maandag 22 mei 2023

Zeearenden op jacht.

slimme krakeenden en jagende zeearend
Al jaren maken de zeearenden de Noordwaard, een polder in de Biesbosch, onveilig. Met hun enorme afmetingen en ongekende snelheid weten ze menig gansje te verschalken. Als de zeearend eenmaal zijn keus gemaakt heeft, is de gans kansloos. En behalve dat ze met regelmaat een gans uit de lucht plukken, zorgen ze ook voor enorme paniek in het gebied. 

Meerdere keren per dag vliegen honderden watervogels en soms ook weleens duizenden vogels de lucht in. Met name de eenden kunnen massaal in blinde paniek omhoog gaan. Dat ze dat doen is niet zomaar.want op het water of een slikplaatje blijven zitten is gewoon geen optie. Dan ben je bij wijze van spreken ten dode opgeschreven, een sitting duck. De beste overlevingsstrategie is om met zijn allen de lucht in te gaan en bij elkaar te blijven. 

slimme krakeenden
Voor de zeearend een verwarrende gebeurtenis en lastig om een slachtoffer te kiezen. De zwakkere vogels vallen dan wel op en worden uit de lucht geplukt. Dat heb ik inmiddels een paar keer gezien . 

Afgelopen week zag ik weer wat van die paniekacties veroorzaakt door een jonge zeearend. De honderden krakeenden die nu nog in de Noordwaard verblijven, schoten omhoog en vlogen zelfs richting de zeearend. Best slim want een snel vliegende eend is veel wendbaarder dan een grote logge zeearend ook al kan die met zijn enorme vleugels veel sneller vliegen. Als de zeearend het gebied uitvliegt keert de rust snel terug en landen de vogels weer op de grote ondiepe plassen van de Noordwaard. 
zeearend in zijn element
Deze actie is een gebeurtenis die met regelmaat per dag voorkomt. Het ziet er dan wel uit als blinde paniek maar het is ook de routine van de dag geworden en is eigenlijk niets meer of minder dan een overlevingsstrategie. Dus ik twijfel een beetje of het wel blinde paniek is en niet gewoon een soort standaard veiligheidsprocedure? 

Ze volgen een soort instructiekaart waar op staat, "Wat te doen bij een jagende zeearend?", 1. vlieg omhoog, 2. blijf bij elkaar, 3. cirkel om de zeearend heen, 4. land, als hij weg is, op dezelfde plek waar je bent vertrokken. Zo iets moet het zijn en ze doen dus ook allemaal hetzelfde. 

Wil je meer weten van deze steeds groter wordende groep krakeenden, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/krakeend

vrijdag 19 mei 2023

De temmincks zijn in het land.

foeragerende temminck strandloper
Ik had de moed al eigenlijk opgegeven dat ik dit voorjaar nog temminck strandlopers en krombek strandlopers zou zien. Het weer zat niet mee, een drukke agenda met veel inventarisatiewerk zorgden ervoor dat het er maar niet van kwam om ze op te zoeken. En die ene keer dat ik op de Bleeke Heide liep, zaten ze daar niet vanwege het hoge water en dat was op meer plekken het geval. 

Het water staat dit voorjaar op veel plekken een stuk hoger dan de afgelopen jaren en dat is eigenlijk ook maar goed ook. De afgelopen jaren was het wel erg droog, zo droog dat flink wat bomen het begaven. Neem nou de Boswachterij Dorst waar door de extreme droogte flink wat lariksen zijn afgestorven. Dat watertekort is dit jaar weer helemaal aangezuiverd en overal staat voldoende water om een droge zomer te overleven. Maar dat terzijde.

2 van de 9 vermoeide temmincks
Deze vermoeide temmincks moeten nog naar Scandinavië om daar te broeden en over amper twee maanden zijn de eerste vogels alweer op weg naar het Zuiden. Over een kort broedseizoen gesproken.

De vogels, negen exemplaren, zaten vermoeid in de lage begroeiing en vielen nauwelijks op. De modderige slikrandjes zijn ideaal om te foerageren en sommigen waren daar ook druk mee en vielen daardoor ook op. Ze zijn klein en onopvallend en door hun kleur gaan ze ook makkelijk op in de achtergrond van de plaatselijke begroeiing.

krombekstrandloper
De krombekken ben ik nog niet tegengekomen maar de temminck gelukkig wel. Dat is trouwens de lastigste van de twee. De temmincks zaten bij Zierikzee en waren met zijn negenen. Veel meer vogels kom je eigenlijk niet tegelijkertijd tegen. In totaal trekken in deze maand ook maar een paar honderd vogels over Nederland. Opletten is het devies.

De krombekken trekken in een wat groter aantal door, ongeveer het tienvoudige aantal ten opzichte van de temmincks. Dus de missie om er een te zien is best haalbaar.

Wil je meer weten van dez kleine anonieme doortrekker, klik dan op de link; https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/temmincks-strandloper

maandag 15 mei 2023

Topdrukte voor de sternen.

broedende noordse stern
De afgelopen weken zijn na een lange uitputtende reis, soms over meer dan de helft van de wereld, de meeste sternen gearriveerd. Recordhouder lange afstand vlieger, de noordse stern, zag ik afgelopen woensdag zelfs al broedend op het nest zitten. Net teruggekomen, ernstig vermoeid en vermagerd en dan gelijk aan de slag om voor opvolging te zorgen. Het is en blijft een bijzonder verhaal. 

De noordse sternen die hier bij ons broeden zijn de meest Zuidelijk broedende noordse sternen. Er zijn noordse sternen die in IJsland en het Arctisch gebied broeden en, als je dat zo mag noemen, overwinteren op de Zuidpool. 

parende visdieven

Twee keer per jaar de halve wereld overvliegen alsof het niets is. En met die wetenschap kijk je toch met heel veel respect naar deze vogels. En ik kijk met extra veel respect naar dit ene koppel, omdat ik ze al zeker drie jaar achterelkaar op die exacte vierkante meter zie broeden. Het moeten elk jaar wel dezelfde noordse sternen zijn.

Rond deze nestplaats was nog veel meer broedactiviteit te zien. De visdieven, die een grote overmacht van aanwezige sternen uitmaken, zijn deels al aan het broeden en deels nog aan het baltsen. Prachtig om te zien en al die activiteiten worden omlijst met een enorm gekrijs. Waar zangvogels de mooiste liedjes zingen, laten sternen een soort vals, door merg en been trekkend, gekrijs horen. 
baltsende dwergsternen
En alsof het nog niet genoeg is, worden de visdieven en noordse sternen vergezeld door dwergsternen. Deze laatste sternen soort is nog maar net teruggekeerd en die zijn nog niet verder gekomen dan baltsen, de zorgvuldig geplaatste danspasjes, de mooie kop gebaren en knikjes moeten het afmaken voor de vrouwtjes. De komende weken wordt het daar op het schelpeneiland een drukte van jewelste.

Het schelpeneiland is voor al die sternen de ideale broedplaats. Sowieso omdat het een eiland is en predatoren daar niet bij kunnen komen en de schelpen ondergrond zorgt voor een maximale camouflage van de nesten met eieren. 

Wil je meer weten van deze wereldreizigers, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/noordse-stern

donderdag 11 mei 2023

Fluitende fluiters.

mijn 2e fluiter
De fluiter stond alweer een paar jaar op het "verlanglijstje" maar het kwam er maar niet van om hem te gaan (be)zoeken. Deze zanger, zijn naam zegt het al, heeft een kenmerkend fluitje en met wat geluk is hij op basis van die zang wel te vinden. Zien doe je hem niet makkelijk maar dit is de uitgelezen tijd om het  op te zoeken want er zit nog maar weinig blad aan de bomen en dan kun je nog weleens een glimp van hem opvangen.

Het probleem van dit vogeltje is dat hij in dit deel van het land niet of nauwelijks voorkomt. Je moet echt naar de Oostelijke helft van ons land. Zeg maar in het gebied rechts van Goirle in het Zuiden tot Bakkeveen in Friesland om het maar eens simpel te zeggen. 

fitis, de dubbelganger van de fluiter
En om op goed geluk die kant uit te rijden om de fluiter even op de lijst bij te schrijven was ook geen optie want er zijn niet zo heel veel broedparen in ons land. En daarbij komt ook nog eens dat de aantallen jaarlijks wat afnemen, net als bij zoveel vogelsoorten. Geen geringe opgave dus om zomaar op fluiter expeditie te gaan. 

Als de fluiter over een paar weken stopt met zingen, zou je hem dus op basis van uiterlijke kenmerken moeten determineren maar daarvan kan ik zeggen dat alleen geoefende vogelaars dat voor elkaar krijgen. Ten eerste zitten ze zo verscholen dat je ze niet vindt en als je er dan een bij toeval vindt, zit hij geen seconde stil en daarbij lijken ze ook nog eens als twee druppels water op een tjiftjaf of fitis. Lekker makkelijk allemaal.
tjiftjaf, nog zo´n dubbelganger
Mijn fluiter expeditie was in tweede instantie pas succesvol en nog eens goed ook. Op de zoektocht van afgelopen week kwamen we er maar liefst drie tegen. Dat had ik die ochtend trouwens niet gedacht want meestal ben ik net te laat als er iets bijzonders is waar te nemen. De tweede fluiter van die ochtend liet zich, dankzij het weinige blad aan de betreffende boom, nog eens goed zien ook. 

De fluiter komt nog maar met een kleine tweeduizend broedparen voor in Nederland en voor de serieuze aantallen moet je eigenlijk op de Veluwe zijn. Niet zomaar ergens op de Veluwe, nee de fluiter heeft een voorkeur voor beukenbos met niet teveel ondergroei. Ze broeden op de grond en dat is bijzonder want je verwacht ze toch eerder in bomen of struiken. Maar ja de graspieper, om er nog een te noemen is ook een zangvogel en die broedt ook op de grond. Behalve het zien en horen van de fluiter heeft dit vogeltje mij ook weer wat geleerd over zijn bestaan.

Wil je meer weten van deze Oost Nederlandse vogel, klik dan op de link:
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/fluiter

maandag 8 mei 2023

Eenzame visarend.

17 apr. jl, vol verwachting klopt zijn hart
In de Biesbosch zijn de meeste visarenden op een na wel gearriveerd. Het vrouwtje van het boomgatnest is nog steeds niet terug en men denkt dat de vogels is gestorven of een andere partner gevonden heeft. Het mannetje blijft zijn best doen om het nest optimaal in conditie te houden. Takken slepen en stofferen tot hij een ons weegt lijkt het wel. 

Het is inmiddels een groot en comfortabel nest geworden maar het ziet ernaar uit dat hier verder niets meer gaat gebeuren. Heel jammer want het was een zeer succesvol koppel visarenden die de eer hadden om het eerste Nederlandse broedpaar ooit te zijn. Ze waren daarna ook zeer succesvol want jaarlijks werden drie jonge visarenden groot gebracht.
18 aug 2022, drie jonge visarenden
Vanuit de Biesbosch is de populatie Nederlandse visarenden aan het groeien. In de Biesbosch zitten nu nog drie broedparen en aan de rand van de Veluwe zit ook voor het tweede jaar een broedpaar. De Biesbosch visarenden waren vorig jaar goed voor 9 jonge visarenden en mogelijk vormen die de basis voor de toekomst van een groeiende Biesbosch populatie.

Maar jammer blijft het wel natuurlijk als het mannetje dit voorjaar zonder vrouwtje blijft. Hij doet wel dagelijks moeite een overtrekkend of jong vrijgezel vrouwtje te verleiden maar erg succesvol is hij nog niet. En ik vraag mij af wat er dan volgend jaar gaat gebeuren. 
7TG, de weduwnaar?
Als hij dit jaar alleen blijft, komt hij dan volgend jaar weer gewoon terug naar het nest om opnieuw een poging te wagen of trekt hij dan gewoon weg en beproeft hij dan zijn geluk elders?

Het ander koppel visarenden in de Brabantse Biesbosch heeft een nest op de hoogspanningsmast van spaarbekken de Gijster maar of dat koppel wel tot broeden komt is mij nog niet duidelijk. Ze zijn in ieder geval wel met zijn tweeën. 

Wil je meer weten van deze Biesbosch iconen, klik dan op de link:
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/visarend

donderdag 4 mei 2023

Jonge zeearenden?

alweer jaren de vaste stek van de zeearend
Wat de visarend bij het Boomgat in de Biesbosch dit jaar allemaal meemaakt is de zeearenden van de Brabantse Biesbosch bespaart gebleven. Zij zijn begin van dit jaar begonnen een nieuw en waarschijnlijk succesvol broedseizoen. Zij hadden geen last van canadese ganzen die het nest hadden gekraakt en als ze dat wel hadden gedaan, hadden ze gediend als een mooie aanvulling op de maaltijd van die dag. Ook hadden ze geen last van eieren etende boommarters en ook die hadden als lekkere snack gediend als hij door de zeearend in het nest betrapt was,

pa zeearend op de uitkijk naast het nest
De zeearenden hebben al weer enkele jaren op rij een prima nest, goed verscholen en op een gepaste afstand van de waterwegen in de Biesbosch waardoor ze ook geen last hebben van voorbij varende bootjes.

Tijdens de broedvogelinventarisaties, ga ik altijd even kijken of er bij het zeearendennest iets interessants te zien is. Op gepaste afstand natuurlijk want je wilt ze niet verstoren. Vanaf de dijk van een rietpolder kun je precies tussen de bomen doorkijken en heb je redelijk zicht op het nest. Dat zal vanaf deze week wel verleden tijd zijn want het blad groeit met deze dagen erg snel waardoor er een mooi groen gordijn voor het nest geschoven wordt. Zo ontstaat de broodnodige privacy en kunnen de jonge zeearendjes een onbezorgde jeugd in het nest hebben.

22 mrt 2022 overvliegende zeearend
Vorige maand kwam ik met het bootje bij de rietpolder aan toen ik de zeearend voor het eerst heel luid hoorde roepen. Een hard, iet wat traag kekken wat enigszins te vergelijken is met een op lager toerental afgedraaid haviken geluid. Het klinkt lager en trager maar wel harder. Die hele vroege ochtend, het was nog maar net licht, werden de vogelzang overstemd door deze mannetjes zeearend. Een magisch moment want dit is natuurlijk geen alledaagse gebeurtenis.

We zijn nu weer een paar weken verder en het moment van het uitkomen van de eieren is daar. Het zou zelfs al gebeurd kunnen zijn en zitten ze al te bedelen in het royale nest. Ik wed dat ik daar ook in kan liggen en dan nog niet eens krap, maar redelijk comfortabel. Over niet al te lange tijd vliegen over de Biesbosch een of twee jonge zeearenden. Een spannende tijd en een kroon op al het werk van de natuur beschermers van de Biesbosch.

Wil je meer weten van de grootste Biesbosch vogel, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/zeearend

maandag 1 mei 2023

Vliegenvanger maakt het bont.

nest van dit jaar, 25 apr
Hooguit een paar weken terug na een lang verblijf in Afrika is de bonte vliegenvanger al druk met nestelen. Je zou denken dat die vogels na zo'n lange reis een flinke tijd nodig hebben om uit te rusten, aan te sterken en daarna pas tijd te steken in het broedseizoen maar niets is minder waar. Ze zijn amper terug en beginnen direct met de "voorbereidingen". Dat betekent, territorium kiezen, zingen, partner vinden en dan een geschikt nest kiezen. 

Voor de vrouwtjes is het niet anders alleen zingen die niet maar moeten wel voldoende in conditie komen om een nest eieren te produceren en uit te broeden. En al dat werk in amper twee weken. Een vogeltje gaat dan wel fluitend door het leven maar onderschat het niet.

Afgelopen week zag ik de ene bonte vliegenvanger na de andere druk in de weer. In de bossen zijn ze nu zo nadrukkelijk aanwezig dat je er bijna over struikelt. Dat was naar mijn idee jaren geleden toch wel anders. 
De soort was destijds niet zo algemeen dan nu. In de  afgelopen twintig jaar is de soort met maar liefst 50% toegenomen en komt nu ook steeds verder Westelijk van ons land voor. Hier in de bossen is dat goed te merken want zo´n tien jaar geleden zaten ze hier niet. En in de kustprovincies komen ze nog niet voor.

Vlakbij het spoor in Dorst, aan de rand van het bos staat een rijtje huizen en precies aan de rand van het bos broedt al jaren een bonte vliegenvanger in een nestkastje. Of dit ook al jaren dezelfde vogel is weet ik niet want zo heel oud worden deze vogels nou ook weer niet. Maar wie weet is dit een taaie rakker die het al jaren goed weet vol te houden en als dat zo is, staan er al heel wat vlieguren op de teller.

En wat ik ook zo bijzonder aan dit beestje vind, is dat ze vanaf eind juli alweer vertrekken. Ze brengen dus meer tijd in het Zuiden door dan dat ze hier verblijven. Ruim vier maanden in ons land en de overige acht maanden van het jaar zitten ze in Afrika of zijn ze onderweg van en naar ons land.

Wil je meer weten van deze kleine wereldreiziger, klik dan op de link+
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bonte-vliegenvanger

vrijdag 28 april 2023

April graspieper maand

een van de twee ouders, 21 april 2023
April is niet alleen de grasmus maand maar ook de graspieper maand. Maar er zit een enorm verschil in waarop de beide vogels waarvan hun naam met gras begint, de grasmaand april beginnen. Daar waar de grasmus nog maar net is gearriveerd, is de graspieper al veel verder in het broedseizoen. 

Ik zag afgelopen week de eerste graspiepers al met voedsel slepen en dat betekent dat de jongen uit het ei zijn gekomen en schreeuwen om eten.

mannetje of vrouwtje met voedsel
Het weer zit graspieper ouders echter niet echt mee. De insecten vliegen niet veel met dit koude regenachtige weer dus moeten de graspiepers hard werken om voldoende voedsel voor de jongen te vinden. Als de jongen nu al uit zijn betekent dat de leg begin deze maand is begonnen in een tijd dat de grasmussen nog onderweg waren van Afrika naar hier. Op de foto's het mannetje en het vrouwtje met voedsel. Ze zaten vlak voor mij te alarmeren wat betekent dat ik dicht in de buurt van het nest stond.

graspiepernestje 9 mei 2020 Goeree
(waarschijnlijk de 2e leg)
De grasmussen arriveren vanaf half april en de graspiepers komen een maand eerder al aan en starten eind maart al met broeden. En die laatste zit dus nu al met jongen in het nest, terwijl de mannetjes grasmussen hun territorium nog moeten innemen en nestjes moeten bouwen.

De graspieper nesten worden trouwens op de grond gemaakt meestal tegen een flinke graspol aan zodat het overhangende gras een natuurlijke schuilplaats oplevert. Ik vond een paar jaar geleden zo'n nestje omdat het vrouwtje op het allerlaatste moment pas opvloog en ik bijna over het nestje struikelde. In het nestje lagen vijf eitjes en dat is geloof ik ook het maximum. De grasmus maakt de nestjes niet op de grond maar in de dichte begroeiing van bijvoorbeeld bramenstruiken.

Wil je meer weten van deze mooie grondbroeder, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/graspieper

maandag 24 april 2023

April grasmus maand.

net gearriveerde grasmus op 22 april
April is niet alleen de grasmaand maar ook de grasmus maand. Vanaf half april kun je ze verwachten dan arriveren ze hier na een pittige tocht uit Afrika. Afgelopen donderdag de eerste in Ouddorp en afgelopen zaterdag de ene grasmus na de andere grasmus op mijn wandeling door de Bleeke Heide. 

Ik zag een paar mannen flink knokken om een struikje dat tussen de bramenhaag stond. Een prachtige zangpost met volop dichtbegroeide nestgelegenheid er omheen. Een vrouwtje zou direct voor de man kiezen die hier de scepter zwaait. De mannen zongen allebei tussen de knokpartijtjes door en zaten elkaar continu achterna.

wat verderop, ook op 22 april
En dat waren niet de enige grasmussen op deze vroege wandeltocht, ik schat dat er minimaal vijf grasmussen een plekje aan het zoeken waren en ik vermoed dat die grasmussen zelfs die nacht gearriveerd waren. Je kon goed zien dat ze nog geen vast territorium ingenomen hadden en zoekend waren. 

Ze vlogen flinke stukken heen en weer en zongen vrijwel direct op de plek waar ze even gingen zitten. Ik heb dit schouwspel een tijdje gadegeslagen en ik kon duidelijk vaststellen dat ze nog vast territorium hadden ingenomen. Volgens mij een erg stressvolle periode vlak nadat je vele duizenden kilometers hebben gevlogen. We moeten dit niet onderschatten. 

Er zat zelfs een grasmus bij, die zoals het even leek, met mij meevloog. Steeds een struikje vooruit vliegen, in een struikje gaan zitten en direct weer zingen en dat patroon herhaalde zich een tijdje. 

Als je nu een week later daar gaat kijken zijn ze veel minder beweeglijk en zitten dan vooral in het kleine boompje of struikje te zingen dat net wat boven de bramenstruiken uitsteekt. Ze blijven heel deze periode op hun stekje en als je eind juli, begin augustus bij deze plekken gaat kijken, kun je makkelijk drie, vier, vijf bedelende jonge grasmussen zien. Je hoort dan veel alarmroepjes en ziet de jongen heen en weer fladderen. Een mooie tijd en aanrader.

Wil je meer weten van deze mus die geen familie is van de huismus, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/grasmus

donderdag 20 april 2023

Actieve buurtsperwer.

de heerser van de buurt
Wekelijks en soms ook wel vaker zie ik de buurtsperwer boven de wijk patrouilleren. Hij vliegt dan over de rand van de wijk en de polder. Regelmatig liggen her en der in de wijk hoopjes veren en soms ook een dode vogel. Het is vrijwel zeker het werk van de sperwer die hier in de wijk met harde hand regeert. Soms scheert hij laag over de tuin heen en jaagt alle vogels schrik aan. Het is ook al verschillende keren gebeurd dat er hoopjes veren in de tuin liggen en ik herken er dan een mees of mus in. 

Gisteren gebeurde het weer alleen nu bleef de heerser van de wijk op het grasveld zitten en demonteerde vakkundig de gevangen mus. Hij was onverschrokken bezig en liet zich niet door mij van zijn gevangen trofee verjagen. 

plaats delict
Na verloop van tijd toen toch wel de meeste veren uit het beestje waren getrokken vloog hij op met zijn vers geplukte maaltje. Die gaat hij vast ergens op een rustige plek oppeuzelen dacht ik nog.

Wat verderop in de wijk meer richting de sportvelden zie ik ook wel eens een havik jagen en die houdt er een soort vergelijkbare methode op na. De grens woonwijk/polder/sportvelden zijn dus erg aantrekkelijk voor deze snelle roofvogels. 

als je nog een plukker zoekt?
Als deze vogels laag over de wijk scheren is het soms lastig te zien wie van de twee soorten het betreft. De sperwer met zijn lange rechte staart of de havik met zijn afgeronde staart? Een vrouwtje havik of mannetje sperwer is dan nog wel het makkelijkst want de havik vrouw is echt een reuzin vergeleken bij de mannetjes sperwer maar daar tussenin, mannetje havik of vrouwtje sperwer is lastiger. Die laatste twee zijn bijna even groot en dan komt het aan op de details. 

Wat verderop in de wijk, zo net tegen de sportvelden en polder aan vind ik nogal eens geslagen houtduiven en dan is het wel duidelijk dat het de havik is geweest die dat gedaan heeft. Een houtduif is te groot voor een sperwer, die houdt het bij mezen, mussen en hooguit een spreeuw. Terwijl de havik makkelijk een duif of zelfs een eend te grazen kan nemen.

Wil je meer weten van deze snelle tuinvogel, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/sperwer

dinsdag 18 april 2023

tafeleend nu op zijn mooist.

tafeleend, kan het nog mooier?
Het broedseizoen is ook voor veel eenden al begonnen. Het is zelfs zo, dat de wilde eenden al jongen hebben. Sommige eenden moeten nog beginnen en als ze dat niet van plan zijn kun je ze nog lang zien. De slobeenden zijn nu op doortrek en slechts een klein deel broedt hier. Ze houden van een nat agrarisch gebied en wordt dan ook tot de weidevogels gerekend. In de meeste delen van de Biesbosch zijn dan ook als broedvogel niet te vinden. 

De tafeleend is weer een ander verhaal. Ze broeden juist in biotopen zoals je die kunt vinden in de Biesbosch. De rietpolders zijn prima geschikt voor deze prachtige eend. 
Het is een van de lastigste eenden om te zien maar is ook een van de mooiste watervogels die je tegen kunt komen. In de Ruwen Hennip, een oude rietpolder in de Biesbosch, heeft een perfect leefgebied voor de tafeleend. Afgelopen week zaten in deze polder weer twee paar en een extra "reserve" man. 

Ik vind ze zo prachtige mooi en ze zijn misschien iets minder spectaculair dan bijvoorbeeld een slobeend of pijlstaart maar de kleurencombinatie en dat rode oog maken hem toch wel heel speciaal.

In de komende twee maanden kom ik nog regelmatig in deze oude rietpolder en kan niet wachten om een tafeleend met jongen te zien. Iets wat ik nog nooit eerder gezien heb. Alle tekenen zijn er om een mogelijk broedgeval vast te stellen denk ik dan.

Wil je meer weten van deze toch wel hele mooie eend ie mooi is door zijn eenvoud. klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/tafeleend

vrijdag 14 april 2023

Engelse- en rouwkwikstaart.

rouwkwikstaart, 13 apr 2023
In deze tijd waar veel vogels naar de broedgebieden vliegen maken ze nog wel eens tussenstop bij ons. En dan bedoel ik dat ze hier in Nederland ergens een tussenstop maken. Even wat eten en uitrusten en weer door. Op naar de broedgebieden die soms wel heel erg ver hier vandaan zijn. Noord Scandinavië en nog verder naar Rusland en Siberië is voor sommige zangvogels geen uitzondering. Deze twee kwikstaarten kunnen soms ook in ons land broeden.

Het is dan ook opletten geblazen om tussen al die vogels zo'n doortrekker te vinden. Tussen de witte kwikstaarten kan zomaar een rouwkwikstaart zitten en tussen de gele kwikstaarten kan zomaar een engelse kwikstaart zitten. Het zijn minuscule details die het verschil maken. De rouwkwikstaart is donkerder op de rug dan de gewone witte kwikstaart en als het een vrouwtje betreft is het kleurverschil minimaal te noemen. Dan moet je wel een kenner zijn om die details te te zien.

engelse kwikstaart, 6 apr 2023
Met de engelse kwikstaart is het niet anders. Sprekend een gele kwikstaart alleen is het grijze petje dan geel/groen en het lastige bij deze soort is dat hij in de trektijd in groepen gewone gele kwikstaarten verblijft. Ze trekken samen op en dan is het erg lastig om hem er uit te vissen. Temeer ook omdat gele en witte kwikstaarten erg beweeglijk zijn en vrijwel nooit langdurig stil zitten. Je moet snel de groep scannen en goed op de hoogte zijn de details.

Afgelopen week heb ik beide soorten gezien en de engelse kwikstaart met enige hulp kunnen determineren. Die kan wel eens wat dichterbij blijven want er zijn wel wat broedgevallen in Nederland bekend. Met wat geluk kun je ze in het Noorden de komende maanden nog wel eens tegenkomen. Hier bij ons roeden, is in ieder geval uitgesloten. De rouwkwik zou nog wel kunnen maar ik heb ze nog nooit buiten de trektijd ergens bij ons in de buurt gezien maar dat zegt natuurlijk niets. 

Als je een van deze zeldzamere varianten wil wil zien, maak je de meeste kans aan de kust.

maandag 10 april 2023

Er wordt al volop gebroed.

steenuil houdt de wacht(4 april 2023)
Voor heel veel vogels staat het broedseizoen op het punt van beginnen. En voor een flink aantal vogels is dat pas over een paar weken aan de orde want die vogels zijn nog onderweg van Afrika naar hier of ze moeten nog van hieruit vertrekken naar het hoge Noorden. Veel pas gearriveerde vogels zijn nog volop aan het zingen en baltsen en proberen de vrouwtjes het territorium in te lokken. Voor hen begint het de komende weken pas goed.

Maar een aantal vogels is inmiddels al begonnen en zitten zelfs al op eieren. Met name blauw reigers, aalscholvers en uilen zijn nu al bezig met broeden. De blauwe reigers en aalscholvers zijn koloniebroeders en zitten vlakbij elkaar op grote nesten en zijn niet te missen in het landschap.

13 uitgevlogen wilde eenden(2 april 2023)
De uilen zijn nu bezig en met wat geluk hoor je de bos-, kerk- en steenuilen 's-avonds en/of 's-nachts roepen. Bosuilen zijn iets vroeger dan de meeste andere uilensoorten en die hebben mogelijk al jongen in de nestholte liggen. 

De kerkuilen roepen nu flink en zitten nu nog op eieren. Die komen binnenkort uit en dan wordt het ook voor hen spannend. Zijn er genoeg muizen te vangen want het nest is als het goed is, gevuld met 5 tot soms wel 7 eieren. En als die uitkomen moeten al die hongerige snaveltjes wel gevoed worden. 
kerkuil, wildcam 6 april 2023

Steenuilen broeden nu ook en met wat geluk zie je die nu ook al overdag bij de nestkast zitten. Het mannetje zit buiten braaf de wacht te houden en is er klaar voor.

Sommige vroege ganzen en eenden zijn ook alweer klaar en daarvan zwemmen de jongen al rond. en in de Biesbosch zaten op 17 maart de grauwe ganzen al op volle nesten met eieren. EN dan heb ik het niet over 1 nest met eieren maar minstens 7 of 8 bezette nesten. Die zijn inmiddels allemaal al uitgevlogen en zijn deels opgegeten want zo gaat dat in de vogelwereld. 

donderdag 6 april 2023

Steeds meer pontische meeuwen.

2e kalenderjaar pontische meeuw

Voor veel mensen zijn meeuwen gewoon meeuwen, niets meer en niets minder. Je er verder in verdiepen is een onbegonnen zaak. Niet echt interessant en het kost veel teveel tijd om je al die details eigen te maken. Zelfs met de uitstekende gids, "meeuwen in Nederland" blijft het een klus om de soorten en jaarkleden te onderscheiden. Het klinkt niet echt bemoedigend als ik dit zo beschrijf maar zo is het in het begin wel. Na verloop van tijd, met veel volharding of noem het eigenwijsheid kan er zo af en toe een stapje gezet worden in de kennis van de meeuwenwereld. Geloof niet dat je dat "even" in een of twee jaar doet, het kost gewoon meer tijd.

adulte pontische meeuw
Als je dan weer eens een klein stapje in je meeuwenkennis gezet hebt, voelt dat een grote overwinning. Afgelopen maandag zette ik weer een klein stapje in de herkenning van pontische meeuwen en de daarbij behorende jaarkleden. De meeuwen werden vergezeld door kleine- en grote mantelmeeuwen in verschillende kleden(adult en 4e kalenderjaar), adulte zwartkopmeeuwen, 3e kalenderjaar zilvermeeuwen en heel veel kokmeeuwen. Een mooi assortimentje meeuwen zogezegd.

1e kalenderjaar pontische meeuw
Ik hoopte nog dat ook een geelpootmeeuw van de partij zou zijn maar dat was helaas niet zo. Ze zitten overigens wel in de Hardenhoek. Daarbuiten kun je het eigenlijk wel vergeten want verder dan daar komen ze niet. Meldingen van daarbuiten bekijk ik dan ook met veel argwaan. Vaak wordt op basis een of hooguit twee kenmerken bepaald dat het een geelpoot is, terwijl alles moet kloppen. Dus meestal zijn het missers.

De pontische meeuw is goed te herkennen aan het lange lichaam, hoog op de poten, lange snavel zonder "gonyshoek"(het bultje aan de ondersnavel), een enigszins afgeplatte voorhoofd en donkere oog.

Wil je meer weten van deze bijzondere meeuw, klik dan op de link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/pontische-meeuw

maandag 3 april 2023

Zo gewoon en toch bijzonder.

24 mrt 2023 mogelijk Scandinavische vogel
Graspiepers zijn er bijna het hele jaar wel. In de winter flink minder want onze graspiepers zijn dan weg. Toch blijven hier onder andere Scandinavische graspiepers overwinteren en dat gaat ze volgens mij goed af. Nu zijn de winters ook niet zo streng dus de overlevingskansen zijn dan ook goed. 

In de winter vallen ze niet zo op en moet je toch goed de akkerrandjes of de waterkant afspeuren om ze te zien. Begin oktober trekt de grote hoop graspiepers vrijwel tegelijkertijd weg en heb ik ze massaal weg zien trekken. Ploeterend tegen een sterke Zuidenwind vlogen ze op nog geen twee meter hoog voorbij om regelmatig neer te vallen in het hoge gras. Steeds kleine stukken vliegen en dan waar even rusten. Zo kom je er ook wel alleen duurt het wat langer. 

22 sep 2022 "onze" graspieper
In deze tijd lossen onze graspiepers de wegtrekkende Scandinavische graspiepers en waterpiepers af en nemen ze opengevallen stekken weer over. En wat is er dan mooier om de eerste baltsende graspiepers te horen en te zien? Samen met de veldleeuweriken zorgen ze, ondanks het frisse en natte weer voor het voorjaarsgevoel. De graspiepers zijn terug en dat willen ze laten weten ook. In de kleine natuurgenbieden bij ons in de buurt zoals de Vughtpolder, Zonzeel, Bleeke Heide zitten nog flinke populaties en zorgen ze samen met de veldleeuweriken voor de muzikale omlijsting van de prachtige gebieden.

De graspieper is samen met de rietzanger, heggenmus en kleine karekiet een waardvogel voor de koekoek. Je kunt er dan ook niet genoeg van hebben want die koekoeken zetten de stand van de waardvogels flink onder druk. 

Wil je meer weten van deze zingende parachutist, klik dan op de \link;
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/graspieper
7