maandag 24 februari 2025

Hongerige lepelaars arriveren nu.

hongerige lepelaar
Afgelopen week zag in in de Biesbosch een groepje van zeven lepelaars in het ondiepe water van de Hoge Hof neerploffen. Ze waren letterlijk uitgehongerd want zodra de tenen de zandbodem raakten, ging de snavel diep het water in en begon het bekende zeefwerk. De snavel ging snel van links naar rechts en weer terug en bleef maar heen en weer gaan. Ze zochten onafgebroken naar voedsel en struinden zo het water voor de rietkraag minutieus af. Ze legden zo een afstand van een kleine honderd meter al foeragerend af en alsof er een fluitje als startsignaal klonk, vlogen ze weer op om hun reis verder te vervolgen. Net genoeg calorieën ingenomen voor de volgende etappe.

Dit was duidelijk trekgedrag. De vogels kwamen volgens mij rechtstreeks via Zuid-Europa uit Afrika en waren onderweg naar de broedgebieden waar die ook ergens in ons land moge zijn. Ze hadden een reis van vele duizenden kilometers met tussenstops in Spanje en Frankrijk achter de rug. De zogenaamde tankstations waar noodzakelijke energie ingeslagen moet worden. Het zijn grote vogels die op eigen kracht vliegen en niet zoals andere grote trekvogels zoals ooievaars die grote afstanden af kunnen leggen door op de thermiek te zweven.

6 van de 7 lepelaars
De kleine pitstop van vorige week zal wel genoeg voedsel opgeleverd hebben om weer een flink stuk van de lange route af te leggen. Later die middag ben ik nog langs de geijkte lepelaar stekken gereden om te kijken of ze nog ergens aan het foerageren waren maar ik kon ze niet meer terugvinden. Duidelijk doortrekkers dacht ik nog. Het zal niet lang meer duren of de grote groepen lepelaars zullen in de Biesbosch weer dagelijks te zien zijn. Het gaat dan om twee tot drie groepen van vijftig tot zeventig lepelaars die dan dicht bij elkaar met de kop in de veren in ondiep water staan te rusten.

zeven en nog eens zeven
Februari is de maand dat de lepelaars naar ons land terugkeren en in september vertrekken ze weer. Half jaartje hier, half jaartje daar zo ziet het leven van een lepelaar er uit. Er zijn al wel een paar exemplaren die de lange reis niet meer maken en hier in ons land blijven hangen. De vogels nemen de gok dat de winter niet te streng wordt en er voldoende voedsel beschikbaar is. 

Als ze vanaf februari hier arriveren hebben ze even de tijd nodig om voldoende aan te sterken om eind maart aan het broedseizoen te beginnen. De planning let erg nauw want de jongen zijn zo aan het eind van juni zelfstandig en ze hebben dan een maand of twee om sterk genoeg te worden voor de lange reis naar het zuiden. Zo krijg je toch wel veel respect voor die prachtige vogels. Ik heb de afgelopen dagen nog regelmatig aan deze kanjers gedacht.

Wil je meer weten van deze sierlijke vogel, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/lepelaar

donderdag 20 februari 2025

Grote gele kwik in het bos.

Grote gele kwikstaart op het ijs
Hier in de omgeving hebben we maar weinig stroompjes of waterloopjes waar een grote gele kwikstaart blij van wordt. De afgelopen tien jaar inventariseerde ik in de Oranjepolder de watervogels en kon daardoor op het terrein van de waterzuivering inventariseren. Het ging mij daar dan vooral om de meeuwen en dat ene koppeltje grote gele kwikstaarten die op de rand van de bassins mugjes probeerden te vangen. Het water was daar altijd in beweging en daar houden deze kwikken van. Maar verder is het een lastige soort om hier in de omgeving te vinden. 

Boswachterij Dorst 17 feb 2025
Bij toeval zag ik weleens een grote gele kwikstaart in de Boswachterij Dorst maar dat was nooit een zekerheidje. De eerste keer was trouwens in 2017 en het duurde tot 2022 om de tweede te zien. Afgelopen maandag had ik weer een keertje geluk wat dat betreft en zag ik dus voor de derde keer een grote gele kwikstaart aan de oever van het oude zwembad. 

Grote gele kwikstaarten zag ik vooral in de Biesbosch en ook wel in de Gecombineerde Willemspolder in Oosterhout. De grote gele kwikstaart van afgelopen maandag overwintert hier in de buurt denk ik want broeden doet hij hier al helemaal niet. Aan de andere kant van het bos vlakbij Teteringen is ook altijd wel een grote gele kwik te vinden.
de vroege ochtend van 17 feb 2025
Ik weet wel dat in Breda grote gele kwikstaarten langs het snel stromende riviertje de Aa broeden maar dat is voor mij ook de enige plek hier in de omgeving waar dat gebeurd. Breda is een bekende plek waar grote gele kwikstaarten broeden maar voor echte aantallen en bolwerken van grote gele kwikstaarten moet je toch naar het oosten en zuiden van ons land Met name Limburg is met al die kleine snel stomende beekjes een bolwerk van grote gele kwikken.

Dat het hier een zeldzame verschijning is maakt het wel bijzonder als je er dan weer eens ziet. Ik ben er in ieder geval weer blij mee. En wie weet kom ik er ook weer een tegen in de polder.

Wil je meer weten van deze grote gele kwikstaart, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/grote-gele-kwikstaart

maandag 17 februari 2025

Baltsende zwarte spechten.

paartje zwarte spechten 17 feb 2025
Deze week begint de tweede helft van februari en dan beginnen de eerste spechten al te roffelen. En de spechten die niet roffelen roepen zoals de groene- en middelste bonte specht om het hardst. Vanmorgen zag ik een koppel zwarte spechten baltsen en dat had ik nog niet eerder zo gezien. Meestal hoor ik ze hier roepen en overvliegen. Inmiddels alweer een jaar of tien geleden zag ik hier in het bos op een keer vier zwarte spechten samen op een dode boom zitten waarbij een soort dans werd opgevoerd. De spechten klommen en draaiden om elkaar heen en bleven op gepaste afstand van elkaar. 

mannetje zwarte specht
Dit beloeren van elkaar en om elkaar heen draaien duurde best wel een tijdje. Ik denk dat dit twee koppels zwarte spechten waren die elkaar tegenkwamen op de grens van hun territorium en op deze manier een grensconflict uitvochten. Zo kan het dus ook dacht ik toen, zonder geweld de grenslijnen vaststellen. Dat de spechten elkaar bij de grens tegenkomen is toeval denk ik want het territorium van zwarte spechten is groot. In heel de Boswachterij leven denk ik ongeveer zes koppels zwarte spechten en dat is een flink aantal maar gekeken naar de omvang van het bos een klein aantal.

De twee zwarte spechten van deze ochtend trokken de aandacht door de geluidjes die ze maakten. Ik hoorde vrij zachte roepjes die mij eerder deden denken aan het geluid van een middelste bonte specht. Toen ik de vogels had gevonden zag ik pas dat het twee zwarte spechten waren. Het vrouwtje zat in de lengterichting van een vrijwel horizontale tak en het mannetje met zijn rode petje zat vlakbij haar tegen de stam van het boompje. 

vrouwtje zwarte specht 17 feb 2025
Beide vogels maakten die zachte roepjes en het leek alsof ze met elkaar in gesprek waren. Ongestoord kon ik op gepaste afstand de vogels bezig zien. Het mannetje was druk en beweeglijk en het vrouwtje lag onbeweeglijk op de tak. Het was duidelijk een koppel, mannetje rode pet op zijn kopje en vrouwtje geheel zwarte kop. Ze bleven de hele tijd samen en het mannetje probeerde indruk te maken op het vrouwtje. Tenminste zo leg ik het gedrag uit van deze man.

Het nest wat ze de komende tijd gaan gebruiken zal wel in het beukenbos te vinden zijn. Trouwens dat is op nog geen vijftig meter verwijderd van de baltsplek van vanmorgen. Het kan een nieuw uit te hakken nest zijn of een oud eerder gebruikt nest. Ik heb weleens gelezen dat ze elk jaar een nieuw nest uithakken maar dat is niet waar. Ik heb jaren achter elkaar zwarte spechten in en bij hetzelfde nest in het beukenbos gezien

Wil je meer weten van de grootste houthakker van hert bos, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/zwarte-specht

donderdag 13 februari 2025

Wulpen gaan op pad.

dinsdag 12 feb 2025
Onze wulpen trekken in het najaar weg naar warmere streken en noordelijke wulpen komen naar Nederland om hier te overwinteren. De wulpen zijn dan vooral aan de kust te vinden. Maar rond deze tijd komt de boel in beweging en kun je wulpen ook in het bennenland tegenkomen. Nu weet ik niet of dat onze wulpen zijn die uit het zuiden terugkeren of dat het die wulpen zijn die afgelopen winter hier aan de kust gebivakkeerd hebben. Als dat zo is dan zijn ze dus op weg naar het noorden en zien we ze een half jaar niet meer.

De wulpen die ik gisterenmorgen zag waren erg druk aan het foerageren en het leek alsof ze uitgehongerd waren en dat zou er mogelijk op kunnen duiden dat ze een lange energievretende tocht achter de rug hadden. 

26 november 2024 aan de kust
waarschijnlijk een noorderling
De wulpen die ik vorige week aan de kust zag waren erg rustig en stonden meer met de kop in de veren dan dat ze druk aan het foerageren waren. Dat zouden dus die noordelingen weleens kunnen zijn.

Het uiterlijk van deze vogels verschilt helemaal niet. Onze wulpen lijken als twee druppels water op de wulpen uit het hoge noorden. en ze verschillen zeker niet van elkaar zoals onze grutto verschilt van de ijslandse grutto. Die laatste is kleiner, heeft kortere poten en heeft een rode buik. Dat zijn nogal wat verschillen en dat maakt het een stuk makkelijker om die twee soorten uit elkaar te houden. Bij wulpen ligt dat dus anders. Wel zo makkelijk want dan hoef je daar geen energie in te steken.

druk foeragerend
Maar goed, het is altijd leuk om weer wulpen hier in de omgeving tegen te komen. En ik hoop dat het de onze zijn die weer veilig teruggekeerd zijn en binnen nu en niet al te lange tijd de broedge-bieden opzoeken. En dan denk ik tegelijkertijd aan onze polder waar we alweer een aantal jaren op rij broedende wulpen zien. De afgelopen twee jaar is het zelfs gelukt om de wulpen zodanig te beschermen dat twee nesten van vier jonge wulpen uitgevlogen zijn. Een fikse inspanning maar met een ongekend succes.

Wil je meer weten van deze grootste stelloper van Europa, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/wulp

maandag 10 februari 2025

Tussenstop ijslandse grutto.

ijslandse grutto's afgelopen vrijdag
We zitten nu nog in het begin van de wintermaand februari en dat is een periode waarin je nog niet aan grutto's denkt. En toch kun je dat voorzichtjes aan wel gaan doen want de eerste ijslandse grutto's zijn inmiddels gearriveerd. Afgelopen vrijdag zag ik de eerste groepjes in Zeeland. En dan maak ik een kleine buiging uit eerbied voor deze geweldenaar. Deze vogels zijn namelijk wereldrecordhouder non-stop lange afstand vliegen. IJslandse grutto's vliegen twee keer per jaar 12.000 kilometer non-stop van de broedgebieden in het noorden naar de overwintergebieden in het zuiden.

Onze grutto's komen ook wat later terug maar ook dat duurt niet lang meer. Deze ijslandse vogels stonden afgelopen vrijdag in plassen met ondiep water en ze foerageerden daar alsof hun leven er vanaf hing en misschien is dat ook wel zo want ze hebben net een deel van die enorme tocht achter de rug. Ze maken hier dus een noodzakelijke tussenstop. 

De ijslanders zijn hier maar even en begin april zijn ze weer weg en gaan ze naar hun broedgebieden. In deze periode komen ook de Nederlandse grutto's terug en kun je ze met wat geluk goed vergelijken. Maar dan moeten de omstandigheden wel meewerken. Zo zijn de poten van de ijslandse grutto iets korter, maar ja, als ze dan tot hun buik in het water staan is dat niet te zien en ook de snavel is iets korter maar ook dat is lastig te zien als er geen "gewone" grutto in de buurt is om te vergelijken. En met dit grijze weer van de afgelopen tijd is ook de kleur niet goed te zien temeer ook omdat beide soorten nog deels in hun overwegend grijze winterkleed zitten. De ijslandse grutto is ook veel roder van kleur en die rode kleur loopt best wel ver door tot tussen de poten en bij de grutto is dat niet het geval daar stopt de rode kleur aan het begin van de borst.

5 maart 2023 Biesbosch
"onze" grutto
Kortom, een lastig verhaal. Daarom is het nu de beste tijd om de ijslandse grutto, overigens een ondersoort van de rosse grutto, goed te zien. In deze periode is de kans op een gewone grutto nog niet zo groot en zijn het dus voornamelijk ijslandse grutto's die de ondiepe plassen uitkammen naar voedsel. In de Biesbosch kunnen we ze over een paar weken ook verwachten en dan zou een vergelijking van de twee soorten mogelijk moeten zijn. 

En met wat geluk is de rode kleur bij de ijslandse vogels ook wat nadrukkelijker aanwezig en zie je de kleur mooi doorlopen, tussen de poten door. Bij onze grutto stopt dat op de borst en is de grijze buik als onderscheidend kenmerk goed zichtbaar. Hoe dan ook, determineren blijft een lastig verhaal.
 

Wil je meer weten van de deze ondersoort van onze nationale vogel, klik dan op de link;
https://stats.sovon.nl/stats/soort/5321



vrijdag 7 februari 2025

Om door een ringetje te halen.

"EATV"
Afgelopen week zag ik aan de kust een wulp met een witte pootring met de zwarte letters EATV. En dat is altijd leuk want als je een ring meldt, kom je vaak aan informatie over zo´n specifieke vogel of onderzoek van de soort. Voor deze geringde vogel kwam ik uit op een internationale site IWSG waar alle onderzoekers naar vogeltrekgedrag hun informatie delen. Deze Internationale Waadvogel Studie Groep(International Wader Study Group) doet onderzoek naar kustvogels en waadvogels met als doel inzicht te krijgen naar het gedrag van deze vogels en met name het trekgedrag.

Deze keer zag ik dus deze wulp maar in de afgelopen paar weken zag ik ook een kleine zwaan met een GPS halsband en pootring, een grauwe gans met een halsband en twee zeearenden met pootringen en een met een GPS zender op zijn rug. Er wordt ongelooflijk veel onderzoek gedaan naar vogels en het is daarom een prima ontwikkeling dat veel van deze onderzoeken in een groter verband worden gecoördineerd. Samen sta je sterker. Ik hoop dat met al die inzichten die hier uiteindelijk door ontstaan er ook belangrijke conclusies uitkomen en dat die ook overgenomen worden door onder andere de politiek. 

een echte wader
En dan moet ik gelijk weer denken aan die steeds weer opduikende plannen van de overheid om in de Waddenzee naar gas te boren. In mijn vorige blog van 4 februari over de kanoet schreef ik ook al over dit onderwerp. Ik maak mij daar namelijk serieus zorgen over want, met alle respect voor politici, zij hebben totaal geen verstand van ecosystemen. Zij hebben geen idee wat de gevolgen kunnen zijn van deze economisch gedreven beslissingen. Een ecosysteem als de Wadden is uiterst kwetsbaar en moet beschermd worden.

De steltlopers zijn wereldreizigers en vliegen twee keer per jaar enorme afstanden en gebruiken ons land als een soort tankstation en als je tijdens je reis niet kunt tanken, stopt je reis zo moet je het maar zien. 

wulpen op de Bleeke Heide
De wulp die ik afgelopen week zag, doet dus mee aan een groot internationaal onderzoek en is uit het hoge noorden afkomstig en overwintert hier. De Nederlandse wulpen zitten in de winterperiode weer zuidelijker en in deze tijd kunnen ze elkaar tegenkomen. De onze komen terug en de anderen gaan vertrekken. Afgelopen week zag ik bijvoorbeeld een grote groep wulpen in Chaam die druk boven de Bleeke Heide rondjes vlogen. Ik vroeg mij toen trouwens ook af zijn dit de onze of zijn dit de vertrekkers? Dit is trouwens een plek waar je over een dikke maand geen wulpen meer ziet want broeden doen ze ergens anders zoals in de Oosterhoutse Willemspolder.

Wil je meer weten van deze grootste steltloper van Europa, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/wulp

dinsdag 4 februari 2025

Een enkele kanoet.

kanoet in winterkleed
Het aantal overwinterende kanoeten in de Delta is niet zo heel erg groot. Ik ben altijd blij als ik er in deze tijd van het jaar een paar weet te vinden. Af en toe enkele vogels bij Kerkwerve, Stellendam De Kwade Hoek en natuurlijk de Brouwersdam. Het zijn absoluut geen zekerheidje als je daar vogels gaat kijken Het zijn uitzonderingen die de vogeldag compleet maken. Gisteren was zo'n dag toen er zegge en schrijven eentje ontdekte op de rand van de Brouwersdam. Eentje en geen twee, drie of vijftig of nog meer zoals bijvoorbeeld bonte strandlopers, scholeksters, goudplevieren en noem er nog maar een paar. Het zijn in De Delta nooit grote aantallen.

Ik vermoed dat de kanoeten toch de voorkeur geven aan de Waddenzee waar ze met duizenden en duizenden gezamenlijk de winter doorbrengen. Wellicht is de voedsel beschikbaarheid daar een stuk groter dan hier. 

kanoet gisteren op de Brouwersdam
En zonder die Waddenzee zouden heel veel vogels het in deze milde winters van tegenwoordig niet redden. De Waddenzee is wat dat betreft van groot internationaal belang en het is maar de vraag of dat besef voldoende aanwezig is bij de politiek? Het economische belang weegt steeds zwaarder en de druk om de Waddenzee economisch uit te buiten neemt alleen maar toe met alle gevolgen van dien. Een dalende bodem door mogelijke gasboringen en een stijgende zeespiegel door de opwarming van de aarde zal er voor zorgen dat de vogels binnen niet al te tijd hier niet meer in het slik kunnen foerageren. 
grote groep bonte strandlopers met een paar
kanoeten verspreid in de grote groep
De Waddenzee valt niet meer droog waardoor heel veel zeedieren en vogels het niet meer redden. Ik denk trouwens dat het sowieso de toekomst van De Waddenzee is want de stijging van de zeespiegel houden we echt niet meer tegen. De kanoeten moeten nu eigenlijk al na gaan denken wat ze als alternatief overwintergebied kunnen gaan gebruiken. Maar dat zo zeker niet werken bij vogels alhoewel vogels best in staat zijn om zich aan de omstandigheden aan te passen. De vraag is alleen, zijn daar op tijd bij?

In ieder geval zag ik gisteren weer eens een kanoet en misschoen is dit wel een verkenner die op zoek is naar een geschikt alternatief voor de langzaam verdrinkende Waddenzee?

Wilje meer weten van deze grootste strandloper, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kanoet