Weer een witoogeend.

man witoogeend(dec 2023)

De witoogeend die in de Waterakkers bij Teteringen zit, zit hier alweer een kleine twee weken. Net als in 2022 toen zat hier ook een witoogeend. Ik vermoed dat het dezelfde vogel betreft. Ik heb de foto's van de twee waarnemingen eens naast elkaar gezet en kan eigenlijk geen verschillen ontdekken. Nu kan dat sowieso een onmogelijke klus zijn want heel veel vogels zien er 100% hetzelfde uit. Maar dat uitgerekend hier twee jaar achter elkaar een vrij zeldzame eend neerstrijkt is wel heel toevallig.

De witoogeend in de Waterakkers is een volwassen man en dat is te zien aan zijn witte oog. Een vrouwtje witoogeend heeft een donker oog en dat heeft deze eend dus niet. Het is wel een lastig beestje om er zo even uit te pikken want hij zit in een groep kuifeenden en lijkt zo in de gauwigheid of op het eerste gezicht in net Nederlands, op een vrouwtje kuifeend. Hij mist dan wel de kuif en is iets roodbruiner gekleurd maar op grote afstand is een vergissing dan zo gemaakt.

man witoogeend(feb 2022)

Witoogeenden broeden niet in Nederland en overwinteren hier ook niet. De enkele witoogeend die in de winter hier te zien is, is een dwaalgast. Het gaat om slechts enkele exemplaren per winter. Het is dus des te bijzonder dat er eentje nu alweer voor het tweede jaar hier in de buurt zit. Over het algemeen zijn het erg schuwe beesten maar deze eend is inmiddels aardig gewend aan mensen en blijft rustig op het water dobberen maar wel op gepaste afstand.

Witoogeenden moet je echt een flink stuk oostwaarts zoeken. In Oost Europa, Noord Afrika(waar ze overwinteren) en Azië komen ze voor. Bij ons gaat het om enkele exemplaren per jaar en ooit en dan heb ik het over 2010 heeft er eens een keer eentje bij ons in Nederland gebroed. Dus nogmaals, het is bijzonder leuk om er een zo dicht bij huis te kunnen zien.

Wil je meet weten van deze bijzondere eend, klik dan op de link;

https://nl.wikipedia.org/wiki/Witoogeend

De kollen zijn weer geteld.

kolganzen uit de Biesbosch

In december en januari worden in de Biesbosch alle ganzen en zwanen geteld. En elke telling is weer bijzonder. Zodra het ook maar een heel klein beetje licht wordt vertrekken alle ganzen vrijwel tegelijk uit de Biesbosch naar de agrarische gebieden om de Biesbosch heen. Op dertien punten rond de Biesbosch staan teller en worden alle vertrekken de vogels nauwkeurig geteld. Dat valt niet mee want ze vertrekken tegelijkertijd alsof iemand ergens in de Biesbosch een starschot geeft. De grote hoop van die ganzen zijn kolganzen en grauwe ganzen.

overvliegende kolganzen bij Lage Zwaluwe

De kolganzen zijn alleen hier in de winter net als de toendra rietganzen en een deel van de brandganzen. Een flink deel brandganzen blijft ook hier en broedt zelfs hier, ook in de Biesbosch. De grauwe ganzen blijven bijna allemaal hier en broeden hier ook op grote schaal. Die groep wordt steeds maar groter en groter.

De aantallen ganzen tijdens telling verbazen mij elke keer weer. En ik snap ook wel dat de boeren niet echt blij zijn met die grote groepen vogels die al het gras opeten en de boel bevuilen met mest. Dit grasland moet in het voorjaar het voedsel voor de koeien produceren en daar hoort geen stront in te zitten. De laatste telling van twee weken terug was weer spectaculair en ook deze keer stond de kolgans weer met stip op een. Die ochtend werden op de 13 telpunten 62.776 kolganzen geteld. Maar landelijk zijn het bijna een miljoen overwinteraars!

De kolganzen vliegen vanuit de Noordwaard en de `natte Biesbosch`, inclusief de spaarbekkens zowel naar het noorden als naar het zuiden. Ruim de helft van de groep kollen vliegt vanuit de Sliedrechtse richting het noorden. De rest vliegt vanuit de Dordtse ook noordwaarts en de rest, ongeveer een kwart komt bij onze telpost over. Het is dan altijd wel even aanpoten want zoals gezegd besluiten ze vrijwel tegelijkertijd om uit te vliegen.

Na de tellling als ik dan naar huis rijdt, zie ik ze overal in de stoppelakkers en weilanden zitten. Druk gras etend en alert staan ze in het veld. Even stoppen om ze te fotografen is lastig. Bij het minste of geringste vliegen ze op en dat wil je niet. Het is belangrijk dat de vogels in relatieve rust de winter doorkomen en voldoende energie sparen om sterk genoeg de terugreis te kunnen aanvaarden. Voor de grauwe ganzen speelt dat niet. Het aantal kolganzen wat we nu geteld hebben is in lijn met vorige tellingen en met nog een telling in januari te gaan zit ook dit tel seizoen er weer op.

Wil je meer weten van deze echte wintergast, klik dan op de link:

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kolgans

Zwervende geelgorzen.

geelgors

De geelgorzen die ik nu zie, zijn echte zwervers want in het hele vroege voorjaar zijn ze hier weer weg. Broeden doen ze uitsluitend in het oosten van ons land. Je moet dan een lijn trekken van Den Bosch naar Assen en ten oosten van die lijn broeden de geelgorzen. Lastig in het voorjaar want dan moet je toch een aardig stukje oostwaarts om ze te zien en te horen zingen.

En dan te bedenken dat ze ooit in heel Nederland voorkwamen en ook tot broeden kwamen, Jammer dat alle kleinschalige akkerlanden met zijn houtwallen en singelde met de ruilverkaveling verdwenen zijn. Die efficiency slag in de landbouw uit de tweede helft van de vorige eeuw heeft de natuur en biodiversiteit geen goed gedaan. Er is veel onherstelbare schade aangericht en dat is geruisloos en geleidelijk aan gebeurd. 

de drie soorten bij elkaar

De laatste paar jaar snapt men dat we de verkeerde weg zijn ingeslagen en nu wordt enigszins wanhopig geprobeerd om de schade te repareren. Het gaat veel te traag en veel te vrijblijvend mede dankzij een prutsende overheid met veel nitwits aan het roer die maar wat kletspraat uitkramen, maar dat terzijde.

De geelgorzen kwamen vroeger ook hier bij ons in de buurt voor en ik heb nog eens diep in mijn schriftjes gebladerd en kon nog twee waarnemingen van een geelgors terugvinden. Een daarvan was in de Oranjepolder in het voorjaar van 2010. Jammer genoeg heb geen foto van deze vogel gemaakt. Afgelopen maandag zag ik nog een mooi clubje van zes geelgorzen. Dit zijn dus zogezegd zwervers uit het oosten. Ik schrok van het aantal broedparen wat we nog in Nederland hebben. Met een kleine 24.000 broedparen is het wel op dus dat ziet er niet zo best uit.

afgelopen maandag

De geelgorzen van afgelopen maandag foerageerden op een met kruiden en bloemen ingezaaide akker, Vooral kleine zonnebloemen stonden hier volop waardoor ook veel groenlingen, putters en vinken in het gebied zaten. En het kan niet anders zijn dan dat de sleutel is om deze soorten te behouden. Daarnaast hebben al deze soorten ook nog singels en houtwallen nodig. De geelgorzen zien er ook nu nog prachtig uit maar als je de mannetjes in april ziet, knalt die gele kleur je tegemoet. Nogmaals jammer dat ik hiervoor een stukje moet rijden want hier in de regio zijn ze uitgestorven.

Wil je meer weten van de kanarie van de lage landen, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/geelgors

Bontjes in het binnenland.

bonte strandloper in winterkleed

Tijdens de watervogel telling in de Biesbosch in de Noordwaard werden ruim 751 bonte strandlopers geteld. En wie weet hoeveel er nog onopgemerkt verspreid in het gebied zaten. Daarbij moet overigens gezegd worden dat twee belangrijke gebieden in de Noordwaard door onze tellers niet meegeteld werden. Die worden door andere tellers geteld en wie weet hoeveel bonte strandlopers zij nog hebben geteld. Ik vermoed dat het aantal tot wel 1.000 bonte strandlopers op kan lopen.

De bonte strandloper is een kustvogel, een vogel die in de winter vooral op de Wadden en in de Delta te vinden is.

foeragerende bonte strandlopers

Volgens de geleerden is dit geen vogel die vaak in het binnenland te zien is maar daar denk ik sinds dit weekend wel anders over. Elke winter zien we tijdens de telling wel wat bonte strandlopers maar nooit in dit soort aantallen. Wat hiervan de reden is, weet ik niet. 

De weersomstandigheden waren hier absoluut geen bepalende factor dat die bontjes landinwaarts waren getrokken. Het was al een paar dagen vrij rustig, weinig wind, geen regen en geen extreme kou. De enige reden die mij zo te binnenschiet, is voedseltekort aan de kust waardoor ze hun geluk verder landinwaarts beproeven. Of je moet zeggen dat de Biesbosch een onderdeel uitmaakt van de Delta dan klopt het ook nog maar ik denk dat dat niet zo is.

bonte strandloper deels in zomerkleed

De bonte strandlopers hebben nu vrijwel allemaal hun winterkleedje aan en je ziet amper nog sporen van hun zomerkleed waardoor de grote groepen dicht opeengepakte bontjes eerder grijswitte vlekken in het overwegend donkere landschap zijn. Ze trekken zo wel de aandacht en als ze opvliegen is dat een prachtig schouwspel. 

Net als spreeuwen wenden en keren ze als groep soepeltjes door de lucht. De witte onderkanten lichten tijdens dat heen en weer vliegen mooi op. Ze zoeken op de slikjes in de Oude Dooijemanswaard het gezelschap van de kieviten op. Lekker veilig met z'n allen bij elkaar blijven want de Noordwaard is geen veilig gebied voor deze kleine vogel. Kiekendieven, slechtvalken en zeearenden domineren het gebied en zorgen voor constant gevaar. Vogels vliegen om de haverklap op om na een paar onrustige rondjes vliegen het slikje weer op te zoeken. Ik vermoed dat dit ongewone fenomeen nog wel even te zien zal zijn. 

Wil je meer weten van deze enigszins ongewone Biesboschvogel, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bonte-strandloper

Een ppppparelduiker in de Biesbosch.

volwassen parelduiker in winterkleed

Een parelduiker in het binnenland tegenkomen, is niet iets wat mij vaak voorkomt. Meestal verblijven de parelduikers in de winter op zee en langs de kust en kun je ze daar nog weleens tegenkomen. Maar ook dan is het geen zekerheidje en moet je er echt goed voor op zoek gaan. De parelduikers zijn hier alleen in de winter en hebben dan hun onopvallende grijze winterkleed aan en dat ziet er een stuk minder spectaculair uit dan het zomerkleed. 

Afgelopen maandag had ik het geluk om een parelduiker in de Biesbosch te zien. De parelduiker was op een van de drie spaarbekkens in de Biesbosch volop aan het duiken naar voedsel. Lastig want hij zat zo meer onder water dan erboven. Een geduldwerkje om hem uiteindelijk te zien en te fotograferen.

de groep van 22 parelduikers

De laatste keer dat een parelduiker in de Biesbosch zat, is alweer vier jaar geleden en toen ben ik niet op de melding van deze vogel afgegaan. Deze keer heb ik niet geaarzeld en nadat ik een tip kreeg van de ontdekker, was ik snel ter plaatse en kon ik de vogel zien.

Meestal zie ik parelduikers aan de kust en soms heb je daar dan weleens te maken met een verrassing. Zoals in februari 2021 toen er een groep van maar liefst 22 parelduikers vlak voor de kant in het Grevelingenmeer dobberden. Ze zaten niet al te ver van de kant en lieten zich prima bekijken. En als ze zo goed te bekijken zijn, zie je pas hoe mooi deze duikers zijn. 

oog in oog met de parelduiker

De parelduiker van deze week was niet goed te bekijken en je kon gelukkig wel de specifieke kenmerken van deze vogel zien zoals de dikke dolkachtige snavel en witte dij vlek. Het langerekte lichaam en de houding van de kop zorgden ervoor dat ik met zekerheid kon zeggen dat het een parelduiker was. Jammer dat de vogel zo ver weg zat maar hij telde wel mee voor mijn Biesboschlijst. Altijd leuk.

Wil je meer weten van deze niet alledaagse duiker, klik dan op de link:

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/parelduiker

Een bokje schieten.

de Kwade Hoek op zijn mooist

Afgelopen dinsdag liep ik door de Kwade Hoek, het was een grijze dag die nog net droog droog bleef met een flinke nevel boven zee. Het zicht was redelijk en er stond weinig wind. Ideaal voor een flinke wandeling van ruim drie uur door het slikken-, schorren- en krekengebied. Heel dit gebied ligt buitendijks en dat betekent dat de zee hier vrij in en uit kan stromen. Ik loop hier altijd op laarzen want hier staat altijd water en dan hoef ik minder op te letten en kan ongestraft om mij heen kijken. 

In het Oosten ligt een uitgestrekte strook zand of strand die de naam strandhaak heeft en daar vliegen deze weken regelmatig sneeuwgorzen rond. Helaas heb ik die afgelopen week niet gezien maar dat komt nog wel een keer. 

een bokje

Vanuit de lage begroeiing van zeekraal en lamsoor vliegen regelmatig vogels op en hier zie ik de hele winter door wel veldleeuweriken en graspiepers opvliegen en de veldleeuweriken zingen eind januari alweer. 

Maar als het op vogels aankomt loop ik daar altijd in de hoop sneeuwgorzen, strandleeuweriken of bokjes te zien. Afgelopen dinsdag liep ik door een hele natte strook waar na een tijdje een watersnip opvloog. De watersnip vloog zigzaggend omhoog en vloog flink door en maakte daarbij regelmatig een krassend geluid wat ik van watersnippen ook ken.

de Zandhaak is kilometers lang

Na een metertje of honderd gebeurde weer iets dergelijks alleen nu herkende ik direct een bokje. Een kleine snip met kort staartje en een korte snavel. De vogel vloog pas op het laatste moment op en dook na dertig meter weer naar beneden en verdween zo in een flinke pol. Typisch gedrag van een bokje. Ze houden niet van vliegen en maken daarbij in tegenstelling tot de watersnip geen geluid. 

Wat mij ook opviel was dat het bokje een stuk donkerder in de vlucht is dan een watersnip. Die heeft meer lichte delen dan een bokje en dat was mij nog niet eerder opgevallen. Verder deed hij alles wat een bokje moet doen en toen ik de pol naderde waar hij was ingevlogen hoopte ik hem nog even te kunnen zien. Opnieuw vloog hij op maar nu van een metertje of twee verderop. Prachtig om te zien maar dit bokje schieten zat er niet in ook al had had ik mijn camera in de aanslag.

Wil je meer weten van dit mini snipje, klik dan op de link:

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/bokje

Willen we meer of minder groenlingen?

mannetje groenling

Een paar weken geleden vloog een grote groep groenlingen voorbij en dat was alweer een tijdje geleden dat ik dat mee heb gemaakt. De afgelopen paar jaar zag ik op de geijkte plekken minder en minder groenlingen. 

Bij de Bleeke Heide vloog in december 2020 nog een groep van meer dan 200 groenlingen rond. De jaren daarna werden dat heel snel minder vogels. Dat had niets te maken met de omgeving want die is onveranderd gebleven, sterker nog, die omgeving is alleen maar verbeterd. De ruige akkerranden, de bloemrijke stroken met zonne- bloemen zijn alleen maar robuuster geworden. Zoveel voedsel en bescherming kan alleen maar voor een positief effect op de wintergroep(incl. overwinteraars) groenlingen zorgen.

een boom vol groenlingen, december 2020 

Wat wel een mogelijke oorzaak van de spectaculaire afname van deze groenlingen kan zijn, is de ziekte `het geel`. Het geel is een vogelziekte die vooral bij duiven voorkomt en later ook bij groenlingen is vastgesteld. De ziekte werd enkele jaren geleden in Engeland en Zweden bij groenlingen aangetroffen en daar zijn toen veel vogels door gestorven. Mogelijk is de ziekte vanuit Engeland en Scandinavië bij onze groenlingen terecht gekomen. De ziekt wordt nog steeds bij zangvogels geconstateerd en is dus nog niet weg.

2 weken geleden op de Bleeke Heide

Ondanks dat de ziekte nog steeds voorkomt, zie ik wel wat meer groenlingen dan de afgelopen paar jaar en daar zitten natuurlijk ook flink wat overwinteraars bij. De groep groenlingen die nu bij de Bleeke Heide rondvliegt is ongeveer 50 vogels groot. Nog niet echt veel maar het gaat de goede kant op. Misschien is dat de goden verzoeken en maken we deze winter weer een fikse terugslag mee wat niet te hopen is. Dus als we wat te wensen hebben dan zijn het meer groenlingen.

Wil je meer weten van deze mooie groen/gele vinkachtige; klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/groenling

Zoute rotganzen.

een gewone rotgans

De enige gans die hier komt overwinteren en niet in het binnenland te zien is, is de rotgans. Jammer maar het is niet anders. Heel af en toe is een rotgans in het binnenland te zien en mij is dat tot nu toe pas een keer gelukt. Bijna tien jaar geleden, op 26 oktober 2014 zag ik in de Noordwaard in de Buiten Kievitswaard tussen een groep brandganzen een verdwaalde rotgans. Verder heb ik ze alleen aan de kust gezien. 

Zo ook afgelopen week. In de grasvelden achter de zeedijk en achter de duinen zijn ze vaak te vinden. En dat ze juist wat verder landinwaarts zitten is logisch want ze eten alleen planten die niet op zoute grond groeien zoals gras. 

      zwarte rotgans                 witbuikrotgans       

Je zou juist denken dat de rotganzen juist dicht bij de kust blijven omdat daar hun voedsel te vinden is maar ze eten juist geen zoute planten. En omdat ze dus "zoete" planten eten zou je ze juist verder in  het binnenland verwachten. Waarom dat niet is weet ik niet maar is opmerkelijk te noemen. 

De rotganzen komen helemaal van de Siberische toendra's naar hier gevlogen om de winter door te brengen. Ik blijf mij steeds verbazen over de afstanden die deze vogels twee keer per jaar vliegen. Heel veel van die wintergasten maken van die enorme vliegreizen. Maar het kan nog "erger" want de zwarte rotgans komt helemaal uit Arctisch Siberië, Noord Canada naar Europa en heel af en toe vliegt er een door naar Nederland. 

overvliegende rotgans

Daarnaast komt ook de witbuikrotgans naar ons land, oorspronkelijk uit Spitsbergen en Arctisch Canada en hier dus overwinterend. Ook weer in hele kleine aantallen en dat maakt het des te lastiger want omdat het er zo weinig zijn vallen ze  amper op. Je moet er speciaal voor op pad gaan en je focus op de afwijkingen in het verenkleed hebben. Ik zag deze ondersoorten, zie foto boven, in 2021 en 2022 in Zeeland. De witbuikrotganzen die ik vorig jaar zag was een mooie groep van 16 stuks die het wel een maand volhielden op een strekdam in de buurt van Breskens en zo vrij makkelijk te vinden waren. 

Wil je meer weten van dit kleine zwarte gansje, klik dan op de link:

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/rotgans

Nog een paar rietgorzen.

mannetje rietgors in winterkleed

In dit winterhalfjaar is het altijd wat lastiger om een rietgors te zien. De rietgors is een zogenaamde deeltrekker en dat wil zeggen dat niet alle rietgorzen in het najaar wegtrekken maar dat slechts een deel dat doet. Er blijven altijd nog wat rietgorzen achter al zijn dat er echt niet zo heel veel. Waarom een deel van de populatie naar het Zuiden trekt en een deel dat niet doet is mij niet duidelijk. 

Ik heb wel wat zoekwerk verricht maar kan er niet veel over vinden. Ook over aantallen is niet zoveel te vinden. Volgens SOVON zou ongeveer een derde of minder van de totale Nederlandse populatie blijven en de rest trekt weg. Tijdens deze trek vliegen ook nogal wat rietgorzen uit Noord Europa door ons land naar het Zuiden dus in oktober kunnen we tijdelijk wat meer rietgorzen zien.

vrouwtje rietgors

Afgelopen week zag ik op 22 november in de polder Lepelaar in de Biesbosch een van die overgebleven rietgorzen in een rietpluim zitten. In de rietpluimen vinden ze nog voldoende voedsel in de vorm van zaadjes en komen ze zo de winter wel door. 

Deze rietgors, een mannetje ziet er in dit deel van het jaar wel wat anders uit. De spierwitte kraag en scherp zwart afgetekende kop is nu bruin en dat maakt de vogel veel minder opvallend en lijkt zo ook wat meer op een vrouwtje. 

Het contactroepje is vaak de trigger om de rietpluimen goed af te speuren want dan is het beestje vaak wel ergens te vinden. Zingen doen ze voorlopig nog niet ook al zijn de rietgorzen vroege zangers en kun je ze begin maart al horen. 

rietgors in zomerkleed

Om een goed kans te maken op een waarneming van een winterse rietgors is de Biesbosch een van de plekken waar de kans vrij groot is. Met de uitgestrekte rietpolders en de vele rietkragen langs de watertjes, zijn hier volop plekken waar voldoende voedsel te vinden is en waar ook volop schuilgelegenheden zijn. Het is dan misschien wel een beetje saai of alledaags vogeltje wat ook nog eens geen spectaculaire zang heeft, het blijven toch interessante vogels om te spotten.

Wil je meer weten van deze deeltrekker, klik  dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/rietgors

Het hele jaar haviken.

volwassen havik

Een havik is een grote schuwe roofvogel maar hij is niet zo anoniem als hij zou willen. In de boswachterij Dorst hebben een paar koppels een vast territorium en als je maar vaak genoeg in de Boswachterij komt weet je ze wel te zitten. Want ook al denken ze dat ze anoniem in dit bos leven, maken ze te veel herrie om onopgemerkt te blijven, Haviken roepen veelvuldig, zeker in de vroege ochtend. Wat daar de betekenis van is weet ik niet maar het helpt wel om ze te vinden.

Als je dan wat dieper in de begroeiing komt kun je meestal het nest wel vinden. 

havik met twee jongen

En dat is geen klein nestje kan ik je vertellen. Jaar na jaar bouwen ze door en zo ontstaat een serieus nest waar de jonge haviken lekker veilig in rond kunnen wandelen. In Dorst heb je zeker drie territoria waarvan ik inmiddels twee nesten weet te zitten. Twee jaar geleden zag ik bij een van die nesten een jonge havik zitten. Ik hoopte op meer jonge vogels maar dat heb ik jammer genoeg niet kunnen vaststellen. Mogelijk is het bij dit koppel bij een jong gebleven. 

In ieder geval gaat het niet slecht met deze roofvogel want jaar na jaar zitten hier meerdere koppels. Ik weet niet goed waar de jonge vogels blijven, of die wegtrekken en ergens anders een eigen territorium veroveren. Ze zijn in ieder geval het hele jaar hier en dat is slecht nieuws voor de kleinere bosbewoners zoals eekhoorn, konijnen en vogels want die staan allemaal op het menu. 

Zo'n vijftig-zestig jaar geleden was dat wel anders toen de havik eigenlijk alleen maar voorkwam in grote stille natuurgebieden zoals de Veluwe. Vanaf toen is hij aan zijn opmars beginnen en nu leven er alweer een kleine tweeduizend broedparen in Nederland. Over een paar maanden als de baltsperiode weer aanbreekt is de Boswachterij een prima plek om de spectaculaire baltsvlucht van de havik te zien.

Ik kijk er nu alweer naar uit.

Wil je meer weten van de heerser van de Boswachterij, klik dan op de link;

 https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/havik

Naar de kust.

oeverpieper aan de kust(okt 2023)

Dit is de tijd om naast graspiepers en waterpiepers ook oeverpiepers te zien. Met die wetenschap in het achterhoofd ben ik extra scherp op aanwezige piepers in het binnenland maar vooral ook langs de kust want met name de oeverpiepers kun je langs de kust zien.Waterpiepers daarentegen vind je weer wat makkelijker in het binnenland.

Dat lijkt een makkelijk ezelsbruggetje maar schijn bedriegt. In beide leefgebieden komen ook graspiepers voor en een vergissing is dan snel gemaakt. Afgelopen week zaten aan de kust een paar oeverpiepers in een grote groep graspiepers en dan moet je toch goed opletten. Als je dan niet weet dat waterpiepers hier hoogstwaarschijnlijk niet zitten is een vergissing snel gemaakt. 

waterpieper in winterkleed

Want oeverpiepers en waterpiepers lijken sterk op elkaar. Zeker als de waterpieper in winterkleed is want dan komt het echt op de kleine details aan. Als de waterpieper nog een zweem van zijn zomerkleed heeft is het gelijk een stuk makkelijker want dan ziet hij er echt anders uit.

In winterkleed hebben de piepers veel overeenkomsten. Opvallend bij de waterpieper is de duidelijke lichte oogstreep die ver voorbij het oog doorloopt. Graspiepers en oeverpiepers hebben geen duidelijke oogstreep. 

Om het een beetje makkelijker te maken, houd ik drie onderdelen in de gaten, de oogstreep, de kleur van de poten en de strepen of tekening van het verenkleed. Waar de graspieper een duidelijke gestreept rug patroon heeft, hebben oever- en waterpiepers een veel egaler rugpatroon

graspieper

De poten van de graspieper zijn helder roze gekleurd daar waar de poten van de water- en oeverpieper donker gekleurd zijn. Verder zijn de oever- en waterpieper een stuk bleker dan de warm geelgroene graspieper. Alhoewel dat een spannende is want het licht en de plek verwarrend kunnen zijn.

Met een paar van die specifieke kenmerken kom ik er meestal we aan uit. Het is in de winter altijd opletten geblazen maar wel veel leuker als je precies weet wat de verschillende kenmerken zijn.

Wil je meer weten van de winterse oeverpieper, klik dan op de link; https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/oeverpieper

Kleine jager jaagt voorbij.

kleine jager op het strand van Texel (okt 2022)

Als de wind maar goed staat, dan is de kans een stuk groter om vanaf de zeedijk bij Westkapelle een jager te zien. Dit jaar is de kans op een grote jager uiterst klein omdat de vogelgriep gigantisch heeft huisgehouden in de broedgebieden van de grote jagers. Veel vogels zijn samen met hun jongen aan deze ziekte gestorven. Dat maakt het wel weer iets makkelijker om de voorbijvliegende jagers uit elkaar te houden. Een paar weken geleden zagen we daar bij de telpost een middelste jager voorbijvliegen en afgelopen donderdag zag ik verschillende kleine jagers voorbijvliegen. Ik hoopte stiekem nog op een kleinste jager want die prijkt jammer genoeg nog niet op mijn soortenlijst.

een kleine jager aan het werk

De jagers verraden hun aanwezigheid door achter meeuwen aan te jagen net zolang totdat die hun amper verteerde maaltijd uitbraken. Lekker makkelijk consumeren voor die jagers, ze hoeven zelf dus niet veel moeite te doen om vis of schelp- en schaaldieren te vangen. Ze blijven een meeuw eindeloos achtervolgen en de meeuw moet al zijn vliegkunsten uit de kast halen om zo'n jager van zich af te houden. Die jacht van de jager ziet er spectaculair uit en is ook prachtig om te volgen. Uiteindelijk geven de meeuwen het op en braken ze hun laatst genuttigde maaltijd ten einde raad uit. 

De drie kleine jagers die ik deze ochtend zag vliegen waren volgens mij juveniele vogels. Ze waren voornamelijk donkerbruin en hadden vrijwel geen lichte onderdelen. Alleen de witte vlakken op de vleugeluiteinden waren zichtbaar. 

jager op zee.

Een volwassen kleine jager heeft een lichte hals en borst/buik en alleen de bovendelen zijn donker gekleurd. De vogels zijn nu hier te zien omdat ze vanuit het arctisch gebied naar het Zuiden trekken. Deze maan zijn ze nog redelijk goed te zien maar dan is het toch weer voor een tijdje afgelopen. 

In het voorjaar, als de vogels weer terugkomen gebeurt dat veel anoniemer en zijn ze veel moeilijker waar te nemen. Ik denk dat ze dan verder op zee zitten en ook veel sneller doortrekken. Dat komt natuurlijk omdat de broeddrang in het voorjaar veel groter is dan de najaarstrek als het niet om broed territoria gaat.

Wil je meer weten van deze jager op zee, klik dan op de link:https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kleine-jager

Kleine mantels op pad.

adulte kleine mantelmeeuw

Hier in het binnenland zijn de meeste kleine mantelmeeuwen al vertrokken en om ze nog te kunnen zien is een reisje naar de kust een goed idee. Aan de kust en dan met name langs de zeedijk bij Westkapelle en net achter de dijk bij Noordervroon zitten nu nog genoeg kleine mantelmeeuwen. De komende weken vertrekken de meesten en wordt een waarneming van een kleine mantelmeeuw een zeldzaamheidje. Alhoewel er door de milde winters steeds meer vogels de gok wagen en hier blijven.

De zwartkopmeeuwen zijn op een paar vogels na al vertrokken, de dwergmeeuwen, vorkstaart- meeuwen en drieteenmeeuwen zijn nu op trek en van die laatste soort zijn er in de winter langs de kust altijd nog wel wat van te vinden. 

drieteenmeeuw op trek

Van de drie laatstgenoemde meeuwen is de drieteen in de winter hier nog wel het meest vertegenwoordigd. Afgelopen week heb ik vanaf de zeedijk bij Westkapelle behoorlijk wat drietenen en dwergmeeuwen langs zien trekken maar dat is nu wel ver gedaan. 

De kleine mantels zijn zover nog niet en het is nu ook heel leuk om tussen die meeuwen naar ringen te speuren. Daar zitten dan weleens meeuwen tussen met zwarte ringen met witte letters. Het gaat dan vaak om Noorse kleine mantelmeeuwen die meedoen met een onderzoek van de Universiteit van Kristiansand. 

Zo zag ik in april van dit jaar een geringde kleine mantel in Zeeland met zo'n Noorse ring. De witte letter-cijfercombinatie begon met een "J" en dat geeft aan dat hij in Noorwegen geringd is.

Noorse kleine mantelmeeuw

Afgelopen week zag ik wel een paar zilvermeeuwen met ringen, een met een groene ring en een met een gele ring maar ik kon ze maar gedeeltelijk aflezen. Soms zitten ze net iets de dik in de veren of staan ze net ongelukkig in een groep waardoor je niet alle letters en cijfers kunt aflezen. 

Wil je meer weten van deze deftige meeuw, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kleine-mantelmeeuw

Kanariepietje achter de duinen.

Europese kanarie

Tijdens de vogeltrek, die nu zo'n beetje op zijn eind loopt, trekken altijd wel een paar bijzonderheden Zuidwaarts. En dat gebeurt dan ook nog wel eens als ik in de buurt ben. Niet geheel toevallig natuurlijk maar ik pik zo altijd wel iets leuks mee. Dit jaar was dat in maart de Siberische waterpieper, in september de steppekiekendief en en afgelopen week dan de Europese kanarie.

De Europese kanarie kun je tijdens de trek in heel het land wel tegenkomen. Niet dat het er zoveel zijn maar ze trekken in een breed front over ons land. De ene keer worden ze in op een bouwterrein in Dordrecht gezien de andere keer ergens langs de kust. Nu is deze laatste plaats wel een kansrijke plek om een kanarie te spotten. 

opslagterrein Erika

Afgelopen donderdag zag ik de kanarie op het opslagterrein Erika van de gemeente Westkapelle. Er waren die dag daar twee kanaries gemeld dus de kans was redelijk groot dat ze daar nog zouden zitten want het was geen weer om naar het Zuiden te vliegen

Ik liep over het terrein, het waaide verschrikkelijk, en ik twijfelde of dit wel een goed moment was. In mijn ooghoek, op amper tien meter van mij vandaan zag ik een vogeltje een duindoornstruik invliegen die mooi in het vrije zicht bleef zitten. Het was overduidelijk een van de twee Europese kanaries. De kleur, ietwat geelgroenig, gestreepte borst en een driehoekig minisnaveltje maakte dit tot een 100% kanarie. Het verenkleed behoorde door de wat fletse kleur zeker toe aan een vrouwtjes kanarie.

onze sijs

Als je niet beter zou weten, had je hem ook voor sijs of een vage geelgors uit kunnen schelden. Ik stond veel te dichtbij en wist vrijwel zeker dat de vogel bij de eerste beste beweging van mij op zou vliegen. Toch probeerde ik voorzichtig mijn camera te pakken en nog net voordat ik een foto kon maken, dook hij diep de duindoornstruiken in om daarna niet meer tevoorschijn te komen. Helaas voor mij kon ik geen bewijsplaatje maken en moet ik het doen met het vluchtige oogcontact van dat moment.

De volgende dag ben ik nog even gaan kijken of er alsnog een foto inzat maar helaas dat was al helemaal uitgesloten. En man met twee rondrennende herders op het terrein zorgden dat mijn kansen tot bijna onder de nul procent waren gedaald. De Europese kanarie is denk ik ook doorgevlogen, op weg naar een betere plek voor de komende maanden.

Wil je meer weten van dit prachtige kanariepietje klik dan op de link;

Europese kanarie | Vogelbescherming

Het is goud wat er blinkt.

mannetje goudvink, 30 oktober

Er zijn meer goudvinken dan we soms denken. De laatste tijd valt mij op dat maar weinig Oosterhoutse vogelaars goudvinken melden op de site waarneming.nl. Heel veel andere vogels worden namelijk wel op de site gemeld. In de Boswachterij Dorst hoor je vrijwel altijd meerdere goudvinken roepen. En ja, zien is vaak een ander verhaal. Op de een of andere manier is deze opvallende vogel opvallend weinig te zien. Ze weten zich prima verborgen te houden en hun zachte, beetje futloze roepje valt ook niet op als je dat bijvoorbeeld vergelijkt met het roepje van de koolmees of boomklever. Deze laatste twee laten hun enthousiaste roepje al van verre klinken. Ik denk dat daardoor de fluisterroep van de goudvink niet voldoende de oorschelpen van de vogelaars binnendringt. 

vrouwtje goudvink

Afgelopen week hoorde ik opnieuw op meerdere plekken de nasale goudvinkenroep. Tijd om eens wat meer in de exacte locatie van het vogeltje te steken. Oren spitsen, ogen dicht en op die manier de exacte locatie van het geluid traceren. als een soort schotelantenne of radar bewoog ik geconcentreerd van links naar rechts en pas bij het exact vaststellen van de richting opende ik mijn ogen en warempel na enig turen ontdekte ik de mannetjes goudvink in een boom. Dat werkt dus prima zo en de vogel bleef gelukkig nog zitten ook.

 Dorst in herfsttooi is prachtig

Het mannetje is uitzonderlijk mooi met zijn vuurrode lijf en gitzwarte kop,rug en nek. De vleugels zijn grijs met een wit vlak.  Het vrouwtje ziet er qua tekening hetzelfde uit alleen is de kleur wat bruinig en veel minder spectaculair maar zelfs dan is het ook nog een mooie vogel. Wat wel weer opviel was de enorme driehoekige snavel, ideaal om zaden te kraken zou je denken maar niets is minder waar. Goudvinken houden van bessen, bloemzaden en als ze voorhanden zijn zaden van essen. Ik had bij de voorkeur van zijn voedsel eerder gedacht aan zaden van lariksen, beukennootjes of berkenproppen.

Wil je meer weten van deze prachtvink, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/goudvink

Velduilen spotten.

een van de 2 velduilen in de Willemspolder

Er zijn vogels waarvan je precies weet waar je ze kunt vinden en weet waar ze leven. Neem nou de zwarte specht en de kuifmees. Daar hoef je niet moeilijk voor te doen, je gaat gewoon naar Dorst en je weet dat je ze daar kunt vinden. Je hoeft er zelfs niet al teveel moeite voor te doen want ze zijn vrijwel het hele jaar door luidruchtig genoeg. Je hoort ze bij wijze van verre al roepen, "ik zit hierrrrr".

Voor de velduil geldt dat juist niet.Die zijn verre van honkvast en zwerven vooral rond. Maar elk jaar weet ik er altijd wel ergens een te vinden. Meestal omdat anderen de vogel eerst vinden en melden op waarneming.nl. Als de locatie dan in de buurt is, ga ik altijd wel even kijken want deze vogel is zeer de moeite waard. Alweer heel wat jaren geleden vond ik zelf twee velduilen in de Gecombineerde Willemspolder, hemelsbreed twee kilometer hier vandaan.

velduil in het veld

Vorig jaar zat er twee, een kleine week in de Vughtpolder bij Teteringen en afgelopen maand was ik bij toeval in de Noordwaard toen daar een velduil werd ontdekt. Ik had geluk dat ik daar was want de vogel heeft daar maar een uurtje rondgevlogen en was toen foetsie. De velduil kan erg beweeglijk zijn en steeds opvliegen en druk heen en weer vliegen, dat deed hij vorige maand ook en ik denk dat hij daarom maar even in de polder Donderzand was.

De velduilen in de Vugtpolder en de twee in de Willempolder waren daar redelijk constant in de weer. Laag en traag over de velden vliegen, speurend naar muizen. Ze deden dat dagen achter elkaar zonder grote gebieden te bestrijken. 

Ze hadden in de velden dus een rijk gedekte tafel ontdekt en dan is het daar goed toeven. 

Het aantal velduilen hangt erg af van de muizenstand want als we een slecht muizenjaar hebben dan zijn er maar weinig velduilen. Zijn er veel, dan is de kans op een velduil aanzienlijk groter. In de winter kunnen hier wel meer velduilen verblijven, dit zijn dan velduilen uit het Noordoosten die hier komen overwinteren. Het is dus elk jaar weer spannend of ik er een kan vinden.

Wil je meer weten van deze dag jager, klik dan op de link;

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/velduil

Roofvogels in de Oranjepolder

buizerd met prooi in de Oranjepolder

De roofvogels van de Oranjepolder houden goed stand in een snel veranderende omgeving. In een steeds drukker wordende polder, weten de buizerds en torenvalken hun plekje nog goed te behouden. Maar ik vraag mij af hoelang ze dit nog volhouden? De aanstaande veranderingen in het gebied zullen voor de ze vogels niet zonder gevolgen blijven. De mogelijke aanleg van zonneweides,windmolens en de bouw van nieuwe hoogspanningsmasten zullen de boel daar flink verstoren.

Elk voorjaar vliegen baltsende koppels boven de pas ingezaaide velden en het geluid van baltsende roofvogels is van ver te horen. Soms kan ik vanuit onze tuin de buizerds horen "miauwen" en de torenvalken horen "kekken". 

torenvalk in de Oranjepolder

De buizerd schroeven hoog door de lucht en maken spectaculaire duikvluchten, torenvalken vliegen luidruchtig van hoogspanningsmast naar hoogspanningsmast. De torenvalken broeden alweer jaren in deze masten en laten de nieuwe torenvalkenkast van de Natuurtuin links liggen. 

Jammer maar ik snap ze wel want de begroeiing er omheen is zo massief geworden dat het uitzicht belemmerd  wordt en dat willen de torenvalken niet. Nee, die willen overal bovenuit torenen.

De verschillende koppels buizerds broeden onder andere bij de voetbalvelden in de hoge populieren, bij de Kromgatweg in een hoge wilg en vlakbij de waterzuivering in de bomenrijen bij de Domeinweg. Meerdere koppels zijn daar alweer enkele jaren achtereen succesvol. 

En het is natuurlijk niet voor niets de meest

Oranjepolder

succesvolle roofvogel van Nederland. In de Oranjepolder is voor deze vogels volop voedsel te vinden anders houd je het hier niet vol. Volop muizen en honderden duiven zorgen voor een goedgevulde provisiekast. Voor elk wat wils. 

En niet te vergeten dat elke zomer wel een paartje boomvalken in de buurt is. Soms in de Oranjepolder en meestal in de Willemspolder. Daar broeden de boomvalken nu alweer een paar jaar achterelkaar. Dat deden ze voorheen ook in de Oranjepolder en wie weet kiezen ze volgend jaar weer een kraaiennest in de Oranjepolder uit.