieper, in september de steppekiekendief en en afgelopen week dan de Europese kanarie.

De Europese kanarie kun je tijdens de trek in heel het land wel tegenkomen. Niet dat het er zoveel zijn maar ze trekken in een breed front over ons land. De ene keer worden ze in op een bouwterrein in Dordrecht gezien de andere keer ergens langs de kust. Nu is deze laatste plaats wel een kansrijke plek om een kanarie te spotten. 

opslagterrein Erika

Afgelopen donderdag zag ik de kanarie op het opslagterrein Erika van de gemeente Westkapelle. Er waren die dag daar twee kanaries gemeld dus de kans was redelijk groot dat ze daar nog zouden zitten want het was geen weer om naar het Zuiden te vliegen

Ik liep over het terrein, het waaide verschrikkelijk, en ik twijfelde of dit wel een goed moment was. In mijn ooghoek, op amper tien meter van mij vandaan zag ik een vogeltje een duindoornstruik invliegen die mooi in het vrije zicht bleef zitten. Het was overduidelijk een van de twee Europese kanaries. De kleur, ietwat geelgroenig, gestreepte borst en een driehoekig minisnaveltje maakte dit tot een 100% kanarie. Het verenkleed behoorde door de wat fletse kleur zeker toe aan een vrouwtjes kanarie.

onze sijs

Als je niet beter zou weten, had je hem ook voor sijs of een vage geelgors uit kunnen schelden. Ik stond veel te dichtbij en wist vrijwel zeker dat de vogel bij de eerste beste beweging van mij op zou vliegen. Toch probeerde ik voorzichtig mijn camera te pakken en nog net voordat ik een foto kon maken, dook hij diep de duindoornstruiken in om daarna niet meer tevoorschijn te komen. Helaas voor mij kon ik geen bewijsplaatje maken en moet ik het doen met het vluchtige oogcontact van dat moment.

De volgende dag ben ik nog even gaan kijken of er alsnog een foto inzat maar helaas dat was al helemaal uitgesloten. En man met twee rondrennende herders op het terrein zorgden dat mijn kansen tot bijna onder de nul procent waren gedaald. De Europese kanarie is denk ik ook doorgevlogen, op weg naar een betere plek voor de komende maanden.

Wil je meer weten van dit prachtige kanariepietje klik dan op de link;

Europese kanarie | Vogelbescherming

Het is goud wat er blinkt.

mannetje goudvink, 30 oktober

Er zijn meer goudvinken dan we soms denken. De laatste tijd valt mij op dat maar weinig Oosterhoutse vogelaars goudvinken melden op de site waarneming.nl. Heel veel andere vogels worden namelijk wel op de site gemeld. In de Boswachterij Dorst hoor je vrijwel altijd meerdere goudvinken roepen. En ja, zien is vaak een ander verhaal. Op de een of andere manier is deze opvallende vogel opvallend weinig te zien. Ze weten zich prima verborgen te houden en hun zachte, beetje futloze roepje valt ook niet op als je dat bijvoorbeeld vergelijkt met het roepje van de koolmees of boomklever. Deze laatste twee laten hun enthousiaste roepje al van verre klinken. Ik denk dat daardoor de fluisterroep van de goudvink niet voldoende de oorschelpen van de vogelaars binnendringt. 

vrouwtje goudvink

Afgelopen week hoorde ik opnieuw op meerdere plekken de nasale goudvinkenroep. Tijd om eens wat meer in de exacte locatie van het vogeltje te steken. Oren spitsen, ogen dicht en op die manier de exacte locatie van het geluid traceren. als een soort schotelantenne of radar bewoog ik geconcentreerd van links naar rechts en pas bij het exact vaststellen van de richting opende ik mijn ogen en warempel na enig turen ontdekte ik de mannetjes goudvink in een boom. Dat werkt dus prima zo en de vogel bleef gelukkig nog zitten ook.

 Dorst in herfsttooi is prachtig

Het mannetje is uitzonderlijk mooi met zijn vuurrode lijf en gitzwarte kop,rug en nek. De vleugels zijn grijs met een wit vlak.  Het vrouwtje ziet er qua tekening hetzelfde uit alleen is de kleur wat bruinig en veel minder spectaculair maar zelfs dan is het ook nog een mooie vogel. Wat wel weer opviel was de enorme driehoekige snavel, ideaal om zaden te kraken zou je denken maar niets is minder waar. Goudvinken houden van bessen, bloemzaden en als ze voorhanden zijn zaden van essen. Ik had bij de voorkeur van zijn voedsel eerder gedacht aan zaden van lariksen, beukennootjes of berkenproppen.

Wil je meer weten van deze prachtvink, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/goudvink

Velduilen spotten.

een van de 2 velduilen in de Willemspolder

Er zijn vogels waarvan je precies weet waar je ze kunt vinden en weet waar ze leven. Neem nou de zwarte specht en de kuifmees. Daar hoef je niet moeilijk voor te doen, je gaat gewoon naar Dorst en je weet dat je ze daar kunt vinden. Je hoeft er zelfs niet al teveel moeite voor te doen want ze zijn vrijwel het hele jaar door luidruchtig genoeg. Je hoort ze bij wijze van verre al roepen, "ik zit hierrrrr".

Voor de velduil geldt dat juist niet.Die zijn verre van honkvast en zwerven vooral rond. Maar elk jaar weet ik er altijd wel ergens een te vinden. Meestal omdat anderen de vogel eerst vinden en melden op waarneming.nl. Als de locatie dan in de buurt is, ga ik altijd wel even kijken want deze vogel is zeer de moeite waard. Alweer heel wat jaren geleden vond ik zelf twee velduilen in de Gecombineerde Willemspolder, hemelsbreed twee kilometer hier vandaan.

velduil in het veld

Vorig jaar zat er twee, een kleine week in de Vughtpolder bij Teteringen en afgelopen maand was ik bij toeval in de Noordwaard toen daar een velduil werd ontdekt. Ik had geluk dat ik daar was want de vogel heeft daar maar een uurtje rondgevlogen en was toen foetsie. De velduil kan erg beweeglijk zijn en steeds opvliegen en druk heen en weer vliegen, dat deed hij vorige maand ook en ik denk dat hij daarom maar even in de polder Donderzand was.

De velduilen in de Vugtpolder en de twee in de Willempolder waren daar redelijk constant in de weer. Laag en traag over de velden vliegen, speurend naar muizen. Ze deden dat dagen achter elkaar zonder grote gebieden te bestrijken. 

Ze hadden in de velden dus een rijk gedekte tafel ontdekt en dan is het daar goed toeven. 

Het aantal velduilen hangt erg af van de muizenstand want als we een slecht muizenjaar hebben dan zijn er maar weinig velduilen. Zijn er veel, dan is de kans op een velduil aanzienlijk groter. In de winter kunnen hier wel meer velduilen verblijven, dit zijn dan velduilen uit het Noordoosten die hier komen overwinteren. Het is dus elk jaar weer spannend of ik er een kan vinden.

Wil je meer weten van deze dag jager, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/velduil

Roofvogels in de Oranjepolder

buizerd met prooi in de Oranjepolder

De roofvogels van de Oranjepolder houden goed stand in een snel veranderende omgeving. In een steeds drukker wordende polder, weten de buizerds en torenvalken hun plekje nog goed te behouden. Maar ik vraag mij af hoelang ze dit nog volhouden? De aanstaande veranderingen in het gebied zullen voor de ze vogels niet zonder gevolgen blijven. De mogelijke aanleg van zonneweides,windmolens en de bouw van nieuwe hoogspanningsmasten zullen de boel daar flink verstoren.

Elk voorjaar vliegen baltsende koppels boven de pas ingezaaide velden en het geluid van baltsende roofvogels is van ver te horen. Soms kan ik vanuit onze tuin de buizerds horen "miauwen" en de torenvalken horen "kekken". 

torenvalk in de Oranjepolder

De buizerd schroeven hoog door de lucht en maken spectaculaire duikvluchten, torenvalken vliegen luidruchtig van hoogspanningsmast naar hoogspanningsmast. De torenvalken broeden alweer jaren in deze masten en laten de nieuwe torenvalkenkast van de Natuurtuin links liggen. 

Jammer maar ik snap ze wel want de begroeiing er omheen is zo massief geworden dat het uitzicht belemmerd  wordt en dat willen de torenvalken niet. Nee, die willen overal bovenuit torenen.

De verschillende koppels buizerds broeden onder andere bij de voetbalvelden in de hoge populieren, bij de Kromgatweg in een hoge wilg en vlakbij de waterzuivering in de bomenrijen bij de Domeinweg. Meerdere koppels zijn daar alweer enkele jaren achtereen succesvol. 

En het is natuurlijk niet voor niets de meest

Oranjepolder

succesvolle roofvogel van Nederland. In de Oranjepolder is voor deze vogels volop voedsel te vinden anders houd je het hier niet vol. Volop muizen en honderden duiven zorgen voor een goedgevulde provisiekast. Voor elk wat wils. 

En niet te vergeten dat elke zomer wel een paartje boomvalken in de buurt is. Soms in de Oranjepolder en meestal in de Willemspolder. Daar broeden de boomvalken nu alweer een paar jaar achterelkaar. Dat deden ze voorheen ook in de Oranjepolder en wie weet kiezen ze volgend jaar weer een kraaiennest in de Oranjepolder uit.