vrijdag 1 augustus 2025

Samenwerking op en top!

Als twee organismen voordeel hebben van een samenwerking spreek je van symbiose. En volgens mij zag ik daar afgelopen week weer een mooi voorbeeld van. In de Biesbosch, in de Noordwaard zag ik tussen de herkauwende schotse hooglanders een paar koereigers lopen. Dat is tegenwoordig niets bijzonders meer en dat is in de zomer in de Noordwaard zelfs een dagelijks terugkerend tafereel. Tien jaar geleden zou dat nog een zeer zeldzame waarneming zijn geweest en heel wat vogelaars de auto in hebben gejaagd. Met dank aan de opwarming van de aarde zullen we maar zeggen!

De samenwerking is daar altijd wel in de vorm van scharrelende koereigers tussen de grazende hooglanders. De koereigers vangen dan de door de hooglanders opgestoten insecten maar de hooglander heeft daar niet veel voordeel bij en vindt het allemaal wel best wat om hem heen gebeurd. Maar vorige week was dat wezenlijk anders.
De hooglanders lagen rustig te herkauwen en namen nauwelijks iets in zich op van wat om hun heen gebeurde. Ze stonden volgens mij op de automatische herkauw piloot.

De drie koereigers waren daar druk met insecten vangen op de kop van de hooglander. Ze stonden vlak voor de kop van de koe en pikten de insecten uit de vacht en waren daar druk mee. In dit geval hadden beide dieren hier voordeel bij. De koereiger vond zo gemakkelijk voedsel en de hooglander werd op deze manier bevrijdt van irritante insecten. Als beide dieren voordeel hebben bij deze samenwerking spreek je dus van symbiose/mutualisme.

Binnen de term symbiose heb je namelijk ook weer verschillende vormen en in het hierboven genoemde geval spreek je dan van mutualisme. Beide organismen hebben hier voordeel. Als maar een organisme voordeel heeft dan spreek je van commensalisme en dat is dus meestal aan de hand als de koereiger tussen de grazende koeien opvliegende insecten vangt. De koereiger profiteert als enige van de twee van deze samenwerking. De koe heeft hier geen voordeel bij. Dit is dus de meest voorkomende vorm van samenwerking tussen koereiger en hooglander.

Als maar een organisme voordeel heeft en het andere organisme heeft nadeel van de samenwerking spreek je van parasitisme en daar is in dit geval geen sprake van. Je moet dan bijvoorbeeld denken een een teek die op een hond zit. De teek heeft voordeel en de hond heeft nadeel. Dus vorige week zag ik binnen de symbiose samenwerkingsvorm tussen hooglander en koereiger voor het eerst de vorm commensalisme. De twee dieren genoten er volgens mij ook nog eens van. Mooi om te zien toch?

Wil je meer weten over de kleine koereiger, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/koereiger

1 opmerking:

Anoniem zei

Voor het eerst zag je mutualisme bedoel je? (Op het eind)