Visarenden luchtshow.

volwassen visarend 16 sep 2024

Het beloofde gisteren een prqchtige nazomerdag te worden maar de start leek er niet op. Het was grijs en fris en het zou nog tot aan de middag duren voordat de zon uit volle kracht zou gaan schijnen. Het was het wachten waard en in tussentijd voeren we met de boot van Staatsbosbeheer door de Biesbosch steeds verder westwaarts richting het Hollands Diep. In tussentijd inventariseerden we alle aanwezige watervogels. Dit is een maandelijkse telling die het hele jaar wordt gedaan.

Ik wil een vogelsoort die gedurende de dag steeds wel ergens een keer opdook, de visarend er uitlichten. Op dit moment verblijven heel wat visarenden in de Biesbosch want de trek naar het zuiden is in volle gang en dan is de visrijke Biesbosch een prima pleisterplaats om aan te sterken. Deze visarenden komen waarschijnlijk uit Scandinavië en de vogels die we die dag zagen waren ongeringd. De visarenden die in de Biesbosch zijn geboren, zijn allemaal geringd.

en weer een prachtig overvliegend exemplaar 

In totaal zagen we zeven visarenden overvliegen, vissen of gewoon op een tak zitten en er zullen er vast nog meer in de Biesbosch rondhangen. Overigens in diezelfde Biesbosch verblijven momenteel ook nog eens tussen de tien en vijftien zeearenden. Dat geeft wel aan hoe visrijk dit uitgestrekte natuurgebied is. 

De Biesbosch is ook de bakermat van de Nederlandse visarenden populatie. Het was in dit uitgestrekte natuurgebied waar de visarend voor het eerst is gaan broeden. Inmiddels broeden hier al drie koppels visarenden en verbleef dit jaar een vierde koppel in de Biesbosch wat niet tot broeden is gekomen. Wie weet dat het volgend jaar wel lukt? 

visarend met een malse baars

Inmiddels broeden ook al twee koppels succesvol elders in Nederland. De Biesbosch visarenden broeden bijna allemaal in de hoogspanningsmasten die in de Biesbosch staan. In het verleden begon het eerste visarendenkoppel nog enthousiast in een grote dode wilg maar dat hout rot zo snel weg en weegt het nest zo zwaar dat de boom het al na twee jaar begaf. Het tweede boomnest is na een succesvol jaar verlaten en wordt niet meer gebruikt door visarenden. Het nest was gekraakt door Canadese ganzen en ging het legsel verloren door predatie van een marter. Het is dus misschien maar goed dat dit nest niet meer wordt gebruikt.

Huis ter Heide 7 sep jl..

Deze weken zijn topweken om visarenden te spotten en daarvoor hoef je niet alleen naar de Biesbosch. Je kunt ze ook op andere plekken tegenkomen waar flinke waterpartijen zijn. Afgelopen week zag ik bijvoorbeeld nog een vissende visarend bij een ven in het natuurgebied Huis ter Heide. De grootste kans om een visarend te spotten heb je als naar buiten gaat en regelmatig omhoog kijkt. Gisteren is mij dat maar liefst zeven keer gelukt maar dan moet ik er ook bij zeggen dat ik wel in de visarenden hotspot van ons land, het Nationaal Park de Biesbosch was.

 

Wil je meer weten van deze prachtige vliegende visser, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/visarend

Ook lepelaars klaar voor vertrek.

Even een rondje vliegen om de spieren los te houden.

In de Biesbosch en dan met name in de Noordwaard zie je op steeds meer plekken grote groepen lepelaars bij elkaar staan. Ze rusten uit, eten wat en vliegen een klein stukje. Alles om sterk genoeg aan de trek naar het zuiden te beginnen. Het is bijna zover en dan zijn ze weg net als de koereigers die ook op punt van vertrekken staan. Ik zie beide groepen in dezelfde polders bij elkaar in de buurt staan. Bij elkaar opgeteld zijn het makkelijk 200 tot 250 lepelaars en ik kan mij herinneren dat zo'n tien jaar geleden de groep makkelijk 400 exemplaren groot was. Heel wat meer dan nu terwijl ik het idee dat het helemaal niet zo slecht met deze soort gaat.

de onderste lepelaar is een jong

Sterker nog, ik zie regelmatig een jonge lepelaar in de groep zitten. Dus er wordt ergens ook nog succesvol gebroed alleen weet ik niet of de aanwas groot genoeg is om de groep te laten groeien. Een jonge lepelaar heeft een lichtgekleurde snavel en de handpennen zijn zwart terwijl die bij een volwassen exemplaar helemaal wit zijn en de snavel is zwart en aan het uiteinde geel. De lepelaar broedt niet in de Noordwaard en is hier alleen buiten het broedseizoen te zien. De dichtstbijzijnde broedplaats is volgens mij de Sassenplaat in het Hollands Diep maar er kan ook best nog wel ergens anders een broedplaats zijn.

Het zijn trouwens geen langeafstandstrekkers, lepelaars doen het rustig aan en vliegen zuidwaarts van het ene moerasgebied naar het andere. Uiteindelijk arriveren ze dan in Afrika waar ze overwinteren. De komende paar weken gaat het dan gebeuren en zijn op een keer weg uit de Noordwaard en is het voor mij weer wachten tot het voorjaar om ze weer te zien.

Hier in de Noordwaard zie ik de lepelaars vaak in de buurt van de grote- en kleine zilverreigers foerageren in de ondiepe delen van de polders. Met name de Eijerwaard en de Hardenhoek zijn echte lepelaar pleisterplaatsen. Het valt dan pas op hoe klein ze eigenlijk zijn of hoe groot een grote zilverreiger is. Het waterpeil van de Eijerwaard is verlaagd in verband met geplande werkzaamheden. Het water staat nu alleen nog inde stroomgeulen en daar zit het vol met vis en andere kleine waterdiertjes en daar zeven de lepelaars met gemak een maaltje bij elkaar. Een tip van mij is om de komende week of twee weken naar de Noordwaard te gaan. Je heb nu nog de kans om mooie groepen lepelaars te bekijken. En anders moet je weer wachten tot volgend jaar,

Wil je meer weten van deze exotisch uitziende vogel, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/lepelaar

Soort bij soort.

alleen maar grote zilverreigers(en 'n blauwe)

Hoe het werkt weet ik niet en waarom het zo gebeurd weet ik ook niet maar de reigers in de Biesbosch gaan in de Eijerwaard als soort bij elkaar zitten. Niks gemengd, alhoewel de blauwe reigers zich wel aardig mengen onder de overige familieleden. Maar de rest moet daar niets van weten. Misschien omdat ze verder allemaal wit zijn en voor verwarring kan zorgen. De kleine zilverreigers bij de kleine zilverreigers, de grote zilverreigers bij de grote zilverreigers en ook de koereigers zaten braaf bij elkaar. De blauwe reigers scharrelen daar dan weer tussendoor.

alleen maar kleine zilverreigers

Ik vond het heel apart om deze strikte scheiding der reigers zo te zien. Van elke reigersoort zaten steeds ruim twintig exemplaren redelijk dicht bij elkaar. In totaal zag ik in de Eijerwaard bijna honderd reigers zitten. Ik snap trouwens wel waarom ze allemaal in de Eijerwaard zitten want het waterpeil is daar nu zo ver gezakt dat alleen nog maar in de geulen water staat. En in die geulen zwemmen heel erg veel kleine visjes rond want in de Eijerwaard zijn daar in het voorjaar gruwelijk veel jonge visjes geboren. 

alleen maar koereigers

Voor de viseters is dit het paradijs maar voor de vissen is dit een hel want ze kunnen er ook niet uit. Het water loopt hier niet vrij in en uit en wordt alleen door middel van kleine watermolentjes heen en weer gemalen. Dit najaar gaat hier qua waterpeil niets meer gebeuren en is het wachten tot het winter wordt want dan laat SBB de boel weer vollopen en kan ik daar weer genieten van duizenden watervogels.

De aantallen koereigers stijgen de komende weken naar ongekende aantallen. 

de koereigers bleven maar komen

Ze slapen dan ergens in de Noordwaard totdat ze het genoeg vinden en naar het zuiden vliegen. De najaarstrek van deze vogels begint over een paar weken en dan is de club om en nabij de 80-90 exemplaren groot. Ongekende aantallen voor Nederland want nog niet zo heel lange geleden was een koereiger nog een bezienswaardigheid.

De grote zilverreigers zijn de enige reigers die in grote groepen hier overwinteren en als we weer eens een goede strenge winter krijgen kunnen de aantallen grote zilvers enorm oplopen en dan denk ik weer even terug aan zo'n 15 jaar geleden toen hier dik 800 grote zilvers bij elkaar zaten te vernikkelen van de kou. Spectaculair om te zien maar ik ben bang dat we dat soort winters niet meer krijgen. Daarom geniet ik nu op een andere manier van de vele reigers in de Biesbosch. Weliswaar soort bij soort alsof er in de reigerwereld een soort apartheid bestaat.

Kleine klapekster gespot.

kleine klapekster, zaterdag 7 sept.

Het gebeurt niet vaak dat een hele zeldzame vogel hier in de buurt neerstrijkt. Meestal is de Biesbosch de dichtstbijzijnde plek waar dat een paar keer per jaar gebeurd maar dat is natuurlijk ook niet zo gek. Het is een van onze grootste natuurgebieden en dat heeft altijd wel een aantrekkingskracht op overtrekkende vogels. En nu dus een keer dichtbij en niet in de Biesbosch maar in Huis ter Heide bij de Moer. Een mooi natuurgebiedje tussen de Moer en Tilburg en voor mij net iets meer dan een kwartiertje rijden. 

Hier streek afgelopen vrijdag een hele zeldzame kleine klapekster neer en de ontdekker was in de veronderstelling dat het om een "gewone" klapekster ging en ik kan dat heel goed snappen want ze lijken sprekend op elkaar. 

Kleine klapekster(boven), klapekster(onder)

Pas als je ze naast elkaar ziet dan zie je de verschillen goed. Een dag later besloot ik toch maar even te gaan kijken. Het was vroeg en ik nam de gok dat hij in het gebied overnacht had. Hij zat achterin het gebied en er was een wandeling van drie kwartier voor nodig om op de plek te komen waar hij de vorige dag tot laat nog was gezien. 

Op de bewuste plek waren nog twee vogelaars aan het zoeken en hadden hem ook nog niet gezien. We liepen samen langzaam door het gebied en speurden elke braamstruik en kleine berkjes af totdat hij plotseling pontificaal bovenop een klein struikje vol in het zicht zat. En inderdaad, het is op het eerste gezicht een gewone klapekster en pas als je wat betere kijkt zie je dat hij beduidend kleiner is, oogt gedrongen en is wat bonter van kleur dan een gewone klapekster.

op gepaste afstand is de vogel op zijn gemak

Dit vogeltje leeft in Zuid-Europa en zo verder oostwaarts richting Azië en het gekke is dat dit beestje in deze tijd normaal gesproken zuidwaarts moet vliegen want overwinteren doen ze in Afrika. Waarom deze kleine klapekster noordwaarts is gevlogen weet ik niet. Of zijn GPS werkt niet goed of hij is ondernemend en nieuwsgierig. Doorgeschoten door een krachtige wind kan ik mij niet voorstellen want dan zou de vogel wel heel lang een sterke rugwind gehad moeten hebben.

Deze kleine klapekster voelde zich volledig op zijn gemak en  zolang wij maar op een gepaste afstand bleven, trok hij zich niets van ons aan. Dat veranderde toen en half uur later meerdere vogelaars en fotografen op de plek kwamen . Met name de fotografen wilden zo dicht mogelijk bij de vogel komen waardoor hij langzaamaan steeds verder vloog. Heel jammer en voor mij het signaal om naar huis te gaan. Weer een mooie herinnering rijker temeer ook omdat we de vogel nog zelf moesten zoeken.

Als je meer wil weten van deze kleine struikrover, klik dan op de link;

https://www.dutchbirding.nl/klauwieren/735/kleine_klapeksters_in_nederland

Purperreiger tussenstop.

zaterdagochtend purperreiger in de slootkant

Vogels in de Oranjepolder heet dit blog en ik ben daarmee begonnen omdat er genoeg te vertellen was over de vogels in dit kleine poldertje ten noorden van Oosterhout. Maar jaren later was elke vogel toch minstens een keer aan od geweest en kwamen ook vogels buiten de Oranjepolder ter sprake. De Biesbosch, Zeeland, Texel en af en toe ook het buitenland waren de gebieden waar ik ook mooie vogels zag en hier beschreef.

Maar afgelopen weekend zag ik een nieuwe soort voor de Oranjepolder en die is zeker de moeite waard om wat extra aandacht te geven. 

Het was namelijk een purperreiger en die zijn vrij zeldzaam en al helemaal voor deze polder. Dat de vogel hier tijdelijk is neergestreken is niet gek want we zitten middenin de vogeltrek van de purpers. Afgelopen vrijdag trokken op een avond meer dan 200 purperreigers naar het zuiden en passeerden rond 19.00 uur de Biesbosch.

de opgevlogen purperreiger

Het zou dus zomaar kunnen dat vrijdagavond deze purperreiger net voorbij de Biesbosch hier is geland en nog een paar dagen van de Hollandse polders wil genieten. Purperreigers zijn iets kleiner dan de blauwe reigers en dat viel mij ook op want er stonden twee blauwe reigers bij hem in de buurt. Blauwe reigers zijn inmiddels niet schuw meer als je bij ze in de buurt komt en dat is met de purperreiger wel anders gesteld. Zodra die in de gaten heeft dat hij bekeken wordt, ook al is dat van een flinke afstand, vliegt hij op. Dat deed hij afgelopen zaterdag en zondag namelijk ook en vloog zo een stuk of vier weilanden verder.

Zondagochtend vroeg in de Oranjepolder

Maandagochtend was hij niet meer te vinden in de Oranjepolder en ik denk dat hij inmiddels een paar honderd kilometer verder is gevlogen want dat is zijn plan en doel. Ik heb daar in mijn blog van 31 augustus 2023 ook al over geschreven en heb in dat blog een groffe berekening gemaakt van de vlieg- of cruisesnelheid van deze reigers als ze naar Afrika onderweg zijn. Deze vogel heeft in ieder geval een lange en gevaarlijke weg voor de boeg en ik hoop hem volgend voorjaar weer te zien. Want het is een van de meer bijzondere soorten die je in een jaar in ons land tegen kunt komen.

Wil je meer weten van deze steeds zeldzamer wordende reiger, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/purperreiger

Steltlopers op trek.

groenpootruiter in winterkleed

Rond deze tijd arriveren veel steltlopers in ons land en dan met name in de Waddenzee. Ze maken hier een tussenstop om uit te rusten en op te vetten en als ze dan genoeg zijn aangesterkt vliegen ze door naar Afrika. In de Waddenzee verblijven deze weken honderdduizenden steltlopers en gelukkig druppelen er ook een aantal verder door naar de Delta en de naar de binnenlandse uitloper daarvan, de Noordwaard in de Biesbosch. De aantallen in de Biesbosch staan niet in verhouding tot de aantallen in de Waddenzee of Delta maar de verschillende soorten doen toch aardig mee en zijn een redelijke afspiegeling van wat langs de kust gebeurd.

Gisteren was ik aan de kust en heb daar al aanzienlijke aantallen steltlopers gezien. Met name wulpen en goudplevieren waren in grote getale aanwezig. Ook zilverplevieren, bontbekplevieren, kanoeten, zwarte ruiters en rosse grutto's waren te zien. Sommigen zijn nog in zomerkleed en

de witte stuit is zo goed zichtbaar

anderen waren al deels naar het winterkleed geruid. De groenpootruiters die her en der langs de kust in vrijwel elk ondiep watertje voorkomen, zijn allemaal al in het winterkleed. En dat terwijl bijvoorbeeld bonte strandlopers, steenlopers, rosse grutto's, kanoeten en zilver- en goudplevieren in een overgangskleed te zien zijn. 

Deels nog de zomerkleed kenmerken en deels de winterkleed kenmerken. De komende tijd verdwijnen die zomerkleed kenmerken en zijn de meeste stellopers grijs gekleurd, de een wat donkerder of lichter dan de ander.

groenpootruiter(l) met 2 tureluurs

De groenpootruiters zijn redelijk op zichzelf als je dat vergelijkt met bijvoorbeeld goudplevieren en rosse grutto's die elkaar juist opzoeken en in enorme groepen samenzijn. Soms opvliegend en dan zie je prachtige wolken door de lucht zwieren. Zeker de goudplevieren die altijd bij Kerkwerve verblijven kunnen voor een waar spektakel zorgen.

In het binnenland gaat het dan om kleinere groepen goudplevieren en rosse grutto's komen vrijwel nooit het binnenland in. De groenpootruiters doen dat wel en die zie je ook altijd in de Biesbosch. Nooit in grote groepen, altijd maar een klein aantal verspreid over de natte ondiepe polders. Met name de Eijerwaard is een goede plek om ze te spotten. De groenpootruiter is vrij donkergrijs op de vleugels en bovendekveren en heeft een witte buik en stuit. De kop is lichtgrijs en de snavel is iets opgewipt. En zoals de naam al zegt, zijn de poten (grijs)groen gekleurd.

Wil je meer weten van deze middelgrote steltloper, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/groenpootruiter

Tafeleend wel of niet geruid?

wilde eclips eenden

Tijdens de laatste watervogel inventarisatie in de Noordwaard, onderdeel van de Biesbosch telde ik een paar duizend krakeenden die vrijwel allemaal in hun eclipskleed of overgangskleed zaten. Een lastige periode van rui waarbij het vliegvermogen een stuk minder is en de vogels noodgedwongen aan de grond moeten blijven. Eenden ruien hun verenpakket in een keer in tegenstelling tot bijvoorbeeld roofvogels en uilen die het hele jaar door een of enkele veren ruien. Dat moet ook wel op die manier gebeuren want ze moeten wel kunnen blijven jagen om aan hun voedselvraag te kunnen blijven voldoen.

Eenden daarentegen hebben het wat moeilijker of makkelijker, het is maar hoe je ernaar kijkt. In deze periode, zo vanaf juli tot september ruien alle eenden hun verenpakket. En uit veiligheidsoverwegingen zoeken ze elkaar op en door de grote groep waarin ze verblijven zijn ze tijdelijk een stuk veiliger. Hier in de Oranjepolder zitten elk jaar tijdens de ruiperiode een kleine tachtig wilde eenden bij elkaar.

de bewuste tafeleend van vanmorgen

In die periode zien ze er echt anders uit dan in de periode buiten de ruitijd. Vooral de mannetjes van de wilde eenden ondergaan een complete metamorfose. Ze lijken in hun eclipskleed sprekend op de vrouwtjes en zijn ook geheel bruin gekleurd. alleen an de snavel kun je goed zien dat het een mannetje is, die is namelijk geel gekleurd terwijl een vrouwtjes snavel bovenop donker gekleurd is.

Vanmorgen zag ik een mannetje tafeleend nog geheel in prachtkleed.en dat is apart. Ik vroeg mij af of deze vogel de ruitijd achter de rug had of de komende tijd nog moet ruien? Dat kon ik zo niet zien want zijn kleed zag er nog of al goed uit.

eclips smient

Veel eenden, zoals die enorme groepen krakeenden in de Noordwaard, ruien vrijwel allemaal gelijktijdig. Ook de wilde eenden en slobeenden  in de Noordwaard zaten tijdens de telling van afgelopen week in eclips kleden. Wintertalingen, zomertalingen, smienten en pijlstaarten trekken weg uit Nederland en de Noordwaard om elders te gaan broeden dus die zie je vrijwel niet in eclipskleed. Toch zagen we tijdens de telling nog enkele exemplaren van die wegtrekkers en ook die hadden hun eclipskleedje aan. 

Het is dan altijd goed opletten om ze er tussenuit te pikken. En als er dan eens eentje tussenzit die net doet alsof er geen ruiperiode bestaat, dan valt hij extra goed op. De tafeleend van vanmorgen was dus zo'n uitzondering en zorgde voor stof voor dit verhaaltje.

Wil je meer weten van eclipskleden, klik dan op de link;

https://vogelskijken.nl/eclipskleed/

De vliegende torpedo.

slechtvalk bij Huis ter Heide,19 aug jl.

De afgelopen weken zijn de slechtvalken weer wat makkelijker te spotten want in het broedseizoen hebben ze wel wat anders te doen dan roerloos op een hoogspanningsmast te zitten. Ze leven dan een vrij anoniem leven en ik zie ze dan amper. Ze vliegen volgens mij dan ook een stuk minder ver en blijven in de buurt van het nest. De slechtvalken in de Biesbosch heb ik in die tijd gewoonweg niet gespot. In de maanden juni en juli zijn ze een stuk minder te zien dan in de periode ervoor en erna.

Maar sinds vorige week kom ik ze weer tegen en ook nog op verschillende plekken. En net als voor het broedseizoen zitten ze hoog op een hoogspanningsmast de omgeving in de gaten te houden. Hier in de polder jagen ze vrij anoniem want hier zitten geen grote groepen vogels zoals in de Biesbosch leven. Hier in de polder staan vooral duiven op het menu terwijl in de Biesbosch de menukaart enorm lang is. 

Noordwaard, okt 2023

In de Biesbosch barst het van de vogels die op de menukaart staan. Van wintertalingen, spreeuwen, steltlopers tot houtduiven allemaal in grote aantallen voorradig. Als een slechtvalk in de Biesbosch jaagt heb je dat zo in de gaten want alles wat vleugels heeft en niet al te groot is moet voor zijn of haar leven vrezen. Alles gaat met veel lawaai de lucht en vlieg alle kanten uit. In de lucht zijn de meeste vogels veilig en dat zag ik een keer heel goed in de Biesbosch.

Een dikke houtduif die achterna gezeten werd door een slechtvalk was gewoonweg sneller. Zodra de jacht horizontaal gebeurt houdt de slechtvalk de duif niet bij. De slechtvalk moet het van de verrassingsaanval van hoog boven de prooi hebben. 

Willemspolder, dec 2020

Met een duizelingwekkende snelheid stort de slechtvalk naar beneden en slaat zijn prooi die vrijwel direct dood is. Deze jachtmethode is uniek want daarmee is de slechtvalk de snelste vogel ter wereld.

Deze maand let ik extra goed op want er zijn nu meer slechtvalken dan een maand of vier geleden. De jonge vogels zijn namelijk uitgevlogen en die zitten net als de ouders ook op de hoogspanningsmasten en jagen ook in de bekende polders en natuurgebieden. Afgelopen maand zag ik tijdens mijn speurtocht langs de hoogspanningsmasten in de polder een koppel boomvalken in een van de masten zitten. Kijk dat zijn dan de leuke bijvangsten want ook deze valken hebben een voorkeur voor hoogspanningsmasten. Die voorkeur hebben ze zich overigens de laatste jaren noodgedwongen aangeleerd.

Wil je meer weten van deze vliegende torpedo, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/slechtvalk

Een bosriet of niet?

zingende bosrietzanger

Als iets moeilijk is dan is het wel het onderscheid maken in het veld tussen een kleine Karekiet en een bosrietzanger. Zolang je in de broedperiode zit waarbij de twee soorten allebei aanwezig zijn en zingen is dat geen probleem maar in de periode daarna kun je daar aardig koppijn van krijgen. Ze lijken werkelijk sprekend op elkaar en lijken zoals dat dan weleens gezegd wordt als twee druppels water op elkaar.

Het gaat om minimale verschillen en je moet wel heel erg goed weten waar je over praat om dat verschil te kunnen zien. Als ze dan eens naast elkaar gingen zitten en niet zouden bewegen zou je nog een aardig eindje komen maar dat doen ze dus niet. Ook het biotoop kan hetzelfde zijn en dat maakt het dan extra moeilijk. Toch doe ik regelmatig een poging en probeer op de kleine details te letten.

kleine karekiet

Als je op de kenmerken let zou je bij een bosriet een flauw wenkbrauwstreepje moeten kunnen zien, de snavel is iets korter en stomper dan bij een kleine karekiet en hij heeft vrij lichte pootjes. Kijk nu voor de grap eens naar de bovenstaande foto. De genoemde kenmerken zijn niet of nauwelijks zichtbaar, het is dat hij uit volle borst zat te zingen anders had ik hem zo voor een kleine karekiet aangezien.

Afgelopen week zag ik een bosrietzanger die in deze tijd dus niet meer zingt en dus voor verwarring zorgde. 

Ik heb hem perfect op de foto gezet en kon alle kenmerken nog een goed bekijken en vergelijken met de kleine karekiet en na lang twijfelen ga ik toch voor een bosrietzanger. Dat komt ook door de wat langere handpenprojectie die je bij de kleine karekiet mist. 

Mocht iemand die dit blog leest er anders over denken dan zou ik dat heel graag horen want misschien zie ik toch nog iets over het hoofd. Het gaat dus om de foto hiernaast. 

Wil je meer weten van deze dubbelganger van de kleine karekiet, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bosrietzanger

De veerkrachtige kapmeeuw.

kokmeeuw in winterkleed, aug 2024

Kokmeeuwen zijn de meestvoorkomende meeuwen in ons land en nu het broedseizoen achter de rug zijn het er extra veel. Veel kokmeeuwen hebben hier in de buurt gebroed en veel jongen zijn uitgevlogen. In de Noordwaard, op het eilandje in de Hardenhoek broeden jaarlijks zo rond de 2.500 koppels kokmeeuwen en die leggen per koppel twee tot drie eieren dus reken maar uit hoeveel er nu ongeveer in de Noordwaard rondvliegen. Vrijwel direct naar het broedseizoen zetten ze hun chocolade petje af en zien we ze alleen nog in hun winterkleed rondvliegen. Op de kop zit nog een grijszwart vlekje en verder is de kop gewoon wit net als bij andere meeuwen.

grote groep kokmeeuwen, mrt 2024

Dat ik nu op de kokmeeuw uitkom heeft te maken met de veerkracht van deze vogels want de vogelgriep had afgelopen jaar op het broedeiland keihard toegeslagen. Vele honderden kokmeeuwen stierven aan deze vervelende ziekte en moesten door Staatsbosbeheer en vrijwilligers opgeruimd worden. De massale sterfte  van de meeuwen maar ook van de sternen en andere vogels werd uitgebreid gemeld in de nieuwsuitzendingen. Ik had toen het idee dat het nog weleens heel lang kon gaan duren voordat de populatie weer op het oude niveau zou komen.

zomerkleed maar dat nog even.

Maar volgens mij is dat verlies nu alweer bijna helemaal goedgemaakt, En dat toont weer een aan hoe "veerkrachtig" vogels zijn. Ook de grote sternen zijn weer gezien en dat terwijl hele kolonies waren gestorven. Met deze soort gaat het herstel wel wat langzamer maar de aantallen zijn ook een stuk lager.

De kokmeeuwen kunnen dus wel tegen een stootje en wie weet zijn met name de zwake soortgenoten gestorven en hebben we nu de sterkere kokmeeuwen overgehouden en dan is het misschien niet eens zo heel erg wat er gebeurd is. De sterkere vogels in de toekomst misschien wel beter bestand tegen een volgende griepgolf en overleven meer vogels. Ja en zo zorgt de natuur zelf wel wat goed voor ze is.

De kokmeeuwen zien er in ieder geval weer patent uit en zijn de sporen van de vogelgriep "voorlopig" uitgewist.

Wil je meer weten van deze kleine kapmeeuw, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kokmeeuw

Wat heb jij een kromme bek zeg.

de kleine krombekstrandloper(r)

De krombekstrandloper is nog eens een echte doortrekker want ze broeden zelfs nergens in Europa. Ze komen alleen maar in Europa als ze op doortrek van Noord-Siberië naar Afrika. En laat nu die trekroute, gelukkig voor ons, langs ons land lopen. Met name de Waddenzee is een enorm belangrijk tussenstation voor deze strandlopers en ook heel erg belangrijk miljoenen andere steltlopers.

Ik kijk elk jaar reikhalzend uit naar deze steltloper en dat komt natuurlijk ook omdat hij maar heel even in ons land is en dan moet je ook nog eens goed zoeken. Ja, als je naar de Waddenzee gaat, struikel je er als het ware over maar hier in het binnenland gaat het om slechts enkele exemplaren. Aan de kust in de Delta heb je weer wat meer kans maar ook daar struikel je er niet over. In totaal trekken nog geen drieduizend krombekstrandlopers over ons land waarvan de meeste vogels dus in de Wadden rusten en opvetten en van daaruit direct doorvliegen naar Afrika.

De krombek zie ik elk jaar wel  een keer in de 

Krombek in de rode cirkel

Biesbosch en ik moet zeggen dat deze soort al vanaf mei op mijn wensenlijstje staat. Ik begon mij eerlijk gezegd ook al een beetje zorgen te maken of het er dit jaar wel van zou komen. Maar geduld is dan een mooie zaak en mijn geduld werd afgelopen week zelfs een paar keer beloond. Ik zag in de Noordwaard op een gegeven moment zelfs meerdere krombekken. 

De Eijerwaard en Hardebhoek zijn dan superplekken gebleken want daar verzamelen veel doortrekkers zich en is goed speuren het devies. In een grote groep kemphanen ontdekte ik rustende krombekken. 

krombek, deels in zomerkleed

De kop in de veren, een maatje kleiner dan een kemphaan, een iets ander verenpatroon, de een in een half zomerkleed de ander al in volledig winterkleed. Een Slechtvalk maakte het voor mij af en joeg de hele meute de lucht en in de grote groep overvliegende steltlopers vielen de krombekken door hun kleine silhouet direct op. 

Een paar goede foto's gaven uitsluitsel en waren de krombekstrandlopers goed te herkennen aan hun wat langere kromme snavel en de pootprojectie die ook kenmerkend is voor de soort. Anders zou je nog even kunnen denken aan een bonte strandloper die ook een wat, weliswaar iets minder, gebogen snavel heeft en ook ongeveer even groot is.  

Wil je meer weten van deze toch wat zeldzame doortrekkende steltloper, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/krombekstrandloper

Broedend fuutje in het bos.

dodaars vrouwtje

Het was door de droogte alweer een paar jaar geleden dat in de Boswachterij Dorst een dodaars gebroed had. Een aantal leemputten stonden droog en in de andere plassen stond het water extreem laag. Door de vele regenval van afgelopen september tot mei van dit jaar zijn al die putten weer flink volgelopen en het water staat nu zelfs misschien wel op het hoogste niveau van de afgelopen tientallen jaren. Sterker nog, ik heb het water nog nooit zo hoog zien staan en ik kom hier toch al een halve eeuw. Er staat nu zelfs een flinke plas water in de grote zandverstuiving vlakbij het oude zwembad. Toch een plek die van oudsher altijd droog stond.

de volgelopen zandverstuiving

In het voorjaar zag en hoorde ik de dodaarsjes regelmatig roepen in verschillende plassen en dat was weer een prachtig geluid en dat beloofde misschien wel een nieuw broedgeval. Het heeft lang geduurd maar afgelopen week zag ik pas voor het eerst dit jaar toch weer jonge dodaarsjes waren geboren. 

Moeder dodaars had twee net uitgekomen dodaarsjes bij zich en normaal gesproken duikt ze direct onder als ze een mens ziet maar dat ging nu niet. De superkleine donsjongen waren nog volledig afhankelijk van moeder en zij moest haar angst opzij zetten en er zijn voor de twee mini vogeltjes ondanks het dreigende gevaar. Alhoewel ik ze nooit iets zou doen.

adulte dodaars met 2 jongen

Een dodaars op zich is al erg klein en dan kun je wel nagaan hoe klein een jonge dodaars is. Ik schat dat de beestjes niet veel meer dan vijf tot zes centimeter groot waren. Ter vergelijking zou je kunnen denken aan een flinke pingpongbal. Ik vermoed dat dit legsel het tweede van dit jaar is maar als dat zo is heb ik het eerste legsel compleet gemist en dat terwijl ik met grote regelmaat door het bos loop en langs alle poelen ga.

Het legsel met twee jongen is ook aan de kleine kant want normaal gesproken leggen ze vier tot zes eieren. Misschien was dit het eerste jaar dat het dodaars vrouwtje eieren heeft gelegd en zijn het er volgend jaar meer. Maar om dat mee te maken moeten we een iets meer dan een half jaartje wachten

Wil je meer weten van de kleinste fuut van ons land, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/dodaars

Een vliegende regenboog.

`on-Nederlandse` Europese bijeneter

Al vele jaren weet ik dat bijeneters in Oostkapelle en om precies te zijn in natuurgebied Oranjezon, broeden. Het is een afgesloten gebied, zeker het deel waar de bijeneters broeden. De bijeneter staat al lang op mijn wensenlijstje maar ik ben er nog nooit echt voor op pad gegaan. Afgelopen week was ik naar dat gebied gegaan om de Indische kievit te zien en dacht in het geheel niet aan de bijeneters.

Jaren gelden zagen we in Tanzania prachtige dwergbijeneters een andere soort dan de

dwergbijeneter, Tanzania februari 2006

Europese bijeneter die zelfs nog kleurrijker is dan de Afrikaanse dwergbijeneter. Ik ben die ontmoeting nooit vergeten en dat soort vogels zorgen ervoor dat je met steeds meer plezier naar vogels kijkt. Afgelopen werd mijn wens in Oostkapelle onverwacht vervuld.

Want in de tijd dat ik vlakbij Oranjezon was en naar de Indische kievit keek, vloog heel hoog een bijeneter over. Ik was mij er nog niet direct van bewust dat het een bijeneter was want ik keek eigenlijk naar drie overvliegende sperwers. Toen ik die op de foto zette, zag ik een ander silhouet hoog boven de sperwers vliegen maar nogmaals, dat was zo hoog dat je amper kon zien wat voor vogel het was. 

Dat geeft niet want op de foto inzoomen zou duidelijkheid brengen. Ik zag direct dat het een bijeneter was, het silhouet is herkenbaar met de licht gebogen snavel, de spitse vleugels en een paar staartveertjes die net voorbij de staart steken. Het valse licht zorgde er ook nog eens voor er geen kleuren te zien waren, het was een donker maar zeer herkenbaar silhouet .

De bijeneters broeden daar in de duinen en graven daar een nestholte in een steile duin. Het lijken daar een beetje op de oeverzwaluwen die overigens niet bij elkaar in de buurt broeden. De bijeneter houdt van een iets andere zandstructuur dan de oeverzwaluw die van wat groffer zand houdt. En mijn waarneming was niet alleen een zeldzame toevalstreffer maar ook nog eens een van nog geen twintig vogels die in Nederland leven. In totaal broeden nog geen tien broedparen in Nederland. 

De waarneming van deze inheemse vogel is in feite waardevoller dan de veel zeldzamere Indische kievit die `slechts` een dwaalgast is. In de eerste plaats omdat de bijeneter op mijn wenslijst stond en de Indische kievit `slechts` een dwaalgast is waarvan ik het bestaan van de soort niet eens kende.

Wil je meer weten van deze bijzondere tropische vogel weten, klik dan op de link:

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bijeneter

Wat een prachtige dwaalgast.

Indische kievit, 2 aug 2024

Het is pas de tweede keer dat de Indische kievit in Nederland is gezien. Afgelopen week zat deze zeer zeldzame dwaalgast in Oostkapelle. En het was de laatste dag dat de vogel werd waargenomen dat ik toevallig een dagje Zeeland had gepland.Een dagje vogels spotten op een paar goede vogelplekken met mooi weer en alle tijd van de wereld. Nadat ik een mooie wandeling in een natuurgebied had gemaakt kreeg ik het idee om wat verder door te rijden en de gok te wagen dat de dwalende kievit nog ter plaats was.

Ik ben niet zo'n fan van de massaliteit die zo'n zeldzame vogel te weeg brengt. Met honderd of meer vogelaars naar die ene vogel staren en vooral al die stoere verhalen aan te moeten horen hoe ze die ene zeldzame groene bijeneter van heel dichtbij hadden gefotografeerd of bijna waren gestruikeld over de Amerikaanse oeverloper. Nee, geef mij de rust maar en dan zie ik maar wat minder zeldzame vogels.

opvallende kop

De verdwaalde kievit was nog gesignaleerd dus ik waagde de gok. De vogel was inderdaad nog ter plaatse en was ook nog eens vrij goed te zien. Hij zat in een afgesloten natuurgebied bij een klein modderpoeltje. Dat had hij op zich weer goed bekeken want niemand kon dichtbij komen. Hij had de ruimte en rust om daar ongestoord te verblijven en zo te zien was er ook eten te vinden. Gelukkig waren er maar weinig vogelaars waardoor het er relaxed aan toeging. 

Indische kievit met lange gele poten

De kievit is iets groter als onze kievit en heeft geen kuif. De snavel en teugel waren diep rood en de rug beige bruin, de rest was net als bij onze kievit zwart wit getekend. Opvallend waren de lange felgele poten en die kleuren maakten de vogel een stuk exotischer dan onze kievit. 

Het uiterste oosten van Turkije is de grens van de meest westelijke verspreidingsgebied van deze vogel. Je kunt ze in zuid- tot Zuidoost Azië en in het Midden Oosten vinden en er is pas een keer eerder een Indische kievit in Nederland gezien. Dat was op Texel en Ameland in 2019.

aan de rand van de modderpoel

Het viel mij niet tegen want er waren amper tien vogelaars die naar de kievit stonden te kijken en het bleef die ochtend ook rustig behalve op vogelgebied want er vloog heel laag een roepende raaf over en boven ons vlogen drie sperwers en voor een nieuwe soort, een bijeneter. De omstandigheden en de extra waarnemingen maakte deze ochtend tot een top ochtend. Soms kun je geluk hebben want een dag later was de vogel gevlogen.

Wil je meer weten van deze zeer zeldzame dwaalgast, klik dan op de link;

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indische_kievit

Zomaar een zomertortel.

Soms zit het mee en zie je in een gebied onverwacht een vogelsoort waar je niet direct rekening mee hebt gehouden. In bepaalde natuurgebieden hier in de buurt leven zeldzame soorten en dat moet je toevallig maar net weten en dan kun je er gericht naar op zoek gaan. Ik bedoel dan soorten zoals de grauwe klauwier, wielewaal, nachtzwaluw en kwartel. 

En afgelopen week liep ik door een prachtig gebied waarvan ik weet dat daar ook sommige bijzondere vogels leven al moet je dan wel echt geluk hebben om ze tegen te komen.

zomertortel

En dat geluk had ik dus. De twee zomertortels zag ik mijn kant op komen vliegen en ik twijfelde eerst nog maar toen de beide vogels een bocht vlogen zag ik de prachtig oranjebruine dekveren. Zomertortels, prachtig en de naam zegt het al je ziet ze hier in de zomer, alleen neemt de kans op een ontmoeting jaarlijks verder af. Ik ben bang dat de zomertortel langzaam aan het verdwijnen is in Nederland. De aantallen nemen zo snel af dat het onheil bijna niet meer af te wenden is. 

Ondanks alle goede bedoelingen van verschillende partijen die nog krampachtige pogingen doen zoals de Vogelbescherming die zadenpakketten speciaal voor de zomertortel aanbieden. 

3 juni 2021, Het Merkske, Baarle Nassau

En in Zeeland wordt ook wel moeite gedaan om de leefomgeving van de zomertortel te verbeteren en te beschermen maar dat neem niet weg dat de aantallen nog steeds afnemen. Jaren geleden vond ik in het Merkske bij Baarle Nassau een zomertortel, dat was ook zo'n zeldzame toevalstreffer, net als de zingende zomertortel op een mooie zomeravond in de Oranjepolder, nog wel tijdens de vergadering van de Vogelwerkgroep. 

En dit jaar hoorde wij op weg naar Breda een zomertortel langs het spoor roepen. Maar dat zijn dus de toevalstreffers of beter gezegd de krenten in de pap. Dat ik deze spaarzame waarnemingen kan noemen is natuurlijk triest en geeft aan hoe slecht het met de soort gaat. Ik ben tegenwoordig al blij dat ik elk jaar een zomertortel zie en hoor dus ik was vorige week weer helemaal blij met mijn tweede waarneming van een zomertortel van dit jaar. 

Wil je meer weten van deze pechvogel, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/zomertortel

Steltkluten op doorreis?

steltkluten 13 juli in de Eijerwaard

Het ene jaar is het andere niet. Dat geldt dus ook zeker voor de steltkluut waarvan we de laatste jaren de aantallen wat zagen stijgen. Niet met veel maar steeds met slechts enkele koppeltjes. Vorig jaar was een uitzonderlijk goed jaar toen maar liefst 6 koppeltjes in de Eijerwaard hebben gebroed. Het is mogelijk dat door de grote droogte in Zuid Europa van afgelopen jaar de steltkluten en misschien nog wel meer vogelsoorten naar het noorden waren gekomen om hier te broeden. Zeg maar dat Noord Europa toen een soort uitvalsbasis voor waterminnende broedvogels was.

Ik begin steeds meer in deze theorie te geloven, temeer ook omdat dit jaar het aantal broedende steltkluten weer veel lager ligt. 

foeragerende steltkluut in de Eijerwaard

De noodzaak om naar het noorden te trekken was er nu niet. In de Eijerwaard bijvoorbeeld hebben dit jaar geen steltkluten gebroed maar dat kan er ook weer mee te maken hebben gehad dat het waterpeil in de Eijerwaard te hoog stond. Dat was dan weer veroorzaakt door de vele regenval van afgelopen winter en daarbij ook nog eens het hele natte voorjaar.

De enkele steltkluten die nu en dan gezien worden, kunnen doortrekkende vogels zijn die elders gebroed hebben en nu mogelijk al wegtrekken naar het zuiden. Je ziet dat bij meer vogels die, zodra ze klaar zijn met broeden, teruggaan naar de overwinter gebieden. 

Zo zijn al heel wat koekoeken vertrokken en staan de gierzwaluwen op het punt om dat ook te doen, om maar eens een paar hele bekende wegtrekkende soorten te noemen.

De steltkluten die hier vorige week even waren hadden een jonge vogel bij zich. Deze steltkluut had nog geen opvallend rode poten maar waren eerder oranje gekleurd. Verder ziet de vogel er vrijwel hetzelfde uit als een volwassen vogel. En het grijze kopje wat een jonge vogel heeft, zie je soms bij een volwassen vogel terug.

Wil je meer weten van deze vogel op stelten, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/steltkluut